Επιλέξτε τη χρεοκοπία που επιθυμείτε...

ΠΗΓΗ: Το Ποντίκι

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Καλά, ο Σαμαράς λογικό να θέλει να φύγει – ή τουλάχιστον να κρατήσει τις μέγιστες αποστάσεις – από την κυβέρνηση Παπαδήμου. Ίσως έτσι διατηρήσει μια αχνή ελπίδα να γίνει απευθείας πρωθυπουργός. Ο Καρατζαφέρης, όμως, γιατί θέλει να δικαιώσει το προσωνύμιο ΛΑ(Γ)ΟΣ για το κόμμα του; Αυτός δεν λύσσαξε να γίνει η συγκυβέρνηση; Αυτός δεν θέλει να εξαντλήσει την τετραετία και να γίνει... αντιπρόεδρος; Και όσοι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ λένε ότι τα νέα μέτρα δεν θα περάσουν από τη Βουλή; Τι έπαθαν όλοι τους;

Γιατί τόση βιασύνη; Προφανώς ο γενικευμένος πανικός που διακατέχει το πολιτικό σύστημα δεν είναι τυχαίος. Η συμπεριφορά αγέλης που χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά του πρέπει να έχει μια λογική εξήγηση.

Κι όμως, το «κούρεμα» των ομολόγων (PSI) βρίσκεται, κατά την Κομισιόν και ελληνικές «πηγές» και «εκτιμήσεις», στα τελευταία του στάδια. 

Άρα η χρεοκοπία θα αποφευχθεί, το χρέος θα μειωθεί, η Ελλάδα θα γλιτώσει από τα τοκοχρεολύσια τα επόμενα χρόνια και θα είναι έτοιμη, με κατοχυρωμένη την παραμονή στης στην ευρωζώνη, να δώσει τη μεγάλη αναπτυξιακή μάχη για τα πρωτογενή πλεονάσματα, τα οποία θα μας δώσουν την άνεση να πληρώνουμε μόνοι μας τα χρέη. Χωρίς «δάνειες δυνάμεις», όπως συνήθιζε να λέει και ο ογκόλιθος της πολιτικής σκέψης Γιώργος Παπανδρέου.

Τι; Γράφουμε μπούρδες; Πού είδαμε τη μείωση του χρέους; Πού είδαμε την ανάπτυξη; Έλα ντε...

Οι εκβιασμοί

Η συγκυβέρνηση Παπαδήμου ομολογεί καθαρά ότι δεν έχει πλέον καμιά κόκκινη γραμμή. Δεν σκοπεύει να κρατήσει κανενός είδους άμυνα στις απαιτήσεις των δανειστών. Άλλωστε η τρόικα δεν θα πατήσει το πόδι της στην Αθήνα στις 16 του μηνός αν όλα όσα ζήτησε δεν έχουν πρώτα ικανοποιηθεί. Κυρίως σε επίπεδο δραστικού «κουρέματος» σε μισθούς και συντάξεις.

Η Μέρκελ, ο Σόιμπλε, ο Σαρκοζί, η Κομισιόν, το ΔΝΤ, ο ΣΕΒ, η Τράπεζα της Ελλάδος, τα συγκροτήματα ΜΜΕ και όποιος άλλος είναι πρόχειρος και διαθέσιμος προειδοποιούν ότι οι «μεταρρυθμίσεις» πρέπει να αρχίσουν επιτέλους ώστε να μπει η Ελλάδα στην τροχιά του προσφάτως αποφασισθέντος ευρωσυμφώνου λιτότητας. Και να αρχίσει το ξεπούλημα, που έχει βαλτώσει.

Και όχι μόνο αυτό: πρέπει, κυρίως, να έχει συμφωνήσει και με τους όρους των δανειστών για την ολοκλήρωση του «κουρέματος», παρότι ο Παπαδήμος, ο Προβόπουλος και τόσοι άλλοι, αν θυμάστε, κάποτε ήταν αντίθετοι διότι είναι κάτι πολύ επικίνδυνο και συνιστά χρεοκοπία, όπως «αρμοδίως» έχουν προειδοποιήσει οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης.

Όμως η καγκελάριος της Γερμανίας είναι σαφής: πρέπει συντόμως να επιτευχθεί συμφωνία για την εθελοντική αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας. Και τι έγινε που το PSI είναι «απαραίτητη προϋπόθεση», αλλά «δεν επαρκεί» για να... ξανασωθεί η Ελλάδα; Όπως έχουν ξεκαθαρίσει και η Γερμανία και η Κομισιόν:

● Η εφαρμογή των ζητούμενων νέων μέτρων και η ολοκλήρωση (με «επιτυχία») του PSI είναι «απαραίτητη προϋπόθεση» για να συναφθεί η νέα δανειακή σύμβαση.

● Η νέα δανειακή σύμβαση, με τη σειρά της, είναι «απαραίτητη προϋπόθεση» για να ξαναδεί το πρεζάκι Ελλάδα οποιαδήποτε (δανειακή) «δόση», παλιά ή νέα.

Αν μάλιστα δεν προχωρήσουν οι «μεταρρυθμίσεις», σύμφωνα με τον πρωθυπουργό μας, «η αξιολόγηση των εταίρων και της τρόικας δεν θα είναι θετική (...) και τα κράτη της Ε.Ε. και οι διεθνείς οργανισμοί θα διακόψουν τη χρηματοδότηση προς την Ελλάδα». Κάτι που, σύμφωνα (και) με τη χθεσινή απειλή της Μέρκελ, αλλά και σύμφωνα με τους Παπαδήμο και ΣΙΑ, θα οδηγήσει στην έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.

Προς τούτο μάλιστα ο Παπαδήμος δεν θα διστάσει να γράψει στα παλιά του μανικετόκουμπα τη Βουλή και να επιβάλει τα μέτρα με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου. Άλλωστε μπροστά στη σωτηρία της χώρας τι νόημα έχει να μιλάμε για δημοκρατία και άλλα τέτοια χρονοβόρα και αντιπαραγωγικά; Γι’ αυτό άλλωστε έχουμε τραπεζίτη πρωθυπουργό και όχι εκλεγμένο.

Ελλάδα όπως Σουδάν

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι η κυβέρνηση προχωράει, με ή χωρίς συναίνεση, στην επιβολή των ζητούμενων μέτρων. Πρόκειται για μέτρα απολύτως ταυτόσημα με αυτά που μας έχουν βυθίσει στην ύφεση, η οποία πέρυσι κινήθηκε στο 7%. Σύμφωνα μάλιστα με το τμήμα μελετών του Economist, το 2012 η Ελλάδα θα έχει παγκοσμίως τη δεύτερη θέση στην κατάταξη των χωρών με ύφεση παρουσιάζοντας την ίδια επίδοση: 7%.

Μάλιστα θα βρίσκεται πίσω μόνο από το Σουδάν, που θα κινηθεί στο 9% και είναι μια χώρα με πάνω από δέκα χρόνια εμφύλιο, η οποία το 2011 υπέστη επιπλέον μια διχοτόμηση και θα συνεχίσει να ζει στην πολιτική αβεβαιότητα.

Και η Ελλάδα δεν θα είναι η μόνη, αφού και άλλες χώρες της Ευρωζώνης βρίσκονται μεταξύ αυτών στις οποίες η ύφεση θα χτυπήσει κόκκινο, με δευτεραθλήτρια τη «μνημονιακή» Πορτογαλία (4%) και με τα καμπανάκια να χτυπούν από τώρα όχι μόνο για τις επίσης προβληματικές Ιρλανδία, Ισπανία και Ιταλία, αλλά και για τις χώρες με «τρία άλφα» Ολλανδία και Γερμανία.

Βεβαίως στον προϋπολογισμό του Βενιζέλου η πρόβλεψη ύφεσης είναι μόλις στο 2,8%, με το ΔΝΤ να προβλέπει 3%, αλλά, όπως είδαμε από την πρόσφατη πείρα μας, οι αριθμοί αυτοί είναι εικονικοί, αφού και πέρυσι το 2,5% έως 3% των προβλέψεων έφτασε το 7% (χωρίς κανείς να μπορεί να εκτιμήσει με ακρίβεια τις συνήθεις πλέον ματσαραγκιές στα εθνικά στατιστικά).

Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα

Ας πάμε όμως να δούμε κυρίως τα «μεγάλα» θέματα και ειδικά τα δεδομένα του «κουρέματος», το οποίο έχει πολύ ψωμί μπροστά του, με καταληκτικό ορίζοντα τον επόμενο Μάρτιο, όπου οι περισσότεροι τοποθετούν το όριο για μια ελληνική χρεοκοπία. Εδώ, λοιπόν, το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα δεν καλείται να αποφύγει τη χρεοκοπία, αλλά να ελέγξει το μοντέλο της. Και εξηγούμεθα:

1. Αν το PSI προχωρήσει «ομαλά» και με βάση τη συμφωνία του Οκτωβρίου, θα έχουμε καταρχήν διαγραφή χρέους κάπου 100 δισ. ευρώ ήτοι 50% επί των ομολόγων που κατέχουν ιδιώτες, εξαιρουμένων πάντα των ομολόγων που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και υπολογίζεται ότι είναι από 45 έως 60 δισ. ευρώ.

Στην περίπτωση αυτή η Ελλάδα θα μπορεί να λάβει το νέο δάνειο των 130 δισ. ευρώ περίπου όπως έχει ήδη συμφωνηθεί σε επίπεδο ευρω-ηγεσιών. Με απλά λόγια η Ελλάδα, η οποία σήμερα έχει 360 δισ. δημόσιου χρέους, θα βρεθεί γύρω στα 260. Αφαιρούνται κάπου 30 τα οποία θα πληρώσουμε μετρητά στους πιστωτές και προστίθενται άλλα 130 με το νέο «πακέτο» που επίσης αποφασίστηκε τον Οκτώβριο. Σύνολο 360 περίπου. Αυτή είναι η... μείωση χρέους με την ανταλλαγή ομολόγων.

2. Το πράγμα όμως έχει και συνέχεια, καθώς αυτά τα 200 περίπου δισ. ευρώ που κατέχουν ιδιώτες και «αναδιαρθρώνονται» (για να μείνουν 100) τελούν υπό νομικό καθεστώς, κυρίως ελληνικό, το οποίο επιτρέπει ακόμη και την πλήρη διαγραφή τους από την Ελλάδα. 

Το ίδιο ισχύει για καμιά πενηνταριά ακόμη δισ. τα οποία σήμερα υπολογίζεται ότι κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική τράπεζα από την εποχή του Τρισέ και τα οποία δεν έχει συμφωνηθεί να «αναδιαρθρωθούν». Σύνολο 250 «διαγράψιμα» δισεκατομμύρια.

Τι θα γίνει λοιπόν εάν επιτευχθεί ο στόχος του τρέχοντος «κουρέματος»:

● Τα 100 δισ. που θα προκύψουν σε νέα ομόλογα (και σε χρηματική πρόωρη εξόφληση εν είδει μπόνους) θα υπάγονται στο αγγλικό δίκαιο. Κοινώς θα επισύρουν ποινές κατάσχεσης κ.λπ. σε περίπτωση μη αποπληρωμής, με την Ελλάδα παραιτημένη από την ασυλία της. 

● Σε αυτά προσθέτουμε το δάνειο των Παπανδρέου και Παπακωνσταντίνου από την τρόικα (110 δισ.) με τους ίδιους όρους.

● Αφαιρούμε τα 30 που θα δώσουμε «στο χέρι» και προσθέτουμε τα 130 δισ. του νέου δανείου της τρόικας υπό το ίδιο νομικό καθεστώς και τους ίδιους λοιπούς όρους.

Τα μόνα «ελεύθερα» δάνεια θα είναι τα 50 περίπου δισ. της Ευρωτράπεζας. Σύνολο 360 περίπου. Συνεπώς η Ελλάδα, αντί να μειώσει το χρέος της, το μόνο που «καταφέρνει» είναι να διασφαλίσει τους δανειστές της από τον κίνδυνο να τα χάσουν. Αυτό είναι ένα «επιτυχημένο» μοντέλο ελεγχόμενης χρεοκοπίας, η οποία θα μένει να κριθεί αν θα παραμείνει ελεγχόμενη.

3. Όμως στη διαδικασία αυτή του PSI ένα μεγάλο ποσοστό κατόχων χρέους – εκτιμάται πότε στα 50 και πότε στα 100 δισ. – δεν έχει καμιά όρεξη να συμμετάσχει. 

● Άλλος διότι προτιμά να ρισκάρει στις κοντινές λήξεις και να εισπράξει το 100% της ονομαστικής αξίας.

● Άλλος διότι προσδοκά ότι, με ελληνική χρεοκοπία ή χωρίς αυτήν, θα πάρει πάνω - κάτω τα ίδια και απλώς προτιμά να τα πάρει σύντομα και όχι σε 20 ή 30 χρόνια, παρότι το επιτόκιο 4% έως 5% ετησίως είναι ελκυστικό...

● Άλλος επειδή προσδοκά να εισπράξει μέρος από τα 20 δισ. των ασφαλίστρων κινδύνου τα οποία θα πληρωθούν σε περίπτωση επίσημης χρεοκοπίας.

Η «απάντηση» - απειλή προς τους απρόθυμους, εκ μέρους Γερμανίας και ΔΝΤ, είναι το αναγκαστικό «κούρεμα», και μάλιστα σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%, το οποίο όμως θα σημαίνει ότι η Ελλάδα χρεοκοπεί κανονικότατα, αλλά με όλο το χρέος στην πλάτη.

Στην πραγματικότητα λοιπόν η Ελλάδα καλείται να αποδεχθεί ένα είδος χρεοκοπίας προκειμένου να παραμείνει στο ευρώ. Δηλαδή με ένα χρέος ισόποσο με εκείνο που έχει σήμερα ή ίσως λίγο χαμηλότερο, αλλά με πολύ δυσμενέστερους όρους. Και επιβαρημένη επιπλέον με μια κατεστραμμένη οικονομία, η οποία θα πρέπει να αποπληρώνει εσαεί ένα μη διαχειρίσιμο χρέος, συν τις συνέπειες ενός ακριβού νομίσματος όπως το ευρώ.

Αυτός είναι ο δρόμος της υποτιθέμενης σωτηρίας που χάραξε η κυβέρνηση Παπανδρέου και υλοποιεί η συγκυβέρνηση Παπαδήμου. Αυτός είναι ο πυρήνας του εκ-βιασμού που υφίσταται η Ελλάδα. Από αυτόν επιχειρούν να ξεφύγουν τρέχοντας οι λαγοί της συγκυβέρνησης. Πριν ο κόσμος τους πάρει στο κυνήγι...