Δευτέρα 19 Απριλίου 2010

H κρίση του χρέους της ελληνικής οικονομίας


Πηγή: Δημήτρης Τσ.
Aformi Blog

Χωρίς δικαιοσύνη, τι είναι η (εθνική) κυριαρχία αν όχι
οργανωμένη ληστεία;
Άγιος Αυγουστίνος.
Η διεθνής οικονομική κρίση του 2008-09 έφτασε με κάποια καθυστέρηση στην Ελλάδα, έκανε όμως πολύ έντονη την παρουσία της επιταχύνοντας την εκδήλωση των αντιφάσεων του ελληνικού καπιταλισμού και φέρνοντας στην επιφάνεια τα αδιέξοδα που συσσωρεύτηκαν όλη την προηγούμενη περίοδο της δεκαπενταετούς ανάπτυξής του. Η κρίση του δημόσιου χρέους που ξεδιπλώνεται με δραματικούς ρυθμούς μπροστά στα μάτια μας τους τελευταίους μήνες έχει καταστήσει σαφές πως το μοντέλο ανάπτυξης που είχε στηριχθεί όλα τα προηγούμενα χρόνια η ελληνική οικονομία δεν είναι πλέον βιώσιμο. Η οικονομική μεγέθυνση που βασίστηκε στην ιδιωτική κατανάλωση που χρηματοδοτούνταν με δανεισμό τόσο των ιδιωτών όσο και του κράτους έχει εξαντλήσει τη δυναμική της, ενώ το τεράστιο χρέος που συσσώρευσε καθιστά το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας πολύ πιθανό. Οι συνέπειες για τους εργαζόμενους και τα φτωχά λαϊκά στρώματα είναι πολύ άσχημες, αλλά βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της κρίσης. Η κυβέρνηση αξιοποίησε τον πολύ ορατό κίνδυνο της χρεοκοπίας στα πλαίσια του shock doctrine για να περάσει μία σειρά αντεργατικών μέτρων που πλήττουν βάναυσα το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων. Ωστόσο τα μέτρα αυτά θα βυθίσουν τη χώρα σε μεγαλύτερη ύφεση αναπαράγοντας με χειρότερους όρους το πρόβλημα του χρέους, προδιαγράφοντας νέα μέτρα λιτότητας και δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο. Το πακέτο στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ που ανακοινώθηκε πρόσφατα, παρ’ όλες τις ασάφειες που το συνοδεύουν, δίνει παράταση χρόνου για δύο ίσως και τρία χρόνια αλλά δεν λύνει το πρόβλημα, ενώ οι όροι εφαρμογής του θα σημάνουν ένταση της επίθεσης στα λαϊκά δικαιώματα. Και αυτό γιατί η δυναμική του ελληνικού χρέους, στη δεδομένη διεθνή συγκυρία σε συνδυασμό με τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, καθιστά το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας κάτι παραπάνω από ορατό.
Στο πρώτο μέρος αυτής της ανάλυσης θα επικεντρώσουμε στα αίτια αύξησης του χρέους και τη δυναμική της εξέλιξής του. Στο δεύτερο μέρος θα ασχοληθούμε με τους όρους συγκρότησης της Ζώνης του Ευρώ και τις συνέπειες της στην ελληνική οικονομία διατυπώνοντας παράλληλα κάποιες σκέψεις αναφορικά με την τοποθέτηση μεγάλου μέρους της αριστεράς απέναντι στην κρίση και την αντιμετώπισή της.
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Η δυναμική του χρέους
και τα αίτια της επέκτασης του
Η κρίση του χρέους έτσι όπως εκδηλώθηκε του τελευταίους μήνες έχει δύο πτυχές. Η μία είναι η συγκυριακή και αφορά τις επιπτώσεις της διεθνούς κρίσης του 2008-09 στην ελληνική οικονομία. Η άλλη σχετίζεται με τα διαρθρωτικά προβλήματα του ελληνικού καπιταλισμού που οδήγησαν εξαρχής σε αυτό το πολύ υψηλό ποσοστό δανεισμού για το ελληνικό κράτος. Ποσοστό που ούτως ή άλλως, μεσομακροπρόθεσμα δεν ήταν διατηρήσιμο.

Ο ΤΥΦΛΟΣ ΓΙΓΑΝΤΑΣ


Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)
Αθήνα, 16. Απριλίου 2010
viliardos@kbanalysis.com     
«ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ 10» 


Your browser may not support display of this image.
Your browser may not support display of this image.
Your browser may not support display of this image. Οι «επιλογές» του  Διεθνούς νομισματικού ταμείου, της Πτώχευσης  ή της Εξόδου από  το χώρο του Ευρώ, η «δυτική» υπερχρέωση, ο πληθωρισμός, η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και τα τελικά συμπεράσματα μας.

Είναι πράγματι εξαιρετικά λυπηρό να ακούει κανείς ότι αναγκάζεται μία χώρα, όπως η Ελλάδα, από τους ίδιους τους «εταίρους» της, να επιλέξει τον τρόπο, με τον οποίο θα αυτοκτονήσει. Ακόμη πιο δυσάρεστο είναι το να ξεχνούν όλοι πως είναι ένα μέλος της Ευρωζώνης, με τεράστια ακίνητη περιουσία (άνω των 300 δις €), με σημαντικές δημόσιες επιχειρήσεις (αξίας άνω των 30 δις €, σύμφωνα με το ΔΝΤ), καθώς επίσης με συγκριτικά πολύ περιορισμένο εξωτερικό χρέος (165% του ΑΕΠ). Ο Πίνακας Ι που ακολουθεί είναι αρκετά αποκαλυπτικός, σε σχέση με τα μεγέθη της χώρας μας:
   
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Συνολικό εξωτερικό χρέος 2009 (δημόσιο και ιδιωτικό)  

ΧώραΧρέος προς ΑΕΠ
Ελλάδα165%
Γερμανία285%
Η.Π.Α.296%
Ιταλία315%
Γαλλία323%
Μ. Βρετανία466%

Πηγή: McKinsey Global Institute
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος  

Το  συμπέρασμα που προκύπτει από  τον «Πίνακα Ι» είναι το ότι, το συνολικό εξωτερικό χρέος της  Ελλάδας (περί τα 400 δις €) είναι πολύ χαμηλότερο, σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες - οι οποίες όμως δεν φαίνεται να «εξωθούνται» στην «αυτοχειρία». Γιατί θα πρέπει λοιπόν η χώρα μας να επιλέξει τον τρόπο με τον οποίο θα υποδουλωθεί η κοινωνία της, πόσο μάλλον όταν η «άλωση» της θα σημάνει την ταυτόχρονη κατάλυση του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος; Έχει άραγε τυφλωθεί εντελώς ο Ευρωπαίος γίγαντας ή είναι μήπως ανυπέρβλητα μεγάλα τα εθνικά και διακρατικά ελλείμματα ηγεσίας του;  

Απονομιμοποίηση της Αντιπροσώπευσης




1 Ο πρώτος θεσμός που πλήττεται σε περιόδους κρίσης είναι η δημοκρατία.
Οι κυβερνήσεις αναποδογυρίζουν τα προεκλογικά τους προγράμματα χωρίς να προσφύγουν στο λαό. Ετσι εφαρμόζουν ένα εντελώς νέο πρόγραμμα που ξεπερνά, εν ονόματι των έκτακτων περιστάσεων, τους κανόνες της λυμφατικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Η σημαντική αυτή αλλαγή πλεύσης εκφεύγει του ελέγχου τού κυρίαρχου -υποτίθεται- λαού. Απαξ και εξεφράσθη, έστω και επί τη βάσει αντίθετων κυβερνητικών προτάσεων, στις εκλογές που προηγήθηκαν, η νομιμοποίηση της νέας γραμμής τεκμαίρεται. Αρκεί δηλαδή το τυπικό κριτήριο της δεδηλωμένης των εκπροσώπων του έθνους (συνήθως επαγγελματιών της πολιτικής), ανεξαρτήτως αν η έκδηλη αυτή συνειδησιακή μεταβολή τους, θεωρούμενη με ουσιαστικούς-ορθολογικούς όρους, διακόπτει παραχρήμα και το νήμα της αντιπροσώπευσης.

2 Αλλά, αν εκλείψει αυτός ο σκληρός πυρήνας της ουσιαστικής νομιμοποίησης, χάνεται ο λόγος ύπαρξης της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Δεν μπορούν να τον επαναφέρουν ούτε τα πορίσματα των δημοσκοπήσεων, που με αόριστες και αποϊδεολογικοποιημένες ερωτήσεις εξάγουν συμπλέοντα (ή έστω ανεκτικά) συμπεράσματα, ούτε η ετερονομία της Περιφερειακής Ολοκλήρωσης (Ε.Ε.) στην οποία εκουσίως συμμετέχουμε, ούτε οι επικυρίαρχες αγορές, που, μετά την ενίσχυση των ετοιμόρροπων νέων «θεοτήτων» τους από το γλίσχρο εισόδημα των πολιτών και τον εθνικό πλούτο, επανέρχονται δριμύτερες και κανοναρχούν τους ρυθμούς της ζωής μας.