Η τυχοδιωκτική εξίσωση «ευρώ ίσον Μνημόνιο»

Πηγή: καθημερινή 1/6/2012

Tου Σταυρου Λυγερου

Η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων επιθυμεί και την παραμονή στην Ευρωζώνη και τον απεγκλωβισμό από το Μνημόνιο. Μετά το αποτέλεσμα της 6ης Μαΐου, όμως, η τρόικα δηλώνει ότι η μη εφαρμογή του Μνημονίου θα προκαλέσει παύση της χρηματοδότησης και έξοδο από την Ευρωζώνη.

Μία προκαταρκτική παρατήρηση: Το ευρώ δεν είναι θρησκεία. Το θέλουμε ως θεσμό ευημερίας που προωθεί την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Οφείλουμε να το προσεγγίζουμε ορθολογικά και όχι σαν εικόνισμα. Αναμφίβολα, η επιστροφή στη δραχμή θα είχε -τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα- βαρύτατες επιπτώσεις. Από την άλλη, όμως, κανείς δεν θα ήθελε την παραμονή στο ευρώ εάν επέβαλαν ως αντίτιμο την εξαθλίωση. Τότε, ο ορθολογισμός υπαγορεύει να επιλέξουμε τη λιγότερο καταστροφική οδό.

Οι εγχώριοι και οι ξένοι που ταυτίζουν το Μνημόνιο με την παραμονή στην Ευρωζώνη λειτουργούν τυχοδιωκτικά: Πρώτον, εκμεταλλεύονται - σπαταλούν τον ευρωπαϊσμό των Ελλήνων για να προωθήσουν ιδεοληψίες και εκλογικές σκοπιμότητες. Δεύτερον, στρώνουν τον δρόμο για την έξοδο από την Ευρωζώνη. Το Μνημόνιο εκτός από κοινωνικά επώδυνο είναι και οικονομικά βλαβερό. Η εφαρμογή του πιθανότατα θα οδηγήσει τη χώρα σε κατάρρευση, η οποία αναπόφευκτα θα δημιουργήσει ανεξέλεγκτες δυναμικές.

Το «κούρεμα», το PSI, τα ομόλογα και το βρετανικό δίκαιο

ΠΗΓΗ: Καθημερινή (15/1/2012)

Tου Σταυρου Λυγερου

Ηταν εξ αρχής σαφές ότι χωρίς γενναίο κούρεμα του ελληνικού χρέους ελπίδα διεξόδου από την κρίση δεν μπορούσε να υπάρξει. Από αυτές τις στήλες το τονίζαμε, αλλά ο Παπανδρέου δεν ήθελε να ακούσει κουβέντα για κούρεμα, επικαλούμενος το εθνικό συμφέρον! Ενάμιση χρόνο μετά, οι ίδιοι που ξόρκιζαν το κούρεμα το έχουν αναγάγει στην απόλυτη σωτηρία. Ο Παπαδήμος, μάλιστα, το ξόρκιζε μέχρι προ τριμήνου.

Η καθυστέρηση είχε συνέπειες. Στους 20 μήνες από την ψήφιση του Μνημονίου, η μερίδα του λέοντος από το δάνειο των 110 δισ. δόθηκε για να πληρωθούν στο ακέραιο τόκοι και χρεολύσια στους δανειστές, και όχι για μισθούς και συντάξεις όπως ισχυρίζονται οι ντόπιοι προπαγανδιστές. Εάν το κούρεμα είχε γίνει τον Μάιο 2010, το χρέος θα είχε μειωθεί κατά μερικές δεκάδες δισ. Τότε η ελληνική κρίση ήταν περισσότερο συστημικός κίνδυνος για την Ευρωζώνη απ’ ό, τι σήμερα. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση Παπανδρέου είχε διαπραγματευτική ισχύ. Δεν είχε, όμως, πολιτική βούληση.

Η ανήθικη κερδοσκοπία του κ. Τρισέ

Πηγή: Καθημερινή 30/10

Του Σταυρου Λυγερου

Αν και οι λεπτομέρειες για τη διαγραφή μέρους του ελληνικού χρέους δεν έχουν ακόμα δημοσιοποιηθεί, θεωρείται δεδομένο ότι από το «κούρεμα» δεν θα εξαιρεθεί μόνο το δάνειο της τρόικας, αλλά και τα ελληνικά ομόλογα ονομαστικής αξίας 62 δισ. που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει αγοράσει στη δευτερογενή αγορά σε πολύ χαμηλότερη τιμή. Την εξαίρεση αυτή προέβλεπε και η απόφαση της 21ης Ιουλίου 2011. Εξαίρεση σημαίνει πως όταν τα ελληνικά ομόλογα λήξουν, η ΕΚΤ θα εισπράξει την ονομαστική αξία τους, αποκομίζοντας κέρδος της τάξεως του 30-45%!

Η απονομιμοποίηση της εξουσίας

Πηγή: Καθημερινή

Του Σταυρου Λυγερου

Οσο το κίνημα «Δεν πληρώνω» φουντώνει τόσο υψώνονται οι φωνές καταδίκης και οι προτροπές για ποινικοποίηση και κατασταλτικά μέτρα. Η άρνηση πληρωμής δεν αποτελεί, βεβαίως, λύση. Αυτή, όμως, είναι η μία όψη του νομίσματος, η οποία και κατά κανόνα προβάλλεται από όσους ζητούν νόμο και τάξη. Η άλλη όψη συνδέεται με το ερώτημα, γιατί τόσο πολλοί και τόσο διαφορετικοί πολίτες επιδίδονται τώρα σε μία πρακτική, την οποία μέχρι πρότινος οι ίδιοι θεωρούσαν λούμπεν; Δεν πρόκειται απλώς και μόνο για εκδηλώσεις τσαμπατζιδισμού, παραβατικότητας ή μόδας. Είναι η αντίδραση για την επιβολή σε συνθήκες συρρίκνωσης των εισοδημάτων αυθαίρετων και άδικων μέτρων, όπως π.χ. η καταβολή υψηλών διοδίων για δρόμους που δεν έχουν κατασκευαστεί και οι τεράστιες αυξήσεις στα εισιτήρια των αστικών συγκοινωνιών.

Αυθαίρετα και άδικα μέτρα έχουν και στο παρελθόν επιβληθεί, χωρίς να προκληθεί κύμα κοινωνικής ανυπακοής. Η ειδοποιός διαφορά είναι ότι τώρα τα μέτρα λαμβάνονται όχι μόνο σε συνθήκες οξύτατης κρίσης, αλλά και κλιμακούμενης απονομιμοποίησης (πραγματικής και όχι θεσμικής) της εξουσίας. Οι δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνουν πως ολοένα και περισσότεροι πολίτες θεωρούν ότι το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα δεν δρα για το συμφέρον της κοινωνίας. Οι πολίτες βιώνουν τραυματικά την ανώμαλη προσγείωση από τις κυβερνητικές ρητορείες περί «ισχυρής οικονομίας» στην πραγματικότητα του κραχ.

Στη μέγγενη της ύφεσης

Πηγή: Καθημερινή

Του Σταυρου Λυγερου

Δεν χρειαζόταν να είναι κανείς σπουδαίος οικονομολόγος για να έχει προβλέψει ότι η θεραπεία-σοκ της τρόικας θα έριχνε την ελληνική οικονομία στον φαύλο κύκλο της ανατροφοδοτούμενης ύφεσης. Υφεση αρκετά μεγαλύτερη από όσο λέγεται. Το «κίνημα των αποδείξεων» ενέταξε στην επίσημη οικονομία ένα σημαντικό τμήμα της παραοικονομίας. Λόγω αυτού, εάν το 2010 είχαμε μηδενική ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ, το επίσημο ΑΕΠ θα εμφάνιζε σημαντική άνοδο. Το επίσημο ΑΕΠ, όμως, αναμένεται να μειωθεί περίπου κατά 4%. Αυτό σημαίνει ότι το πραγματικό ΑΕΠ θα μειωθεί αρκετά περισσότερο.

Η υστέρηση των εσόδων οφείλεται κυρίως σ’ αυτή την αιτία, χωρίς να υποτιμώνται τα προβλήματα του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Η συρρίκνωση της πραγματικής οικονομίας δεν περιορίζει μόνο τον όγκο των συναλλαγών. Δημιουργεί κλίμα ασφυξίας σε πολλές επιχειρήσεις και τις εξωθεί να μην αποδίδουν τον ΦΠΑ και να μην πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές. Για μία επιχείρηση που βρίσκεται ένα βήμα πριν από τη χρεοκοπία, τα πρόστιμα δεν λειτουργούν αποτρεπτικά. Αναμφισβήτητα, τόσο τα δημοσιονομικά όσο και η πραγματική οικονομία ασθενούν βαριά. Χρειάζονταν, λοιπόν, τομές. Το Μνημόνιο περιέχει σειρά μέτρων, τα οποία έπρεπε να έχουν προ πολλού ληφθεί. Συνολικά, όμως, συνιστά λάθος θεραπεία. Και αυτό είναι σοβαρότερο από την κοινωνική σκληρότητά του. Η τρόικα εφαρμόζει την ίδια γνωστή νεοφιλελεύθερη συνταγή με τις κοινωνικά μονόπλευρες γραμμικές παρεμβάσεις, που προκαλούν αναμενόμενες παρενέργειες.

Το Μνημόνιο, η χύτρα και το «σημείο βρασμού»

Πηγή: Καθημερινή

Tου Σταυρου Λυγερου

Με κηδεμόνα την τρόικα και με όπλο το εκβιαστικό δίλημμα «Μνημόνιο ή πτώχευση», η κυβέρνηση Παπανδρέου λειτουργεί σαν οδοστρωτήρας. Και μάλιστα μέχρι στιγμής με μεγάλη επιτυχία. Η διάλυση της απεργίας των φορτηγατζήδων είναι ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας, που ενίσχυσε την εντύπωση ότι η αντίσταση στην κυβερνητική επιλογή είναι ατελέσφορη και ως εκ τούτου μάταιη. Κυριαρχεί η πεποίθηση πως λόγω των ειδικών συνθηκών η κυβέρνηση δεν έχει περιθώριο υποχώρησης.

Επιπροσθέτως, λόγω και της προπαγάνδας των ΜΜΕ, η οποιαδήποτε απεργία αντιμετωπίζεται από την κοινή γνώμη εχθρικά, με αποτέλεσμα να ασκείται στους απεργούς όχι μόνο η ασφυκτική πίεση της κυβέρνησης, αλλά και μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας. Στην πραγματικότητα, η απεργία έχει ηθικοπολιτικά κηρυχθεί αντικοινωνική ενέργεια, με πρακτικό αποτέλεσμα οι επαγγελματικές ομάδες να μην διαθέτουν πια καμία δυνατότητα άμυνας έναντι της κυβερνητικής πολιτικής.

Από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη

Πηγή: Καθημερινή (13/7/2010)

Tου Σταυρου Λυγερου

Η στήλη έχει επανειλημμένως ταχθεί υπέρ της ανάγκης εξυγιαντικών τομών σ’ όλο το πλέγμα της οικονομίας, μη εξαιρουμένων του ασφαλιστικού συστήματος και των εργασιακών σχέσεων. Είναι κοινός τόπος ότι υπάρχουν πολλά καρκινώματα, ένα μόνο τμήμα των οποίων είναι αποτέλεσμα συντεχνιακών στρεβλώσεων. Το πρόβλημα είναι, όμως, ότι ο εκσυγχρονιστικός ζήλος φαίνεται να είναι μονόπλευρα προσανατολισμένος εναντίον του κόσμου της εργασίας… Ουσιαστικά πρόκειται για έναν ταξικά ιδιοτελή εκσυγχρονισμό». «Στη δεκαετία του 1980, οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ ενίσχυσαν τα χαμηλού εισοδήματος στρώματα κυρίως μέσω μιας πολιτικής παροχών… Το αποτέλεσμα ήταν όχι μόνο η μεγάλη αύξηση του δημόσιου χρέους, αλλά και ένα πλήθος καταχρήσεων, που εντάσσονταν περισσότερο σ’ ένα πελατειακό σύστημα, παρά σε μια κοινωνική πολιτική. Η αρνητική εικόνα από τις καταχρήσεις έχει τροφοδοτήσει το αίτημα για εξυγίανση όλου αυτού του αμαρτωλού πλέγματος και για νοικοκύρεμα».