ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ!
Η ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΛΗΣΤΕΥΣΗ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΛΑΩΝ*
ΤΩΝ Ν. ΜΠΟΥΧΑΡΙΝ ΚΑΙ Γ. ΠΡΕΟΜΠΡΑΖΕΝΣΚΙ
(από το «ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ», Εκδόσεις ΚΨΜ, 2010)
* Οι τίτλοι και υπότιτλοι στο κείμενο είναι της IΣΚΡΑ
[...] Έτσι, τα καρτέλ και τα τραστ δεν οργανώνουν απλώς τους διάφορους κλάδους της παραγωγής,συγχωνεύουν σε έναν οργανισμό διάφορα είδη παραγωγής, ενώνοντας έναν κλάδο με έναν δεύτερο, έναν τρίτο, έναν τέταρτο κ.λπ. Παλιότερα, σε όλους τους κλάδους οι επιχειρηματίες δούλευαν ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλον και όλη η παραγωγή ήταν μοιρασμένη σε εκατό χιλιάδες μικρά εργοστάσια. Στις αρχές του εικοστού αιώνα η παραγωγή είχε ήδη συγκεντρωθεί στα χέρια τεράστιων τραστ, το καθένα από τα οποία συνένωνε πολλούς κλάδους της παραγωγής.
Οι ενώσεις διαφορετικών κλάδων της παραγωγής προέκυψαν και με έναν ακόμα τρόπο, εκτός από εκείνον της δημιουργίας «σύνθετων» επιχειρήσεων. Αναφερόμαστε στην κυριαρχία των τραπεζών.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ
Κατ' αρχάς, είναι αναγκαίο να πούμε μερικά πράγματα για τις τράπεζες.
Έχουμε ήδη επισημάνει πως, όταν η συγκέντρωση και η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου έφτασε πλέον σε αρκετά μεγάλη κλίμακα, προέκυψε ανάγκη για κεφάλαιο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί άμεσα για να ιδρυθούν μεγάλες επιχειρήσεις. Η ανάγκη αυτή ήταν μία από τις αιτίες της ανάπτυξης μετοχικών εταιρειών. Η οργάνωση νέων επιχειρήσεων απαιτούσε όλο και μεγαλύτερα κεφάλαια.
Ας εξετάσουμε τώρα πως χρησιμοποιεί ο καπιταλιστής τα κέρδη που αποκομίζει. Ξέρουμε πως ένα μέρος αυτών των κερδών το αφιερώνει στην κάλυψη των άμεσων αναγκών του, δηλαδή σε φαγητό, ρούχα κ.ο.κ. Τα υπόλοιπα τα «αποταμιεύει». Το ερώτημα που προκύπτει είναι: Με ποιόν τρόπο τα αποταμιεύει; Εχει ανά πάσα στιγμή τη δυνατότητα να επεκτείνει την επιχείρησή του, να αφιερώσει το «αποταμιευμένο» κομμάτι των κερδών του σε αυτόν το σκοπό; Όχι δεν μπορεί να το κάνει για τον εξής λόγο: Υπάρχει συνεχής ροή εσόδων, όμως οι ποσότητες είναι μικρές. Τα εμπορεύματα που παράγει πωλούνται σποραδικά, επομένως και τα χρήματα που λαμβάνει δεν είναι σταθερά. Για να μπορέσει να χρησιμοποιήσει αυτές τις εισπράξεις για την επέκταση της επιχείρησής του, είναι αναγκαίο να συγκεντρώσει ένα σημαντικό χρηματικό ποσό. Επομένως, είναι αναγκασμένος να περιμένει ώσπου να εξασφαλίσει το ποσό που χρειάζεται – ας υποθέσουμε πως το κεφάλαιο προορίζεται για την αγορά νέων μηχανών. Τι θα κάνει όμως μέχρι τότε; Μέχρι τότε δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τα χρήματα. Οπότε αυτά παραμένουν αδρανή. Κάτι τέτοιο συμβαίνει όχι μόνο απλώς σε έναν ή δύο καπιταλιστές, αλλά σε όλους κάποια στιγμή της ζωής τους. Υπάρχει συνεχώς ελεύθερο κεφάλαιο. Ωστόσο, επισημάναμε προηγουμένως πως υπάρχει ζήτηση κεφαλαίων. Από τη μια υπάρχουν αχρησιμοποίητα κεφάλαια που παραμένουν αδρανή και από την άλλη υπάρχει ανάγκη γι αυτά. Οσο πιο γρήγοροι είναι οι ρυθμοί με τους οποίους πραγματοποιείται η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου, τόσο πιο έντονη είναι η ζήτηση για μεγάλα κεφάλαια, όμως, εξίσου μεγαλύτερη είναι και η ποσότητα του ελεύθερου κεφαλαίου.