Σάββατο 15 Μαΐου 2010

Προτείνω την ανάσταση της λέξης "κομμουνισμός": Αlain Badiou

Τσερεζόλε Ε.
Πηγή: Αυγή
Ημερομηνία δημοσίευσης: 21/06/2009
    Φιλόσοφος αλλά και πολιτικά δραστήριος (με μαοϊκές ρίζες), ο πολυγραφότατος Αλέν Μπαντιού, βρέθηκε στο προσκήνιο στη Γαλλία πριν από δύο χρόνια με το πύρινο δοκίμιό του κατά του Νικολά Σαρκοζί (όπου υπό τον τίτλο "De quoi Sarkozy est-il le nom?" καταδείκνυε τον βαθιά αντιδραστικό, ακροδεξιό χαρακτήρα της πολιτικής του). Πρόσφατα κυκλοφόρησε το τελευταίο του βιβλίο, L’hypothèse communiste, που στάθηκε και η αφορμή για τη συνέντευξη που ακολουθεί.

    Ο κόσμος μπορεί να ζήσει με διαφορετικό τρόπο, χωρίς να είναι αιώνια καταδικασμένος σε αυτό που υφίσταται και τον καθιστά υπηρέτη των πλούσιων και των ισχυρών. Κατά βάθος λοιπόν ο κομμουνισμός είναι η σύγχρονη ιδέα της δημοκρατίας
    Γιατί ονομάσετε το βιβλίο σας "η υπόθεση του κομμουνισμού"; Δεν φοβάστε μήπως σας χαρακτηρίσουν παρελθοντολόγο ή, ακόμη και οπισθοδρομικό;
    Επέλεξα τη λέξη "κομμουνισμός" έχοντας πλήρως συνείδηση των όσων λέτε. Και ίσως ακριβώς εξαιτίας τους. Γιατί κατά βάθος ο στόχος μου είναι να αναστήσω τη λέξη αυτή. Να την ξαναχρησιμοποιήσω, να την ορί;σω ξανά, γιατί πιστεύω ότι, όπως κι άλλες παλιές λέξεις - η "δημοκρατία" είναι ακόμη πιο παλιά από τον "κομμουνισμό" και το υπογραμμίζω γιατί συχνά την αντιπαραθέτουν στον κομμουνισμό - έχουν μια ιστορία. Μια περίπλοκη ιστορία όπου είχαν περιόδους θετικής ή αρνητικής αξίας. Και βέβαια στα μάτια όσων ισχυρίζονται ότι η λέξη είναι καταδικασμένη, εκτίθεμαι, όπως λέτε, στις κατηγορίες ότι χρησιμοποιώ μια λέξη που περιγράφει μια εμπειρία που έχει πλήρως αποτύχει. Το κάνω επίτηδες. Πράγματι προτείνω την ανάσταση αυτής της λέξης που έχει καταδικαστεί σε θάνατο.

    Αυτό σημαίνει ότι πιστεύετε ότι αυτή η ιδεολογία δεν έχει καταστεί αναξιόπιστη από την αποτυχία των κομμουνιστικών καθεστώτων;

    ΚΡΙΣΗ ΥΠΕΡΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗΣ Ή ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ; Η ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΚΡΙΣΗ




    ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΛΑΣΚΟΥ
    Είναι δεδομένο, όπως είδαμε στο προηγούμενο σημείωμα,  πως σημαντικός αριθμός μαρξιστών φαίνεται να συγκλίνει στην ιδέα ότι στη ρίζα της σημερινής κρίσης βρίσκεται ένα πρόβλημα κερδοφορίας, που έκανε την εμφάνισή του με εμφατικό τρόπο στη δεκαετία του ’70.[1] Η αδυναμία επίλυσης των προβλημάτων της καπιταλιστικής συσσώρευσης έκτοτε έχει διαμορφώσει μια κατάσταση, η οποία ίσως αποδειχτεί οριακή για την ίδια την επιβίωση του συστήματος. Περιγράφοντας χαρακτηριστικά τις συνθήκες υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος καπιταλισμός, ο Ντέηβιντ Χάρβεϋ (David Harvey)[2] υποστηρίζει πως το κεφάλαιο στη διάρκεια του 2010 έχει ανάγκη εξεύρεσης επικερδών επενδυτικών ευκαιριών τέσσερις φορές μεγαλύτερες από ό,τι στη δεκαετία του ’70 και δέκα φορές από ό,τι το ’50, ενώ το 2030 θα είναι υπερδιπλασιασμένες σε σχέση με σήμερα.

    Βλαντιμίρ Μπουρλιούκ, «Ασθενικό φεγγάρι», 1913
    Μια ιδιότυπη καπιταλιστική κρίση;
    Δεν θα πρέπει να δημιουργηθεί ωστόσο η εντύπωση πως υπάρχει γενική συμφωνία επ’ αυτού. Αντίθετα, στη διάρκεια της συζήτησης έχουν αναπτυχθεί και πολύ απορριπτικές, ως προς αυτό το σχήμα, απόψεις. Χαρακτηριστικά, ο Mισέλ Υσσόν (Michel Husson) αρνείται πως στη βάση της σημερινής κρίσης βρίσκεται το πρόβλημα των μειωμένων ποσοστών κέρδους, στο μέτρο που, ήδη στη δεκαετία του ’90, αυτό είχε επιλυθεί και ο καπιταλισμός είχε αποκαταστήσει υψηλά επίπεδα κερδοφορίας.[3] Σε ένα πολύ πρόσφατο κείμενό του, μάλιστα, επιτίθεται μετωπικά στις απόψεις που αναζητούν στη μειωμένη κερδοφορία της ρίζα της σημερινής κρίσης, γράφοντας πως «η κρίση έχει δώσει έδαφος τους τελευταίους μήνες σε μια σειρά από ερμηνείες που χαρακτηρίζονται από έναν αντιπαραγωγικό και δυσάρεστο δογματισμό… Αυτό που έχουν από κοινού είναι οι αναφορές στην ορθόδοξη ερμηνεία του νόμου της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους… [ενώ, αντίθετα] είναι δεδομένη μια πολύ καθαρή τάση αύξησης του ποσοστού κέρδους στις κυριότερες καπιταλιστικές χώρες».[4] 

    CAMERA OBSCURA ΤΟ ΑΝΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟ ΕΙΔΩΛΟ ΤΗΣ «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ»




    Τεύχος 111, περίοδος: Απρίλιος - Ιούνιος 2010


    Εκδότης: Γ. Μηλιός

    Editorial
    1. Οι μεταμφιέσεις της κρίσης

    Η κρίση που εκδηλώθηκε ως ανοιχτή κρίση υπερσυσσώρευσης του κεφαλαίου, με τη «φούσκα» των υπερτιμημένων στεγαστικών δανείων (subprimes), έχει ακολουθήσει την πορεία που προδιαγράφουν οι κρατούντες κοινωνικοί συσχετισμοί.
    Μετεξελίχθηκε σε κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο έχει την ιδιομορφία να διαπερνά στον πυρήνα της διαδικασίας αναπαραγωγής του συνολικού κοινωνικού κεφαλαίου: η υπερσυγκυριακά κοινωνική λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος που γεφυρώνει την απόσταση ανάμεσα στην κοινωνική αποταμίευση και την κοινωνική επένδυση, διαμεσολαβεί τη λειτουργία αναπαραγωγής του συνολικού κοινωνικού κεφαλαίου άρα κοινωνικοποιεί άμεσα την κρίση.
    Και εδώ παρεμβαίνει αποφασιστικά ο συνολικός κεφαλαιοκράτης, το κράτος, για να καθοδηγήσει την εκκαθαριστική λειτουργία της κρίσης: κοινωνικοποίηση των ζημιών και της κρίσης με την ενίσχυση των τραπεζών για να «σωθεί η πραγματική οικονομία» (λες και υπάρχει τίποτε «πραγματικότερο» από την οικονομία του χρήματος!), ρυθμιστική παρέμβαση στη διαδικασία μαζικής ανεργίας και απαξίωσης της εργασίας (κάθε υπουργός «Εργασίας» που σέβεται τον εαυτό του κάνει τώρα προβλέψεις για τον διπλασιασμό των ποσοστών ανεργίας!), μεταφορά της κρίσης στα δημόσια οικονομικά όπου η δικαιοδοσία των κρατικών διαχειριστών είναι απόλυτη. Τα αυξημένα ελλείμματα και η διόγκωση του χρέους επιβάλλουν την «άμεση δράση»!