Έξοδος ή σοσιαλιστικό ευρώ;

ΠΗΓΗ: ΑΥΓΗ

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΟΥ

Το Αριστερό Ρεύμα (Α.Ρ.) του ΣΥΝ υποστηρίζει ότι η έξοδος από το ευρώ πρέπει να αποτελεί τη μία από τις δύο «θεμελιακές αφετηρίες» ενός συνολικότερου προγράμματος μετασχηματισμού της οικονομίας σε σοσιαλιστική προοπτική. Ως προς το πρόγραμμα σοσιαλιστικής προοπτικής, δεν υπάρχει διαφωνία. Υπάρχει, όμως, ως προς το ότι η έξοδος από το ευρώ (πρέπει να) συνιστά προϋπόθεση ενός τέτοιου προγράμματος. Σταχυολογώ κάποιες αντιρρήσεις:
1) Η έξοδος από το ευρώ είναι θέση που διχάζει, αντί να ενώνει, τόσο την αριστερά όσο και τις κοινωνικές δυνάμεις που εκφράζονται μέσα από τις διαφορετικές εκδοχές της. Ως εκ τούτου οι αναγκαίες προσπάθειες για αριστερή συμπαράταξη, όταν προτάσσεται ως προϋπόθεση η έξοδος από το ευρώ, αποδυναμώνονται και κατ’ επέκταση υπονομεύεται το ίδιο το πρόγραμμα σοσιαλιστικής προοπτικής. Αντί της εξόδου από το ευρώ, θα έπρεπε να προτάσσονται κομβικά στοιχεία του ίδιου του προγράμματος (αναδιανομή, κοινωνικοποίηση τραπεζών, υπεράσπιση, ανάκτηση και επαναθεμελίωση δημόσιων επιχειρήσεων κ.λπ.). Ας το δείξει η ιστορία εάν ένα τέτοιο πρόγραμμα μπορεί ή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί εντός της Ευρωζώνης.
2) Ως γνωστόν, οι δυνάμεις του αστισμού θέτουν το δίλημμα «νέα δανειακή σύμβαση ή έξοδος από το ευρώ;». Η εν λόγω θέση του Α.Ρ., καθώς επιλέγει ρητά το ένα από τα δύο σκέλη του διλήμματος, το νομιμοποιεί, πράγμα που οδηγεί στα εξής: (i) Η  δαιμονοποίηση του ευρώ δημιουργεί σύγχυση όσον αφορά τις βαθύτερες αιτίες των οικονομικών προβλημάτων, αφού πλέον αυτές δεν εντοπίζονται πρωτίστως στον ίδιο τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής και την υφαρπαγή της υπεραξίας, αλλά στο νόμισμα που την εξαργυρώνει, (ii) το εν λόγω δίλημμα είναι κάλπικο, δεδομένου ότι η λιτότητα που συνοδεύει τα δάνεια παροξύνει την κρίση τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωζώνη, με αποτέλεσμα να επιταχύνεται η αποσύνθεσή της.
Η επισήμανση αυτή θα αποκάλυπτε και τον πραγματικό στόχο των δυνάμεων που θέτουν το δίλημμα: συνέχιση της επίθεσης ενάντια στις δυνάμεις της εργασίας και τον δημόσιο πλούτο, είτε με είτε χωρίς ευρώ. Αντίθετα, η νομιμοποίηση του διλήμματος αναβαθμίζει πολιτικά τις δυνάμεις του αστισμού, αφού τους επιτρέπει να κινδυνολογούν ασύστολα για την υποτιθέμενη καταστροφή που συνεπάγονται οι προτάσεις της αριστεράς. Το αν δικαίως ή αδίκως κινδυνολογούν είναι ζήτημα δευτερεύουσας σημασίας. Η δυνατότητα να το κάνουν αρκεί.
3) Τη θέση για έξοδο από το ευρώ συνοδεύει η πεποίθηση ότι η Ευρωζώνη δεν μεταρρυθμίζεται, ήταν και θα παραμείνει εσαεί ένας αντιδραστικός, ιμπεριαλιστικός μηχανισμός. Είναι αυταπάτη το ότι μπορεί να υπάρξει ένα άλλο ευρώ, υποστηρίζει το Α.Ρ. Εδώ εντοπίζεται η ισχυρότερη αντίρρηση, διότι η θέση αυτή, δηλαδή η άρνηση της δυνατότητας για μια διαφορετική οικονομική πολιτική εντός της Ευρωζώνης, είναι μια θέση απολύτως ταυτόσημη με τις θέσεις των πολιτικών δυνάμεων του αστισμού σε ολόκληρη την Ευρωζώνη: είναι η γνωστή θέση περί μονοδρόμων. Η αριστερά δεν πρέπει να την υιοθετεί.
Η Ευρωζώνη, η ΟΝΕ, το ευρώ, όπως και κάθε άλλος οικονομικο-πολιτικός θεσμός δεν μπορεί παρά να βρίσκεται εντός ιστορίας, δηλαδή υπόκειται στην πάλη των τάξεων και, επομένως, συνιστά πεδίο ταξικής αντιπαράθεσης. Το ευρώ σήμερα είναι πράγματι ένας αντιδραστικός μηχανισμός. Αυτό όμως δείχνει μόνο τον συσχετισμό δύναμης, δεν αποδεικνύει ότι ο συσχετισμός αυτός δεν μπορεί να αλλάξει.
Η σφοδρότητα με την οποία ξεσπά η καπιταλιστική κρίση πάνω στους λαούς της Ευρώπης θέτει ντε φάκτο ζήτημα για το μέλλον της. Επ’ αυτού οι δυνάμεις της αριστεράς δεν μπορεί παρά να διεκδικούν ευθαρσώς μιαν Ευρώπη σοσιαλιστική. Να επιστρέψουμε, λοιπόν, τα όποια διλήμματα θέτουν οι δυνάμεις του αστισμού, καλώντας τους πολίτες να στηρίξουν τις προτάσεις της αριστεράς για επανίδρυση της Ευρώπης στην προοπτική του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία ως τη μοναδική στάση που, απέναντι στην καπιταλιστική κρίση, μπορεί να υπερασπιστεί τις δυνάμεις της εργασίας και την οικονομική, πολιτική και πολιτισμική συνεργασία των ευρωπαϊκών λαών.