Από τη χρεοκοπία στην πολιτική εκτροπή

ΠΗΓΗ: ΕλευθεροτυπίαΤου ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΕΡΒΑ

«Πέρασε ο καιρός της αμεριμνησίας», διεμήνυσε πρόσφατα ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών Ευάγγ. Βενιζέλος. Περιμένοντας το μεγάλο κούρεμα, διαπιστώνει ότι η γενική επίκληση του εθνικού συμφέροντος δεν αρκεί για να «νομιμοποιηθεί» η πολιτική της μόνιμης λιτότητας που οδηγεί στην οικονομική και κοινωνική καταστροφή.

Οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ χρειάζονται επειγόντως μια «νέα μεγάλη ιδέα», ένα «εθνικό συμβάν», για να δικαιολογήσουν τη μεγάλη ήττα, να αφηγηθούν ως μελλοντική νίκη την τωρινή εξαθλίωση.

Η συσπείρωση μπροστά στην απειλή απώλειας ζωτικής εθνικής και δημοσιονομικής κυριαρχίας σκιαγραφεί τον πολιτικό καμβά της επόμενης ημέρας στη χρεοκοπημένη Ελλάδα. Πρόθυμοι όλων των κομμάτων εξουσίας, μετά τον πλήρη ευτελισμό της πολιτικής, δηλώνουν έτοιμοι να υπερβούν τις διαχωριστικές γραμμές του παρελθόντος, βέβαιοι ότι το παιχνίδι δεν παίζεται πια στα ιδεολογικά χωράφια του χθες. Η κίνηση των τριών του ΠΑΣΟΚ το αποδεικνύει περίτρανα.

Τα σενάρια κυβερνήσεων εθνικής συνεννόησης, που θα οδηγήσουν τη χώρα στο... μέλλον, στηρίζονται κυρίως από τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Επικαλούνται το επείγον της κατάστασης και την ανάγκη υπέρβασης των παλαιών πρακτικών της συνήθους διαχείρισης των πραγμάτων. Προβάλλουν μια άλλη πολιτική συμφωνία για τη χώρα, ως παρακαταθήκη «συναίνεσης», που δεν υπερβαίνει όμως και τα όρια της έως σήμερα ακολουθούμενης πολιτικής.

Ολοι διαπιστώνουν τις αξεπέραστες αδυναμίες της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, που βρίσκεται πλέον σε στάδιο προχωρημένης πολιτικής, κοινωνικής και ιδεολογικής αποσύνθεσης. Το κούρεμα των χρεών, η ελεγχόμενη πτώχευση και η απόδοση του λογαριασμού στους αδύναμους είναι απλώς το λογικό επακόλουθο μιας προδιαγεγραμμένης πορείας. Η πολιτική τάξη της χώρας πρέπει να διεκπεραιώσει το μακάβριο αυτό έργο, χωρίς μείζονες κοινωνικούς κραδασμούς. Η σημερινή τάξη πραγμάτων πρέπει να διατηρηθεί πάση θυσία.

Η πρωτοκαθεδρία των αγορών και η υποβίβαση της πολιτικής ελίτ σε ρόλο κομπάρσου ακυρώνουν την ίδια τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος στο σύνολό του. Η έλλειψη δημοκρατικής νομιμοποίησης δεν είναι βέβαια τοπικό φαινόμενο (π.χ. Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία), αλλά υπόδειγμα της νέας καθεστωτικής λειτουργίας, στη φάση της καθαρόαιμης νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας.

Στο πλαίσιο αυτό γίνεται επιτακτική η αναζήτηση νέων μορφών νομιμοποίησης των οικονομικών πολιτικών του κεφαλαίου. Οι εκλογές τώρα απλώς θα καταδείκνυαν την πλήρη απονομιμοποίηση του σημερινού πολιτικού συστήματος εξουσίας.

Η διευρυμένη στήριξη της νέας συμφωνίας με 180 ψήφους στη Βουλή επιχειρεί να απαντήσει σ' αυτό ακριβώς το πρόβλημα. Εάν η κυβέρνηση επιμείνει, δεν θα είναι παράξενο να την υπερψηφίσει και η Ν.Δ. του Α. Σαμαρά. Γιατί, παρά τους λεονταρισμούς του, ο αρχηγός της Ν.Δ. γνωρίζει ότι, μέσα στο κλίμα που έχει δημιουργηθεί, πολύ δύσκολα θα καταφέρει να επαναδιαπραγματευθεί μια άλλη εκδοχή των μνημονιακών συμφωνιών που έχουν προαποφασιστεί (έστω και με ελάχιστες παραλλαγές).

Σε καμία χώρα του κόσμου τα νεοφιλελεύθερα αυτά προγράμματα άγριας λιτότητας δεν εφαρμόστηκαν χωρίς άμεση ή έμμεση δημοκρατική εκτροπή. Σχεδόν παντού συνοδεύτηκαν με ενίσχυση της κρατικής καταστολής και άλλες θεσμικές παρεκβάσεις. Η εξουσία εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο τις συνθήκες φόβου, τρομοκρατίας και εκβιασμών που εκείνη προκάλεσε.

Στην καρδιά της Ευρώπης, η εκτροπή δεν μπορεί να είναι ευθεία. Στα ιδιότυπα καθεστώτα έκτακτης ανάγκης η λαϊκή κυριαρχία μετατρέπεται στην τέλεια ψευδαίσθηση. Οι δήθεν υπερεθνικές κυβερνήσεις, που εξασφαλίζουν συναίνεση σε μια κοινή εθνική προσπάθεια, αποτελούν το τέλειο άλλοθι της μεγάλης εξαπάτησης.

Το νέο θεσμικό έκτρωμα συνιστά μια καινοφανή έννοια «κοινοβουλευτικής δικτατορίας», καθώς επιβάλλεται από τα πάνω, ερήμην της λαϊκής βούλησης, ως η έσχατη πολιτική λύση και θα επιλύσει, χωρίς δισταγμούς, τους ανοιχτούς λογαριασμούς των αγορών με τη διαλυμένη κοινωνία.