Μπλόκαρε το... μάνιουαλ

πηγή: ΕΠΟΧΗ (27/2/2011)

Toυ

Α. Π. Θάνου

Το μνημόνιο χρεοκόπησε. Κατανοητό απ’ όλους -γι’ αυτό και γεμίσαμε “αντιστασιακούς” από το κυβερνητικό κόμμα. Οι άλλοι προϋπήρχαν... Ξορκίζουν την πολιτική που ακολουθεί το Μαξίμου, χωρίς ποτέ να την καταδικάζουν. Μετά, όμως, και τη συνάντηση του Γ. Παπανδρέου με την Α. Μέρκελ έγινε φανερό ότι το πρόγραμμα δεν “βγαίνει”. [Π. Οικονόμου: “Το περίφημο μνημόνιο πνέει τα λοίσθια, έχει αποθάνει προ πολλού (...) δεν βγαίνουν τα νούμερα και όλο αλλάζουμε”, Μ. Ανδρουλάκης: “Είναι εμφανές ότι υπάρχει απουσία στην κυβέρνηση ενιαίου κέντρου διαχείρισης κρίσης. Η συζήτηση για τα 50 δισ. είναι φαντασιακές καρικατούρες”].

Υψηλόβαθμη «κριτική»

Τον προβληματισμό τους δεν κρύβουν, πλέον, και υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη που περιμένουν τη Σύνοδο Κορυφής (25 Μαρτίου), αν και “επί του παρόντος”, σύμφωνα με τον Γ. Παπακωνσταντίνου στη συνεδρίαση του ΚΤΕ (Κοινοβουλευτικός Τομέας Εργασίας ΠαΣοΚ), “δεν έχει φανεί φως. Η κατάσταση είναι δύσκολη αλλά δεν υπάρχει άλλη πολιτική. Η Γερμανία είναι δύσκολη. Αν δεν πετύχουμε θα σερνόμαστε”. Τοποθέτηση που προκάλεσε αντιδράσεις [Β. Παπανδρέου: “Αφήστε τα περί μονόδρομου. Να πείτε την αλήθεια ότι δεν βγαίνει το πρόγραμμα. Για πρώτη φορά δεν σας βλέπω αισιόδοξο και αυτό είναι καλό, διότι αντιμετωπίζετε την πραγματικότητα”, Π. Κουκουλόπουλος: “Να ειπωθεί όλο το έργο, όχι μισό – μισό. Να πούμε όλο το πρόβλημα και όλη τη λύση”]. Οι ίδιοι, πάντως, οι βουλευτές διευκρίνιζαν ότι άσκησαν κριτική όχι κατά του μνημονίου, αλλά στη βάση της αγωνίας τους για την πορεία της οικονομίας...

Διάγγελμα Παπανδρέου;

Το κλίμα στο ΠαΣοΚ για τον Γ. Παπακωνσταντίνου είναι βαρύ, αλλά ο οποιοσδήποτε ανασχηματισμός προς αντικατάστασή του δεν θα σήμαινε απολύτως τίποτα, αν δεν συνοδευόταν και από ανάλογη στροφή της πολιτικής της κυβέρνησης. Κάτι που, προς το παρόν, δεν φαίνεται -“η διέξοδος για τη χώρα δεν θα έρθει από την παραίτηση του υπουργού Οικονομικών ή έναν κυβερνητικό ανασχηματισμό, αλλά από την απόσυρση συνολικά της κυβέρνησης και την ανατροπή της ασκούμενης πολιτικής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο” τονίζει σε ανακοίνωσή του ο Συνασπισμός.

Το ερώτημα, πάντως, που φαίνεται να ταλανίζει το Μαξίμου είναι τι πρέπει να γίνει από δω και πέρα, ενώ υπάρχουν σκέψεις ακόμα και για διάγγελμα του πρωθυπουργού αμέσως μετά τη σύνοδο κορυφής. Όπως, όμως, άφηνε να διαρρεύσει την Παρασκευή το βράδυ πρωτοκλασάτος υπουργός -που θέλει να είναι και με τον χωροφύλαξ και με τον αστυφύλαξ- “για να πούμε πού πάμε πρέπει να ξέρουμε προς τα πού βαδίζουμε”!...

Και η ΝΔ, όμως, δεν φαίνεται να έχει πρόταση προς τα πού πρέπει να βαδίσει η χώρα, πρόταση διεξόδου. Οι γενικόλογες αντιμνημονιακές αναφορές των στελεχών της και η στοχοποίηση του Γ. Παπακωνσταντίνου μπορεί να της εξασφαλίζουν δημοσκοπική ανάκαμψη (που θα καταγράφεται σε δύο τουλάχιστον γκάλοπ που δημοσιεύονται σήμερα), αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι έχουν διαφορετική πρόταση διεξόδου από την κρίση -το επόμενο διάστημα ο Α. Σαμαράς θα παρουσιάσει στο Ζάππειο μια επικαιροποιημένη εκδοχή της οικονομικής πρότασης της ΝΔ.

ΝΔ: Καμιά νέα πρόταση

Στο εσωτερικό της ΝΔ η κατάσταση δεν είναι και τόσο ήρεμη. Όχι τόσο από ομάδες, φράξιες, κ.λπ, αλλά, κυρίως, λόγω της συνείδησης ότι δεν υπάρχει πρόγραμμα. Χαρακτηριστικές οι διαρροές από τη Ρηγίλης, που επισημαίνουν ότι “ο μεγάλος μας φόβος είναι να καταρρεύσει η κυβέρνηση” που συνοδεύεται από το “εντάξει, να αναλάβουμε μια χώρα υπό χρεοκοπία, όχι, όμως, και υπό κατάρρευση”. Δεν λείπουν, βέβαια, και τα σχόλια, από “καραμανλικούς” κύκλους, ότι “ο Σαμαράς ως κυβέρνηση δεν θα αντέξει πάνω από έξι μήνες”. Η ΝΔ μπορεί να “ανασύρει” ατάκες από το παρελθόν τού Γ. Παπακωνσταντίνου [24.06.10: “περάσαμε τα πιο δύσκολα”, 05.08.10: “δεν υπάρχει νέο μνημόνιο, δεν υπάρχουν νέα μέτρα”, 12.11.10: “δεν έχουμε πέσει καθόλου έξω”, 24.02.11: “είμαστε στο μέσον της ύφεσης”] και να επισημαίνει ότι “τα νέα μέτρα είναι έξι φορές οι περικοπές που έχουν γίνει μέχρι σήμερα” όμως, όπως και η κυβέρνηση, δεν έχει άλλο σχέδιο διεξόδου.

Ικέτες της ευρωζώνης...

Όπως δεν έχουν και τα δύο μεγάλα κόμματα διαφορετική “κουλτούρα” απέναντι στις απαιτήσεις των ευρωπαίων και κυρίως της Γερμανίας. 

Η Ελλάδα έχει μετατραπεί από κοινωνικός εταίρος σε προβληματικό δανειολήπτη με τον πρωθυπουργό και τον Α. Σαμαρά να ικετεύουν τους ηγέτες των ισχυρών της ΕΕ. Την ίδια ώρα, μέσω του μνημονίου, εξυπηρετούμε τα επιχειρηματικά τους συμφέροντα αναλαμβάνοντας τεράστια οικονομικά βάρη (εξοπλισμοί, Siemens, κ.λπ). “Η κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο, απλώς εφαρμόζει ένα μάνιουαλ αντιμετώπισης κρίσεων, σχεδιασμένο από τρίτους σε ένα γραφείο, εκτός πραγματικής οικονομίας και εκτός πολιτικού πεδίου. Ούτε όμως η αντιπολίτευση, μείζων και ελάσσων, διαθέτει πειστικό, ολοκληρωμένο σχέδιο ανάκαμψης της κοινωνίας, έτσι ώστε να νικηθούν ο φόβος και η απόγνωση”, έγραφε την Παρασκευή ο Ν. Ξυδάκης (Καθημερινή, 25.02.11).

Γερμανικό «μπλόκο»

Το Μαξίμου γνωρίζει ότι στη σύνοδο της 25ης Μαρτίου το μόνο που θα “κερδίσει” θα είναι η επιμήκυνση του δανείου των 110 δισ. κατά τέσσερα χρόνια -“είναι δίκαιο”, είπε η Μέρκελ μετά τη συνάντησή της με τον Γ. Παπανδρέου, “αν τελικά καταλήξουμε σε συμφωνία η επιμήκυνση αποπληρωμής του δανείου σας, να έχει διάρκεια όση και για την Ιρλανδία. Οτιδήποτε παραπάνω δεν μπορεί να γίνει δεκτό”. Ούτε μειωμένα επιτόκια, ούτε ενισχυμένος μηχανισμός στήριξης ενώ η Γερμανία προωθεί και κοινοβουλευτικό “μπλόκο” στην προοπτική εξαγοράς κρατικού χρέους από το μελλοντικό ταμείο στήριξης απομακρύνοντας ακόμα περισσότερο την προοπτική ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.

Η κοινοβουλευτική πρωτοβουλία της Μέρκελ [που αποκάλυψαν οι Financial Times και θα τεθεί για έγκριση στη Bundestag στις 17 Μαρτίου, μία εβδομάδα, δηλαδή, πριν από την κρίσιμη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες] θα αποκλείει κάθε δυνατότητα στον Ευρωπαϊκο Μηχανισμό Σταθερότητας (European Stability Mechanism) να αγοράζει κρατικά ομόλογα ή να χορηγεί δάνεια σε χώρες με προβλήματα χρέους, για να επαναγοράσουν τα ομόλογά τους από τη δευτερογενή αγορά. Παράλληλα, θα αποσαφηνίζεται ότι η ευρωζώνη δεν θα πρέπει να γίνει μία κοινότητα όπου οι δανειακές υποχρεώσεις ενός κράτους επιβαρύνουν τα άλλα μέλη, ενώ η φραστική διατύπωση θα είναι τέτοια, ώστε να αποκλείεται η έκδοση ευρω-ομολόγων σε αντικατάσταση κρατικών τίτλων, όπως προτείνεται από πολλά μέλη της ΕΕ.

Σε τροχιά σύγκρουσης

Το τοπίο διαμορφώνεται δύσκολο και, όπως επισημαίνουν οι Financial Times, η γερμανική κυβέρνηση επί της ουσίας θα βρεθεί σε τροχιά σύγκρουσης με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και άλλες χώρες της ευρωζώνης, οι οποίες τάσσονται υπέρ της μεγαλύτερης ευελιξίας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Το ψήφισμα της γερμανικής Βουλής, βέβαια, θα χρησιμοποιηθεί ως “όπλο” της Α. Μέρκελ τόσο στις εσωτερικές εκλογές αναμετρήσεις της (υπέστη μεγάλη ήττα στο Αμβούργο ενώ ακολουθούν και άλλες) όσο και στην επίμαχη σύνοδο της 25ης Μαρτίου -“η 25η Μαρτίου είναι κρίσιμος σταθμός και για την Ευρωπαϊκή Ένωση και για την Ελλάδα. Μακάρι να υπάρξουν οι σωστές αποφάσεις, αλλά είναι ένας σταθμός”, δηλώνει, γνωρίζοντας το πρόβλημα, ο Γ. Παπανδρέου.

Νέα επίθεση από τις αγορές

Λύση τον Μάρτιο δεν αναμένεται πιθανόν για έναν ακόμα λόγο. Αδιασταύρωτες πληροφορίες επιμένουν ότι οι γερμανικές τράπεζες έχουν “ξεφορτώσει” τα ελληνικά ομόλογα πουλώντας τα στη δευτερογενή αγορά με σημαντική έκπτωση. Αυτό σημαίνει ότι έχουν προεξοφλήσει κατάρρευση της οικονομίας της Ελλάδας και ό,τι είχαν να χάσουν το έχασαν. Ελληνικούς τίτλους κατέχει, βέβαια, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, γι’ αυτό και ο πρόεδρός της Ζαν Κλοντ Τρισέ έχει εξελιχθεί στο μεγαλύτερο... φιλέλληνα! Χωρίς να μπορούμε να προδικάσουμε το αποτέλεσμα της 25ης Μαρτίου ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γ. Προβόπουλος έχει προειδοποιήσει ότι “αν δεν βρεθεί λύση σε ευρωπαϊκό επίπεδο τον Μάρτιο, τότε θα πρέπει να περιμένουμε ένα δεύτερο, πολύ πιο σκληρό, γύρο από τις αγορές”.

Νέα σκληρά μέτρα ύψους 27,5 δισ. ευρώ...

Νέες περικοπές σε δημοσίους υπαλλήλους, τραπεζικούς και συνταξιούχους έρχονται άμεσα μαζί με μεγάλα χαράτσια σε τιμολόγια των ΔΕΚΟ. Ειδικά για φέτος, εκτός από τα μέτρα  ύψους 14 δισ. ευρώ που έχουν αποφασισθεί, η τρόικα απαιτεί πρόσθετα μέτρα από 1,7 έως 1,8 δισ. ευρώ! 

Έως το 2015 η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει για μέτρα 27,5 δισ. ευρώ προκειμένου το έλλειμμα να πέσει από τα 17 δισ. στα 3 δισ. ευρώ. Υπάρχει, όμως, και το ενδιάμεσο πρόγραμμα, 2012-2014, που προβλέπει μέτρα ύψους 8% του ΑΕΠ, δηλαδή  18,4 δισ. ευρώ. Από αυτά μόλις το 2% είναι, μέχρι στιγμής, γνωστά. Μένει να μάθουμε τι θα αφορούν τα υπόλοιπα μέτρα, ύψους 6%, δηλαδή 13,56 δισ. ευρώ.

Θεωρείται βέβαιο ότι έρχονται νέες αυξήσεις σε τιμολόγια  ΔΕΚΟ και εισιτήρια (εκτός από τις πρόσφατες), μειώσεις μισθών, αλλαγές σε εργασιακές σχέσεις, συγχωνεύσεις, ιδιωτικοποιήσεις ακόμα και λουκέτα σε δημόσιες υπηρεσίες. Θα υπάρξουν και νέες περικοπές των κοινωνικών δαπανών ενώ θα έχουμε ακόμα περισσότερες περικοπές σε επιδόματα. Τέλος, στις προσλήψεις θα ισχύσει το “δόγμα” επτά προς ένα. Δηλαδή για κάθε επτά υπαλλήλους που θα αποχωρούν θα προσλαμβάνεται ένας.