Η Ελλάδα σε ελεύθερη πτώση

Δημήτρης Καζάκης

Πηγή: Το Ποντίκι

Ακόμη μια τεράστια επιτυχία της κυβέρνησης. Η χώρα και ο λαός της μπαίνει στο γύψο για τουλάχιστον μια τριετία προκειμένου να σωθεί! Της επιβάλλεται ένα ακόμη πιο σκληρό πακέτο μέτρων μονόπλευρης λιτότητας, το τρίτο μετά την κατάθεση του περιβόητου «προγράμματος σταθερότητας και ανάπτυξης» τον περασμένο Ιανουάριο. Ο κ. Παπανδρέου με το σύνηθες ύφος του, σαν να μην έχει συμβεί τίποτε, σαν να μην έχει διαψευστεί σε τίποτε, συνεχίζει τον ίδιο μονότονο χαβά:

«Πρώτο μας μέλημα ήταν να ανακτήσουμε την αξιοπιστία μας απέναντι στους πολίτες. Από την πρώτη στιγμή είπαμε όλη την αλήθεια στον Ελληνικό λαό. Δεύτερος στόχος μας, να ανακτήσουμε την αξιοπιστία μας διεθνώς και κυρίως στην Ευρώπη. Γιατί τον Οκτώβριο του 2009 δεν μας άκουγε κανείς. Δεν μας πίστευε κανείς. Κάναμε αυτό τον αγώνα, γιατί ξέραμε ότι χωρίς αξιοπιστία δεν θα βρίσκαμε καμία κατανόηση, πόσο μάλλον και υποστήριξη. Θα ήμασταν στο πουθενά, θα παλεύαμε εγκαταλελειμμένοι στα πελώρια χρέη. Χρέη δικά μας. Μόνοι απέναντι στους πιστωτές μας, μόνοι απέναντι και σε κερδοσκόπους… Τη μάχη της αξιοπιστίας τη δώσαμε και την κερδίσαμε και παρουσιάσαμε σχέδιο για μια διαφορετική Ελλάδα, για να πείσουμε ότι δεν ήταν μόνο λόγια, προωθώντας άμεσα μέτρα έκτακτης ανάγκης… Με αυτή τη μάχη ανάκτησης της αξιοπιστίας μας, καταφέραμε να δώσει σημασία η Διεθνής Κοινότητα στις θαρραλέες προσπάθειες του Ελληνικού λαού. Καταφέραμε να πείσουμε τους εταίρους μας, πως το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι μόνο δικό μας, αφορά και στο πώς λειτουργούν οι αγορές, αφορά στην προστασία του ίδιου του ευρώ. Έτσι, αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Ένωση να στήσει ένα τελείως καινούργιο μηχανισμό για να στηρίξει την Ελλάδα… Σκεφτείτε σήμερα πού θα ήμασταν. Χωρίς αυτό τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, τα προβλήματά μας θα ήταν ανυπέρβλητα. Ελπίζαμε ειλικρινά, τόσο εμείς, όσο και οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, πως η ύπαρξη αυτού του μηχανισμού θα ήταν από μόνη της αρκετή για να διευκολύνει τις συνθήκες δανεισμού της Ελλάδας. Δυστυχώς, αυτό δεν έγινε.»

Αν προσπεράσει κανείς τα μελό περί αγώνων, που ποτέ δεν δόθηκαν, τι μας λέει ο κ. πρωθυπουργός; Πολύ απλά ότι η στρατηγική που επέλεξε για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας της χώρας στις αγορές απέτυχε παταγωδώς. Αυτός δεν ήταν που τον περασμένο Δεκέμβριο είχε πει ότι ήταν επαρκές το «πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης»; Αυτός δεν ήταν που είχε πει ότι αρκεί η «αποκατάσταση της αξιοπιστίας στις αγορές» προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες δανεισμού της χώρας; Αυτός δεν ήταν που ορκιζόταν ότι στα διαβούλια των ευρωκρατούντων δεν πηγαίνει για να ζητήσει βοήθεια, αλλά για να διεκδικήσει την «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη» απέναντι στους κερδοσκόπους; Αυτός δεν ήταν που μαζί με το ευφάνταστο οικονομικό του επιτελείο ζητωκραύγαζε σε κάθε έκδοση ομολογιακού δανείου για την υπερβάλουσα ζήτηση και για την δήθεν εμπιστοσύνη που δείχνει η αγορά; Αυτός δεν ήταν, μαζί με τον τετραπέρατο υπουργό των οικονομικών του, που διαβεβαίωναν μέχρι τις παραμονές της προσφυγής στο «μηχανισμό στήριξης» ότι οι δανειακές ανάγκες της χώρας έχουν καλυφθεί τουλάχιστον μέχρι το φθινόπωρο, αλλά ξαφνικά ανακάλυψαν ότι δεν διαθέτουν ούτε 8,5 δις ευρώ για να πληρώσουν οφειλές στις 19 Μαΐου; Αυτός δεν ήταν που διαβεβαίωνε ότι το όλο πρόβλημα έχει να κάνει απλά και  μόνο με τους όρους δανεισμού, αλλά μετά ανακάλυψε ότι χρειάζεται τουλάχιστον τρία χρόνια χρηματοδοτική στήριξη;

Πώς λοιπόν τολμά να ισχυρίζεται ότι «πρώτο μας μέλημα ήταν να ανακτήσουμε την αξιοπιστία μας απέναντι στους πολίτες», όταν δεν επαληθεύτηκε σε τίποτε απ’ ότι κατά καιρούς ισχυρίστηκε. Δεν κατάφερε τίποτε άλλο εκτός από το να μετατρέψει τη χώρα σε έρμαιο των αγορών. Τώρα βέβαια ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος εκτός από το καθεστώς κηδεμονίας της ΕΕ και του ΔΝΤ. Πραγματικά πολύ έξυπνο. Πετάς πρώτα κάποιον στον καιάδα και μετά φωνάζεις ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος γι’ αυτόν εκτός από το να πέσει στον γκρεμό. Κι όχι μόνο αυτό. Ο κ. Παπανδρέου ομολογεί ότι τα μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση δεν έχουν καμμιά εσωτερική λογική που να απαντά στα αληθινά προβλήματα της χώρας, ούτε βασίζονται σε πραγματικές εκτιμήσεις της κατάστασης και των προοπτικών της οικονομίας. Πρόκειται για μέτρα που θα «πείσουν» τους «εταίρους» μας ότι γίναμε καλά παιδιά, φρόνημα και τίμια. Ολόκληρο το οικονομικό πρόβλημα έχει μετατραπεί σ’ ένα βλακώδες παραμύθι για τον άτακτο και άφρονα Έλληνα που πρέπει να τον συνετίσουν με τη βία οι κηδεμόνες του, η μαμά Μέρκελ, ο μπαμπάς Στρος-Καν και ο θείος Σαρκοζί.

Ολόκληρο το οικονομικό πρόβλημα της χώρας, αλλά και της ευρωζώνης, έχει ξεριζωθεί από τις πραγματικές του βάσεις και έχει αναχθεί σε πρόβλημα συλλογικής συμπεριφοράς ενός ολόκληρου λαού, μιας ολόκληρης χώρας. Έτσι τα οικονομικά προβλήματα αποτελούν τυπική απόδειξη παραβατικής συμπεριφοράς, ολέθριων αμαρτημάτων, που οδήγησαν στο ξεστράτισμα από τον ίσιο δρόμο, από την μόνη ορθή πίστη. Τα κριτήρια της ΟΝΕ, η σταθερότητα του ευρώ, οι ανοιχτές αγορές ενέχουν πια τέτοιο καθεστώς απόλυτης ορθοδοξίας, τόσο δογματικής και άκαμπτης που αντιμετωπίζει όποιον αδυνατεί να σταθεί στο ύψος της με τον ίδιο ζήλο που ο θρησκευτικός φανατισμός του μεσαίωνα αντιμετώπιζε απίστους και αιρετικούς. Με τον τρόπο αυτό έχει ποινικοποιηθεί συλλογικά η χώρα και ο λαός για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Γι’ αυτό και τα μέτρα που απαιτούνται από την ΕΕ και το ΔΝΤ δεν έχουν να κάνουν με την ουσιαστική αντιμετώπιση των προβλημάτων, αλλά με τη συλλογική τιμωρία του λαού και της χώρας.

Αν κάποιος πάρει στα σοβαρά όσα γράφονται και λέγονται από τη ντόπια και διεθνή διατεταγμένη δημοσιογραφία, δεν έχει παρά να πιστέψει ότι όλα περίπου τα δεινά που αντιμετωπίζουν το ευρώ και η παγκόσμια οικονομία σήμερα οφείλονται στην Ελλάδα και στους κακούς Έλληνες. Η οικονομική κρίση που ταλανίζει τη χώρα και την έχει οδηγήσει στη χρεωκοπία είναι αδύνατο να εξηγηθεί με πραγματικά γεγονότα. Είναι αδύνατο να τη γέννησε το ίδιο το σύστημα, η ίδια η αγορά και τα μονοπώλιά της, ο ίδιος ο τρόπος ανάπτυξης της χώρας που επιβλήθηκε βίαια με κύριο μοχλό την ΕΕ. Είναι αδύνατο να οφείλεται στις πολιτικές της πάλαι ποτέ «ισχυρής Ελλάδας» και του «ισχυρού ευρώ». Γι’ αυτό και οι αιτίες της πρέπει να αναζητηθούν βαθιά μέσα στον ψυχισμό του Έλληνα, στην ανατολίτικη νοοτροπία του, στο πόσο καλοπερασάκιας και τεμπέλης είναι, στην πεισματική του άρνηση να γίνει «πολίτης του κόσμου» και «Ευρωπαίος».

Ο λαός σφυροκοπείται σήμερα αδιάκοπα από μια χυδαία προπαγάνδα που θέλει να τον ενοχοποιήσει για όσα υφίσταται η χώρα, να τον κάνει να πιστέψει ότι ήταν αυτός που «ζούσε πάνω από τις δυνάμεις του», να ξεχάσει τη λεηλασία του ίδιου και της χώρας του από μια δράκα ντόπιων και ξένων μεγαλοεργολάβων, κρατικοδίαιτων επιχειρηματιών και κάθε είδους μονοπωλίων που έχουν αλώσει το κράτος και το πολιτικό σύστημα. Πρέπει να πιστέψει πώς ο ίδιος είναι μια ανίατη περίπτωση και χρειάζεται τους αποικιοκράτες «εταίρους» μας και τον διεθνή θεματοφύλακα των κερδοσκόπων και των τοκογλύφων, το ΔΝΤ, για να τον νουθετήσουν, να τον παιδαγωγήσουν και να τον φέρουν στο δρόμο της αρετής. Είναι η ίδια παλιά ιδεολογία του αποικιοκρατικού και φασιστικού ολοκληρωτισμού που κατέτασσε λαούς, χώρες και τάξεις σε «πολιτισμένες» και «απολίτιστες», σε περιούσιες και μη, σε ανώτερες και παρίες, στην υπηρεσία ενός ακόμη πιο αντιδραστικού υπερεθνικού ολοκληρωτισμού των αγορών, της ΕΕ και του ΔΝΤ. Κι όταν όλα αυτά δεν είναι επαρκή για να πείσουν ακόμη και τους πλέον αφελείς, τότε υπάρχει σε πρώτη ζήτηση και η σκοτεινή συνωμοσία των κερδοσκόπων, που σαν τον κακό λύκο ελλοχεύουν για να διακορεύσουν τους ευπαθείς πλην τίμιους θεσμούς της αγοράς.  

 

Πίνακας: Προβλέψεις κυβέρνησης
	Ιανουάριος	Μάιος
Έλλειμμα, % στο ΑΕΠ
2010	-8.7	-8.1
2011	-5.6	-7.6
2012	-2.8	-6.5
2013	-2.0	-4.9
2014	n/a	-2.6
Χρέος Γενικής Κυβέρνησης, % στο ΑΕΠ
2010	120.4	133.3
2011	120.6	145.1
2012	117.7	148.6
2013	113.4	149.1
2014	n/a	144.3
ΑΕΠ, ετήσια μεταβολή %
2010	-0.3	-4.0
2011	1.5	-2.6
2012	1.9	1.1
2013	2.5	2.1
2014	n/a	2.1

«Λάβαμε σκληρά και επώδυνα μέτρα, που ήταν όμως απαραίτητα για να αυξήσουμε τα έσοδα, να περιορίσουμε τις δαπάνες, να συνεχιστεί η λειτουργία του κράτους και να εξασφαλίσουμε το μείζον, να είμαστε σε θέση να συνεχίζουμε να καταβάλουμε μισθούς και συντάξεις.» Αυτό ισχυρίστηκε ο κ. πρωθυπουργός και δεν ένιωσε την ανάγκη να απολογηθεί για την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας που ομολογούν οι ίδιες οι προβλέψεις της κυβέρνησης. Ο Πίνακας που παραθέτουμε δίνει συγκριτικά τις προβλέψεις στις οποίες στηρίχθηκε το «πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης» τον Ιανουάριο και τις προβλέψεις που ανακοίνωσε η κυβέρνηση το περασμένο Σαββατοκύριακο μετά από συμφωνία με την «τρόϊκα» της ΕΕ, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ. Με τις νέες προβλέψεις η κυβέρνηση ομολογεί ουσιαστικά ότι τα μέτρα που έχει πάρει μέχρι σήμερα έχουν συμβάλει στη δημοσιονομική κατάρρευση της χώρας και σε βάθεμα της ύφεσης. Από την αρχική πρόβλεψη για πτώση της τάξης του 0,3 του ΑΕΠ για το 2010, έχουμε φτάσει σε πρόβλεψη για πτώση της τάξης του 4,0 του ΑΕΠ. Σχεδόν διπλάσια από αυτήν που είχαμε το 2009, η οποία προβλέπεται να επαναληφθεί και το 2011. Από το 2012, όμως, ως δια μαγείας θα έχουμε άνοδο στο ΑΕΠ. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μ’ αυτή την πολιτική δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει για πολύ την καταβολή μισθών και συντάξεων.

Το ίδιο επαναλαμβάνεται και για το δημόσιο έλλειμμα της χώρας, για το οποίο οι νέες προβλέψεις είναι πολύ χειρότερες. Όμως εκείνο που ξεπερνά κάθε όριο είναι το δημόσιο χρέος, το οποίο θα αυξηθεί δραματικά έως το 2013 και θα φθάσει σχεδόν στο 150% του ΑΕΠ. Μετά κατά περίεργο και μαγικό τρόπο, θα αρχίσει να μειώνεται. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να πούμε ότι οι προβλέψεις αφορούν το χρέος της γενικής κυβέρνησης και όχι το συνολικό πραγματικό δημόσιο χρέος, το οποίο το 2009 ανήλθε στο 125% έναντι 113% του χρέους της γενικής κυβέρνησης. Επομένως αν έως το 2013 αναμένεται το χρέος της γενικής κυβέρνησης να ανέλθει περίπου στο 150% του ΑΕΠ, τότε το συνολικό δημόσιο χρέος θα ξεπερνά το 167%. Τι σημαίνει αυτό; Ότι παρά τις δραστικές περικοπές, παρά τη συμπίεση των μισθών και των εισοδημάτων, παρά τη διάλυση της κοινωνικής ασφάλισης, παρά γενικά τις «θυσίες» που υπόκειται και θα υποστεί ακόμη η χώρα και ο λαός, το αποτέλεσμα είναι προδιαγεγραμμένο: το δημόσιο χρέος θα συνεχίσει να αυξάνει αλματωδώς.

Με άλλα λόγια με τον «μηχανισμό στήριξης» η Ελλάδα όχι μόνο δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει το χρέος της, αλλά θα βρεθεί περισσότερο εκτεθειμένη στις αγορές και στους διεθνείς τοκογλύφους, με περισσότερα και μεγαλύτερα χρέη. Βέβαια σύμφωνα με τις προβλέψεις από το 2014 θα αρχίσει να μειώνεται και θα φτάνει «μόλις» στο 144,3% του ΑΕΠ και πάνω από 165% ως συνολικό δημόσιο χρέος. Ακόμη κι αν επαληθευθεί αυτή η πρόβλεψη, η χώρα σε τι κατάσταση θα είναι; Καλύτερη ή χειρότερη; Προφανώς σε πολύ χειρότερη, με τους κερδοσκόπους να κάνουν πάρτι με τα spread σε βάρος των ελληνικών ομολόγων.

Τότε γιατί καταφύγαμε στον «μηχανισμό στήριξης»; Πολύ απλά γιατί αυτό απαιτούσαν ευθύς εξαρχής οι αγορές και κυρίως οι κερδοσκόποι. Οι «εταίροι» μας και το ΔΝΤ δεν μας δίνουν τα λεφτά – με το αζημίωτο βέβαια – για να ξεπεράσουμε το πρόβλημα, αλλά για να εγγυηθούν στους δανειστές του ελληνικού δημοσίου ότι θα εξακολουθήσουν να κερδοσκοπούν σε βάρος της χώρας. Εξ ονόματος και προς το συμφέρον των δανειστών κερδοσκόπων και τοκογλύφων εγκαθίσταται η κηδεμονία της ΕΕ και του ΔΝΤ και όχι φυσικά για να μας «φτιάξει» τα οικονομικά μας. Η χώρα και ο λαός της πρέπει να ξεζουμιστεί κυριολεκτικά προκειμένου να εξασφαλιστούν τα κέρδη των διεθνών επενδυτών και τραπεζών.

Ταυτόχρονα με το καθεστώς κατοχής και κηδεμονίας η ΕΕ και το ΔΝΤ έρχονται να φροντίσουν ότι το «ελληνικό μίασμα» δεν θα εξαπλωθεί στην ευρωζώνη. Όπως άλλωστε διευκρίνισε και ο Άξελ Βέμπερ, μέλος της διοικούσας επιτροπής της ΕΚΤ, ανήμερα της ανακοίνωσης της συμφωνίας: «το κίνητρο για την προετοιμασία των υποστηρικτικών μέτρων είναι να εξασφαλιστεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και όχι να βοηθήσουμε την Ελλάδα, η οποία από μόνη της βρέθηκε σ’ αυτή τη δύσκολη θέση… Η Ευρωπαϊκή νομισματική ένωση δεν κινδυνεύει από μια Ελλάδα που ζητά βοήθεια και θα φροντίσουμε να παραμείνει έτσι.» Ποτέ άλλοτε η χώρα δεν έχει βρεθεί τόσο απομονωμένη και ευάλωτη. Ποτέ άλλοτε δεν έχει θεωρηθεί σε τέτοιο βαθμό αναλώσιμη και υπό αίρεση. Αυτή είναι η αλήθεια.

«Ο στόχος του προγράμματος χρηματοδότησης δεν είναι η Ελλάδα να σταματήσει να δανείζεται από τις αγορές. Είναι να έχει το χρόνο, για να μπορέσει να επανέλθει στις αγορές υπό φυσιολογικές συνθήκες.» Αυτό ισχυρίστηκε ο κ. Παπακωνσταντίνου. Όμως αναρωτιέται κανείς, τι σημαίνει «φυσιολογικές συνθήκες»; Γιατί οι τωρινές συνθήκες της αγοράς δεν είναι «φυσιολογικές»; Τι πιο «φυσιολογικό» από μια αγορά η οποία εκμεταλλεύεται την αδυναμία πληρωμής ενός κράτους-οφειλέτη; Και γιατί μια Ελλάδα με χρέος κατά πολύ μεγαλύτερο από σήμερα και κόστος εξυπηρέτησης αντίστοιχα διογκωμένο θα είναι πολύ πιο εύκολο να βγει στις αγορές απ’ ότι σήμερα;

Στην πραγματικότητα τα 110 δις ευρώ που φέρεται να διαθέτει η ΕΕ με το ΔΝΤ για την «στήριξη» της Ελλάδας σε βάθος τριετίας, δεν επαρκούν ούτε καν για να δώσουν μια προσωρινή ανάσα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Barclays Capital για την τριετία αυτή η Ελλάδα θα χρειαστεί να βρει 187 περίπου δις ευρώ για αποπληρωμές ληξιπρόθεσμων ομολόγων. Αν σ’ αυτά προσθέσει κανείς γύρω στα 70 δις ευρώ που αναμένεται να φτάσουν συνολικά οι τόκοι μέσα στην ίδια τριετία, το συνολικό ποσό φτάνει στα 257 δις ευρώ. Κι αυτά χωρίς να υπολογίζουμε τις τρέχουσες ταμειακές ανάγκες του ελληνικού δημοσίου, οι οποίες καλύπτονται κυρίως με βραχυπρόθεσμο δανεισμό, η εξυπηρέτηση του οποίου αναμένεται να φτάσει συνολικά για την τριετία γύρω στα 150 δις ευρώ.

Αυτός είναι ο λόγος που σχεδόν το σύνολο των αναλυτών έχει πλέον πειστεί ότι ο «μηχανισμός στήριξης» ανέβαλε προσωρινά την πτώχευση της χώρας. Ο Μαρκ Φέιμπερ, που συντάσσει την έκθεση Gloom, Boom and Doom, η οποία αποτελεί «ευαγγέλιο» για πολλά Hedge Fund προέβλεψε ανήμερα της ανακοίνωσης του τριετούς πακέτου «στήριξης», ότι η Ελλάδα θα οδηγηθεί σε τέτοια κατάσταση που θα χρειαστεί να διαγράψει το 50% των χρεών της. «Θα αναγκαστεί να πληρώσει 30 με 50 σεντς το δολάριο», είπε. Αυτός είναι ο λόγος που οι αγορές θα συνεχίσουν να πιέζουν περιοδικά. Το μόνο που θα καταφέρει η ΕΕ και το ΔΝΤ είναι να φορτώσει στη χώρα ένα ακόμη μεγαλύτερο χρέος με κόστος εξυπηρέτησης σχεδόν διπλάσιο από το σημερινό. Όσο για τη χώρα είναι καταδικασμένη με κάθε μέτρο που υιοθετεί ο «μηχανισμός στήριξης», με κάθε «θυσία» που καλείται να κάνει ο λαός να οδηγείται από τα κακά στα χειρότερα μέχρι να συντελεσθεί η πλήρης καταστροφή. Όπως πολύ εύστοχα είπε και ο γνωστός δημοσιογράφος της Βρετανικής Telegraph, Άμπρος Έβανς-Πρίτσαρντ στις 2/5, «αυτό που είναι αδιαφιλονίκητο είναι ότι το Club Med [η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία] και η Ιρλανδία διατάσσονται να εφαρμόσουν τις ίδιες πολιτικές που σακάτεψαν την Ευρώπη στις αρχές της δεκαετίας του 1930 και έφεραν τα ‘νομοθετήματα αποπληθωρισμού’ του Λαβάλ στη Γαλλία ενώ οδήγησαν με διάφορους τρόπους στους Χίτλερ, Φράνκο, Αντονέσκου και Μεταξά στην Ελλάδα. Είναι κάτι τέτοιο καλή ιδέα;»