Η Ελλάδα έχει ανάγκη την Ευρώπη, δείχνουν τα νούμερα

ΠΗΓΗ: avanti popolo

Του Peter Coy 

Είναι αρκετά εύκολο να αθετείς τις πληρωμές προς τους πιστωτές σου και να αποχωρείς έαν δεν χρειάζεσαι περισσότερα χρήματα άμεσα. Δεν είναι το ίδιο εύκολο, αν εξαρτάσαι σε μεγάλο βαθμό από μια συνεχή ροή πιστώσεων από το εξωτερικό. Αυτή είναι και η περίπτωση της Ελλάδας. 

Η εξάρτηση της Ελλάδας από την υπόλοιπη Ευρώπη είναι εμφανής στην τελευταία έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για το ισοζύγιο πληρωμών. Ακολουθούν ορισμένες τεχνικές λεπτομέρειες. 

Εξ ορισμού, το ισοζύγιο πληρωμών κάθε χώρας είναι πάντα λογιστικά ισοσκελισμένο. Ωστόσο υπάρχουν σωστοί τρόποι και λάθος τρόποι για να φτάσεις στο μηδενικό ισοζύγιο. Η Ελλάδα τα καταφέρνει με τους λάθος τρόπους. 

Ας ξεκινήσουμε με το εμπόριο. Τους πρώτους τρεις μήνες του έτους, η αξία των ελληνικών εξαγωγών ήταν η μισή περίπου από την αξία των εισαγωγών: 4,9 δισ. ευρώ έναντι 10,8 δισ. ευρώ. Το προϊόν που καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μερίδιο από την αξία των εισαγωγών είναι το πετρέλαιο. 

Ευτυχώς για την Ελλάδα, το έλλειμμα στο ισοζύγιο αγαθών αντισταθμίζεται εν μέρει από το πλεόνασμα στις υπηρεσίες, όπου οι εισπράξεις των 4,7 δισ. ευρώ ξεπερνούν τις πληρωμές των 3,2 δισ. ευρώ. Ο μεγαλύτερος κερδισμένος στις υπηρεσίες είναι οι μεταφορές (π.χ., ναυτιλία). 

Ας προχωρήσουμε στο ισοζύγιο εισοδημάτων. Για χρόνια, η Ελλάδα πλήρωνε για τις εισαγωγές με χρέος. Άλλα κράτη έδιναν δάνεια στην Ελλάδα ή αγόραζαν μετοχές και ακίνητη περιουσία στη χώρα. Όλα αυτά τα πάγια αλλοδαπών κερδίζουν ένα εισόδημα. Κατά το πρώτο τρίμηνο η Ελλάδα πραγματοποίησε πληρωμές 2,5 δισ. ευρώ σε τόκους, μερίσματα, κέρδη και τα συναφή, ενώ έλαβε μόλις 800 εκατ. ευρώ από τις επενδύσεις της στο εξωτερικό. Αυτό μεγάλωσε την «τρύπα». 

Οι άμεσες ενισχύσεις από άλλες κυβερνήσεις, κυρίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαμορφώθηκαν στο καθαρό ποσό των 1,4 δισ. ευρώ και βοήθησαν να κλείσει η τρύπα. Το ίδιο έκαναν και οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις ύψους 1,1 δισ. ευρώ, οι οποίες περιλαμβάνουν τις καταβολές από τα διαρθρωτικά ταμεία. 

Η πιο έντονη δραστηριότητα εμφανίζεται χαμηλά στον πίνακα του ισοζυγίου πληρωμών, όπου βρίσκεται το ισοζύγιο χρηματοοικονομικών συναλλαγών. Πρόκειται για το λογαριασμό που αφορά τις επενδυτικές ροές, τις πληρωμές τόκων, τις δωρεές, και άλλες τρέχουσες συναλλαγές. Αντικατοπτρίζει τη σφοδρή μάχη των ιδιωτικών κεφαλαίων που φεύγουν από τη χώρα με τα κεφάλαια αντιστάθμισης που ρέουν προς αυτή. Στο πρώτο τρίμηνο, οι επενδύσεις χαρτοφυλακίου στην Ελλάδα συρρικνώθηκαν κατά 37 δισ. ευρώ. Αυτό δείχνει ότι τα κεφάλαια των ξένων εγκαταλείπουν τη χώρα συν το ότι και οι Έλληνες μεταφέρουν τα χρήματά τους έξω από τη χώρα. Ο συμψηφισμός προέρχεται από τα δάνεια ύψους 39 δισ. ευρώ που έλαβε η Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. 

Συμπέρασμα: Η Ελλάδα εξαρτάται από την καλοσύνη των ξένων. Ωστόσο, ολοένα και περισσότερο, οι ξένοι αυτοί δεν είναι ιδιώτες επενδυτές, αλλά κυβερνήσεις. Δηλαδή φορολογούμενοι. 

Ο Peter Coy είναι συντάκτης Οικονομικών θεμάτων του Bloomberg Businessweek.