Feldstein: Πολιτικό λάθος η Ευρώπη της λιτότητας

ΠΗΓΗ: euro2day Δημοσιεύθηκε: 07:40 - 05/03/12

Η κινητήριος δύναμη της οικονομικής πολιτικής της Ευρώπης είναι το «Ευρωπαϊκό project» της πολιτικής ενοποίησης. Η προσοχή που δίνει τώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση στη δημιουργία ενός «δημοσιονομικού συμβολαίου», στο πλαίσιο του οποίου οι χώρες μέλη θα πρέπει να περιλαμβάνουν στο Σύνταγμά τους την δέσμευσή τους για την μη παραβίαση των ανώτατων ορίων ελλειμμάτων, αντανακλά αυτόν τον στόχο. 

Δυστυχώς όμως, όπως εκτιμά ο Martin Feldstein, το «συμβόλαιο» αυτό είναι πολύ πιθανό να αποτελέσει απλώς ένα ακόμα παράδειγμα του πως η οικονομική πραγματικότητα μπαίνει σε δεύτερη μοίρα, μπροστά στην επιθυμία των πολιτικών να θριαμβολογούν περί της προόδου προς μια «ακόμα πιο στενή ένωση». 

Σύμφωνα με τον κ. Feldstein, τα σχέδια για το δημοσιονομικό συμβόλαιο εξελίχθηκαν ταχύτατα τους τελευταίους μήνες, και άλλαξαν από μια πολιτικά μη δημοφιλή «ένωση μεταφοράς» σε ένα επικίνδυνο σχέδιο για δημοσιονομική λιτότητα και, τέλος, σε μια τροποποιημένη εκδοχή του δυσλειτουργικού Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης του 1997. Στο τέλος, η συμφωνία που θα προκύψει αργότερα φέτος, λίγα θα προσφέρει στην αλλαγή των οικονομικών συνθηκών της Ευρώπης. 

Όπως αναφέρει, η πιθανότερη μορφή που θα λάβει το δημοσιονομικό συμβόλαιο φαίνεται πως θα είναι μια πολύ ήπια συμφωνία που θα απαιτεί από κάθε χώρα να «ισοσκελίζει τον ισολογισμό της κατά τη διάρκεια του επιχειρηματικού κύκλου». Αν και η αποτυχία συμμόρφωσηςθα οδηγεί κατ’ αρχήν στην αυτόματη επιβολή οικονομικών κυρώσεων, είναι δύσκολο να φανταστούμε πως θα καθορίζεται αυτή η αποτυχία σε χώρες όπως η Ισπανία. Σε ποιο σημείο θα απαιτηθεί από την Ισπανία -το επίπεδο ανεργίας της οποίας παραμένει υψηλότερο του 15%- να αυξήσει τους φόρους και να μειώσει τις κοινωνικές μεταφορές της; Το να δοθεί εντολή στην Ισπανία να το πράξει έγκειται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθιστώντας την μια πολιτική απόφαση, αντί για την «αυτόματη» τεχνική προϋπόθεση που υπόσχονται οι υπέρμαχοι αυτού του σχεδίου.

Αν αυτή είναι η ουσία του δημοσιονομικού συμβολαίου το οποίο θα συμφωνηθεί, δεν θα έχει κάποια προβλέψιμη επίπτωση στη συμπεριφορά των χωρών της ευρωζώνης. Η μόνη επίπτωσή του θα είναι ότι θα επιτρέψει στους πολιτικούς ηγέτες της ευρωζώνης να ισχυριστούν ότι δημιούργησαν μια δημοσιονομική ένωση, και ως εκ τούτου ότι έχουν φέρει την Ευρώπη πιο κοντά στην πολιτική ένωση, που είναι και ο απώτερος στόχος τους, σχολιάζει. 

Όμως, αν και η τρέχουσα ευρωπαϊκή πολιτική διαδικασία δεν θα δημιουργήσει μια ισχυρή δημοσιονομική πειθαρχία, οι χρηματοοικονομικές αγορές είναι πιθανό να αναγκάσουν τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης να μειώσουν τα κρατικά τους χρέη και να περιορίσουν τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα. 

Όπως επισημαίνει, κατά την πρώτη δεκαετία του ενιαίου νομίσματος, η πίστη των ιδιωτών επενδυτών στην ισότητα όλων των κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης διατήρησε τα επιτόκια σε χαμηλό επίπεδο στις χώρες της ευρωπεριφέρειας, ακόμα και όταν οι κυβερνήσεις αυτών των χωρών εμφάνιζαν τεράστια ελλείμματα και συγκέντρωναν τεράστια χρέη. Οι επενδυτές όμως δεν θα επαναλάβουν αυτό το λάθος. Και για τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης, αυτό σημαίνει ότι οι χρηματοοικονομικές αγορές τώρα θα επιβάλουν αυτό που δεν μπορεί να επιτύχει η πολιτική διαδικασία.