Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2011

Δημοκρατία Under Construction: Από τους δρόμους στις πλατείες



Πηγή: ΑΥΓΗ

Ημερομηνία δημοσίευσης: 25/12/2011
Αυτές τις μέρες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Α/συνέχεια ο συλλογικός τόμοςΔημοκρατία Under Construction: από τους δρόμους στις πλατείες (Εμπειρίες-αναλύσεις-ντοκουμέντα), μια προσπάθεια αποτύπωσης και ανάλυσης των «πλατειών», ενός από τα μείζονα κινηματικά γεγονότα της χρονιάς που τελειώνει, από ανθρώπους που μετείχαν σε αυτό. Δημοσιεύουμε σήμερα αποσπάσματα από τον πρόλογο των επιμελητών, Χρήστου Γιοβανόπουλου και Δημήτρη Μητρόπουλου, που δίνουν το στίγμα του έργου.
Στρ. Μπ.


του Χρηστου Γιοβανοπουλου και του Δημητρη Μητροπουλου

Διότι τους ήρθε ξαφνικό και δεν έχουν προμηθευτεί το νέο αλφάβητο της ζωής: Η παραπάνω φράση, προερχόμενη από μέιλ που στάλθηκε στη λίστα της Ομάδας Επικοινωνίας της πλατείας Συντάγματος τις μέρες του Ιουνίου 2011, θέτει το βασικό ζήτημα που η προσπάθεια μας επιχειρεί να ανιχνεύσει. Δηλαδή να αρχίσουμε να διακρίνουμε το «νέο αλφάβητο» που άρχισε να αρθρώνεται στο Σύνταγμα και σε όλες τις άλλες πλατείες της χώρας, αλλά και του κόσμου. Ένα αλφάβητο που φτιάχνεται συλλογικά και σταθερά, μέσα από το μοίρασμα προηγούμενων, αλλά κυρίως το γέννημα νέων, πρωτόγνωρων, κοινών εμπειριών. Μια διαδικασία ανοιχτή, απρόβλεπτη, που μοιάζει να κινείται άλλες φορές με εκκωφαντική ταχύτητα και άλλες φορές πολύ αργά, με εκπλήξεις και λάθη, ακριβώς όπως η διαδικασία μέσα από την οποία ένα παιδί αρχίζει και μαθαίνει να μιλάει.

Πεποίθησή μας είναι ότι το παιδί που γεννήθηκε τον Δεκέμβρη του 2008, που η βίαια κραυγή του ήταν το κλάμα του μωρού που προσπαθεί να ανασάνει βγαίνοντας στον κόσμο, αυτό το παιδί τώρα, και αφού στο ενδιάμεσο μπουσούλησε και σηκώθηκε περπατώντας διστακτικά και τρικλίζοντας, στις πλατείες άρχισε να προσπαθεί να μιλήσει και να αρθρώσει λόγο, τον δικό του νέο λόγο. Για τον λόγο αυτό δεν είχε πάντα τόση σημασία το τι έλεγε, όσο η διαδικασία ή η δοκιμασία του να βρει τις λέξεις που χρειαζόταν και να τους δώσει το νόημα που αυτό ήθελε. Τι πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα από την ίδια την πρώτη λέξη που το χαρακτήρισε: Αγανακτισμένοι. Μία λέξη που προέκυψε και από ένα τυχαίο γεγονός. Από ένα «λάθος στη μετάφραση» ίσως, αφού προτιμήθηκε από την εναλλακτική του «εξοργισμένοι». Για τους πιο παλιούς, σε χρόνια και πολιτική πείρα, ήταν μια λέξη που είχε συνδεθεί με την δράση δεξιών συντηρητικών (κάποτε και παρακρατικών) στοιχείων, τους δήθεν «αγανακτισμένους πολίτες». Μια λέξη που τώρα ο απλός κόσμος επανοικειοποιούνταν και της έδινε με την ίδια του την πράξη ένα ολότελα διαφορετικό περιεχόμενο. Μια επανανοηματοδότηση του λόγου, που σημαίνει και μία επαναθέαση του κόσμου όλου. Διεργασίες πλατειακές, σε μαζική κλίμακα άνευ προηγουμένου, όπου ο «κοινός νους», με τη διπλή του έννοια της κοινότητας και του εύλογου, προσπαθούσε να μάθει να συνδιαλέγεται, να συνεννοείται, να συνθέτει, να πράττει συλλογικά.
Αν και ακόμα τα γεγονότα είναι φρέσκα, ακόμα «εν θερμώ» και χωρίς να έχει σταματήσει ουσιαστικά η κίνηση των μαζών και του πλήθους που ήταν οι πλατείες, η ίδια αυτή η διάχυση του πνεύματος, της ατελούς γλώσσας αγανάκτησης και πλατειών και τα γεγονότα που έχει από τον Σεπτέμβρη και μετά δημιουργήσει, θέτουν ακόμα πιο εμφατικά την ανάγκη ανίχνευσης αυτού του νέου αλφάβητου. […]

Μια πρώτη κατάθεση για την υπέρβαση που όρισαν οι πλατείες

Το βιβλίο αυτό καταπιάνεται με μια προσπάθεια να εξερευνηθούν τα στοιχεία μιας άλλης πολιτικής κουλτούρας που εμφανίστηκαν με το κίνημα των αγανακτισμένων και των πλατειών. Ενός εν δυνάμει άλλου παραδείγματος οργάνωσης και δράσης, που η καινοτομία του βρίσκεται όχι τόσο στις αρχές του αλλά στη μαζική κλίμακα και μακρόχρονη δοκιμασία του, με ό,τι σήμαιναν αυτά, με τις δυνατότητες και τους περιορισμούς του. Γιατί δεν μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι οι ιδέες που έδωσαν ζωή στο πρωτόγνωρο εγχείρημα του Συντάγματος και των άλλων πλατειών, γεννήθηκαν εκ του μηδενός με την έκρηξη της αγανάκτησης. Αντιθέτως, η ετερογένεια του κόσμου που συνευρέθηκε και του πολιτικού και κοινωνικού φορτίου που ο καθένας κουβαλούσε, αποτελεί την πιο καλή απόδειξη πως μία σειρά διαφορετικές πολιτικές κουλτούρες και κοινωνικές πρακτικές συναντήθηκαν και συνέθεσαν αυτό που πρόβαλε και βιώθηκε ως «Σύνταγμα».
Την ίδια στιγμή όμως, η ζωή της πλατείας, καθώς αναδυόταν και μορφοποιούνταν, ως προσπάθεια υπέρβασης του μέχρι τότε υπαρκτού και εφικτού, εκκόλαπτε ένα άλλο μοντέλο κοινωνικής και πολιτικής παρέμβασης και οργάνωσης. Ένα λιγότερο ή περισσότερο διακριτό σώμα στάσεων (αν όχι αρχών), λογικών και πρακτικών, που συνυπήρχαν, μπλέκονταν, ακόμα και ανταγωνίζονταν τα τυποποιημένα και τετριμμένα ήθη, έθιμα και συνήθειες πολιτικής διαμαρτυρίας και τις παγιωμένες κουλτούρες και συμπεριφορές των ενεργών πολιτικών υποκειμένων εν Ελλάδι (κομματικών ή μη, συγκρουσιακών ή όχι). […]
Όπως η εξέγερση του Πολυτεχνείου καθόρισε σε συμβολικό και πραγματικό επίπεδο την πολιτική κουλτούρα του ανταγωνιστικού κινήματος μίας ολόκληρης εποχής και μορφοποίησε το φαντασιακό της εξέγερσης στη μεταπολιτευτική εποχή, έτσι και η πράξη και η λογική που διαπέρασε τη συλλογική εμπειρία, τις «δομές» και τους «θεσμούς» του Συντάγματος, αποτελούν κοινά σημεία αναφοράς για τις εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου που βρέθηκαν στις πλατείες και συνεχίζουν να αντιστέκονται (και εκτός των πλατειών). Σημεία που εν δυνάμει μορφοποιούν το λεξιλόγιο της αντίστασης στη μετά την πτώση της μεταπολίτευσης εποχή. Με αυτήν την έννοια, η καταγραφή κομματιού αυτής της εμπειρίας, επικεντρώνοντας στα ανολοκλήρωτα ομολογουμένως, αλλά νέα και υπό διαμόρφωση στοιχεία, προσπαθεί να εντοπίσει τα σημεία ρήξης τους με τις επικρατούσες μέχρι τότε πρακτικές, σκιαγραφώντας τα σημεία ανάδυσης μιας διαφορετικής αντίληψης περί πολιτικής.
Χρειάζονται όμως ορισμένες διευκρινίσεις. Η πρώτη είναι πως η έκρηξη των αγανακτισμένων και το κίνημα των πλατειών δεν αποτελούν κανένα «ολοκληρωμένο μοντέλο» οργάνωσης κοινωνικών ή πολιτικών αγώνων. Ούτε ποτέ θέλησαν ή ήταν στους στόχους τους να αποτελέσουν κάτι τέτοιο, άσχετα αν έβαλαν στόχο τους –και το εννοούσαν– να ρίξουν ένα απονομιμοποιημένο και διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα εξουσίας και μοντέλο (μη) δημοκρατίας. Η προσφορά τους έγκειται στο ότι έθεσαν με πλατιούς κοινωνικούς όρους το ζήτημα των ορίων του κυρίαρχου πολιτικού μοντέλου και επίσης της έλλειψης ενός εναλλακτικού. Μια πρόκληση που δοκίμασαν να ξεπεράσουν με πρακτικές συλλογικής οργάνωσης που αντιστοιχούν στη σημερινή ανασύνθεση κοινωνικών δομών και εμπειριών του υποκειμένου. […]

***
Πώς καταλήφθηκαν «ξαφνικά» οι πλατείες; Τι ήταν το φαινόμενο των «αγανακτισμένων»; Τι σήμαινε και ποια ζητήματα έθετε η «πραγματική» ή «άμεση δημοκρατία»; Ποιες δυναμικές απελευθέρωσε και ποιά τα όρια του; Τι είδους νέο δημόσιο χώρο όρισε; Τι νέο έφερε σε επίπεδο πολιτικής κουλτούρας και κινηματικής οργάνωσης; Ποιά ήταν η σχέση του με προηγούμενα υποκείμενα; Τι προκλήσεις έθεσε για το ισχύον πολιτικό εποικοδόμημα, αλλά και για τις δυνάμεις του ανταγωνιστικού κινήματος; Ποιά η σχέση του με προηγούμενες κοινωνικές εκρήξεις (Δεκέμβρης του 2008) και κινήματα ενάντια στην κρίση; Τι ερωτήματα εγείρει σχετικά με την ανάδειξη νέων κοινωνικών αναφορών και διεργασιών συγκρότησης υποκειμένων; Υπάρχει δυνατότητα «μετάθεσης» ή αντανάκλασης του στο πολιτικό επίπεδο; Ποιά η σχέση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με αυτό; Ποιός ο ρόλος του τοπικού και εθνικού στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του; Τι είδους πολιτισμό παρήγαγε; Πώς σχετίστηκε με τα αντίστοιχα κινήματα του εξωτερικού;
Γράφουν: Β. Αντωνίου, Δ. Βασταρδής, Σ. Ισαακίδης, Λ. Αξελός, Α. Βραδής, Ceamor, Χρ. Γιοβανόπουλος, Δ. Δαλάκογλου, Κ. Δουζίνας, Ν. Κοσματοπουλος, Στ. Κουβελάκης, Δ. Μητρόπουλος, Μ. Μπρέστα, Ρ. Ρινάλντι, Β. Σπάθας, Α. Γαζάκης, Στ. Σταυρίδης, Αχ. Σταύρου, Γ. Στεφανάκις, Π. Σωτήρης, Μ. Τσώμου, Κ. Χαριτάκης, Χριστίνα Λ. Η έκδοση συμπεριλαμβάνει ένα χρονικό και μία σειρά δημοσιοποιημένα, ή μη μέχρι τώρα, ντοκουμέντα καθώς και dvd με υλικό από τη δράση του κινήματος.

5 σχόλια:

MultiMedia.Team είπε...

Εμείς, μέλη της πρώην ομάδας MultiMedia της ΛΣ της πλατείας Συντάγματος, όντας δημιουργοί του μεγαλύτερου μέρους του οπτικοακουστικού υλικού που δημιουργήθηκε κατά την περίοδο των γεγονότων της πλατείας Συντάγματος, εκφράζουμε την αντίθεσή μας και διαμαρτυρόμαστε για την εμπορική κυκλοφορία υλικού μας σε DVD, που επισυνάπτεται σε βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Α/συνέχεια και το οποίο επιμελούνται οι Χρήστος Γιοβανόπουλος και Δημήτρης Μητρόπουλος. Το βιβλίο πωλείται προς 16€.

Για το υλικό που έχει συμπεριληφθεί στο DVD δε ρωτήθηκαν, εξ όσων γνωρίζουμε, ούτε οι ίδιοι οι δημιουργοί και σίγουρα ούτε τα μέλη της ομάδας MultiMedia, ενώ οι δημιουργοί δε ρωτήθηκαν ούτε ως προς το εάν επιθυμούν να αναφερθεί το όνομά τους στο συνοδευτικό κείμενο του DVD. Εξάλλου, το υλικό κυκλοφορεί κατά παράβαση της άδειας δημοσίευσης και αναπαραγωγής του (creative commons by-nc-nd 3.0), κατά παράβαση των σχετικών αποφάσεων των ΛΣ και αντίθετα προς το πνεύμα συνεργασίας, αλληλεγγύης και συντροφικότητας που μας ένωσε σε κοινή δράση κατά τη διάρκεια των γεγονότων του Ιουνίου και Ιουλίου 2011 στην πλατεία Συντάγματος.

Για τους παραπάνω λόγους ζητάμε την άμεση απόσυρση του συνοδευτικού DVD από το συγκεκριμένο βιβλίο.

Δείτε την πλήρη ανακοίνωση (http://realdemocracygr.wordpress.com/2012/01/02/%ce%ba%ce%b5%ce%af%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%bc%ce%b1%cf%81%cf%84%cf%85%cf%81%ce%af%ce%b1%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b5%ce%bc%cf%80%ce%bf%cf%81%ce%b9%ce%ba/)

Μέλη της πρώην ομάδας MultiMedia.
http://realdemocracygr.wordpress.com
realdemocracy.mm(παπάκι)gmail.com

Ανώνυμος είπε...

Απάντηση των επιμελητών του βιβλίου

Δικαιώματα και “δικαιώματα” στα δημόσια κείμενα (;)

Όπως κάθε βιβλίο που προσπαθεί να καταγράψει ένα ιστορικό γεγονός που ξεπερνάει και αυτούς τους ίδιους που το δημιούργησαν ήταν αναμενόμενο και φυσικό και το Δημοκρατία Under Construction: Από τους δρόμους στις πλατείες, να προκαλέσει κάποιον θόρυβο. Οι κριτικές για “κάρπωμα πολιτικής υπεραξίας” κλπ. είχαν ήδη αρχίσει να κυκλοφορούν πριν το βιβλίο. Έτσι η συνοδεία του βιβλίου με dvd με αρχειακό υλικό, όπως αντίστοιχα έχει γίνει με την συμπερίληψη αποφάσεων, κειμένων ομάδων κλπ. φαίνεται να πρόσφερε την ευκαιρία για να αποδειχτεί η “καπήλευση” ή η “εμπορευματικοποίηση” των πλατειών κλπ.

Οι ενστάσεις που θέτει το κείμενο μερικών μελών της ομάδας multimedia θέτουν ένα βασικό ερώτημα. Αν το υλικό που παράχθηκε από την ομάδα παράχθηκε σαν δημόσιο κείμενο (ή κείμενα) ή όχι. Αν δηλαδή η χρήση του από την πλευρά του κινήματος διέπεται από το ίδιο καθεστώς όπως και η αναδημοσίευση γραπτών δημόσιων ντοκουμέντων ή όχι. Ή αν τα οπτικο-ακουστικά δημόσια κείμενα διέπονται λόγω του ιδιαίτερου τρόπου παραγωγής τους, από άλλα κριτήρια στηριζόμενα στην λογική δικαιωμάτων πάνω τους. Εδώ η επίκληση των αδειών πνευματικών δικαιωμάτων δεν βοηθάει και πολύ μιας και (πέρα από το ότι αντανακλάει την λογική της αγοράς και των “περιφράξεων” στο δημόσιο χώρο) προσπαθεί να δώσει λύση σε άλλο πρόβλημα: στην υπεράσπιση κόντρα σε όσους επιδιώκουν εμπορικό κέρδος από το έργο κάποιων. Αν θεωρείται ότι αυτό είναι που επιδιώκει μία έκδοση 1000 αντιτύπων από έναν μη-κερδοσκοπικό κινηματικό εκδοτικό οίκο (όχι μικρή λεπτομέρεια να παραβλέπει κανείς), τότε σωστά εγείρονται αυτά τα ζητήματα. Αλλά τότε θα έπρεπε να εγείρονταν και άλλα ζητήματα όπως η αναζήτηση άδειας από κάθε ομάδα ή λαϊκή συνέλευση που αναδημοσιεύεται κείμενο της κλπ.

Ανώνυμος είπε...

Διευκρινιστικά, κάτι που δεν αναφέρεται στο κείμενο “διαμαρτυρίας” το dvd διέπεται από την ίδια ακριβώς άδεια creative commons όπως και το υλικό του blog της ομάδας multimedia (http://realdemocracygr.wordpress.com/author/realdemocracymm/). Για όσους θέλουν να εντρυφήσουν πλήρως στο πνεύμα των creative commons εδώ http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.5/, όπου όσων αφορά την υποχρέωση προς τους δημιουργούς διευκρινίζεται: “Αναφορά Δημιουργού — Θα πρέπει να κάνετε την αναφορά στο έργο με τον τρόπο που έχει οριστεί από το δημιουργό ή το χορηγούντο την άδεια (χωρίς όμως να εννοείται με οποιονδήποτε τρόπο ότι εγκρίνουν εσάς ή τη χρήση του έργου από εσάς).” Η υπογράμμιση είναι δική μας, επειδή α. η έννοια των creative commons υπερασπίζεται τον δημόσιο χαρακτήρα και χρήση ενός έργου κόντρα στην αναζήτηση άδειας αναπαραγωγής που χαρακτηρίζει την αστική (ιδιωτική) έννοια των “πνευματικών δικαιωμάτων” και την οποία απεμπολεί κάθε χρήστης creative commons, β. επειδή οι όροι είναι συγκεκριμένοι και δεν είναι ζήτημα αυθαίρετης ερμηνείας (όπως γίνεται στο κείμενο “διαμαρτυρίας”) και γ. επειδή εκ μέρους μας τηρήθηκαν οι όροι αναφοράς των δημιουργών και δικαιωμάτων όπως ακριβώς είχαν αποφασιστεί από την ομάδα multimedia όσο αυτή υπήρχε. Άλλωστε ένας από τους λόγους για τους οποίους υιοθετήθηκε η συγκεκριμένη άδεια στο blog ήταν ακριβώς για να εξυπηρετήσει την επικοινωνιακή πολιτική όπως είχε διαμορφωθεί συλλογικά από την Λ.Σ. και την ομάδα και που έλεγε, για όποιον δεν έχει επιλεκτική μνήμη, ότι δεν μιλάμε στα ΜΜΕ αλλά μέσα από τα δικά μας κανάλια στα οποία παραπέμπουμε άτομα και ΜΜΕ, και όπου διατίθεται για ελεύθερη χρήση το υλικό μας, γραπτό και οπτικοακουστικό. Και φυσικά μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια και Τύπος (ελληνικά και διεθνή - και κάθε άλλο παρά φίλα προσκείμενα προς το κίνημα), έκαναν (αν δεν κάνουν ακόμα) κατά κόρον χρήση υλικού της ομάδας multimedia χωρίς καμία αναφορά της πηγής, πόσο μάλλον του δημιουργού. Γεγονός που όχι μόνο δεν προξένησε τότε ενστάσεις ή αιτήσεις απόσυρσης υλικού – ακόμα και όταν παρουσίαζαν υλικό της ομάδας σαν δική τους αποκλειστικότητα π.χ. 15 Ιουνίου – αλλά υπήρχε ένα κοινό αίσθημα επιτυχίας, σε ομάδα και Λ.Σ., για την επικοινωνιακή “διείσδυση” (να την πούμε έτσι) που είχε επιτευχθεί. Τι “παράξενη” αλήθεια επιλεκτικότητα (και στόχευση) στην απόδοση κατηγοριών για εμπορευματικοποίηση και εκμετάλλευση (sic)!

Ανώνυμος είπε...

Το πιο βασικό όμως είναι ότι το dvd δεν πωλείται, αλλά δίνεται δωρεάν μαζί με το βιβλίο. Παρά την επιβάρυνση του κόστους της έκδοσης δεν επιβάρυνε καθόλου την τιμή του βιβλίου, που επιλέχτηκε να είναι κάτω από το κόστος αντίστοιχου μεγέθους βιβλίων ακριβώς λόγω μίας συγκεκριμένης μη-εμπορευματικής στάσης. Άλλωστε γιατί να αγοράσει κάποιος κάτι που ήδη μπορεί να βρει τζάμπα στο διαδίκτυο, πέρα από τους ίδιους λόγους για τους οποίους θα αγόραζε έτσι και αλλιώς ένα βιβλίο που πραγματεύεται τα γεγονότα του καλοκαιριού; Επίσης μιας και αναφέρεται η τιμή του βιβλίου – ορθώς και όχι του “βιβλίου-dvd” – στο κείμενο διαμαρτυρίας πληροφορούμε ότι η τιμή του εκτός βιβλιοπωλείων (σε στέκια, κλπ.) είναι σημαντικά πιο χαμηλή.

Η γνώμη μας είναι ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά και ότι το κύριο κίνητρο των ενστάσεων είναι η πολιτική καταγωγή ή θέση του εκδοτικού οίκου και αυτών που επιμελήθηκαν το βιβλίο και επίσης ότι εγείρονται ζητήματα χωρίς να κρίνεται το πνεύμα αντιπροσωπευτικότητας του βιβλίου μέρος του οποίου είναι και το dvd. Η προσπάθεια μας στόχευε στο να αποτυπώσει με τον όσο πιο περιεκτικό τρόπο μπορούσε τον ετερόκλητο και πολύμορφο χαρακτήρα του κινήματος των αγανακτισμένων, των πλατειών και του λόγου τους. Χωρίς αποκλεισμούς και περιλαμβάνοντας δείγματα αυτής της πολύπλευρης συλλογικής προσπάθειας που ο καθένας μας όπως και η κάθε ομάδα πρόσφερε χωρίς να θεωρεί κτήμα της, ή τον εαυτό της μόνο υπεύθυνο για την διαχείριση του υλικού που προέκυπτε. Αυτό είναι και πολιτική μας άποψη και πολιτική στάση σεβασμού της νέας πολιτικής κουλτούρας των πλατειών, κόντρα σε απολυτότητες, καθαρότητες και αποκλειστικότητες.

Ανώνυμος είπε...

Επειδή υπάχουν συγκεκριμένες ερωτήσεις γύρω από συνεννοήσεις με μέλη της ομάδας επικοινωνίας/multimedia κλπ. και παρά τον κίνδυνο να οδηγήσουν σε βυζαντινολογίες που κάθε άλλο παρά βοηθάνε, διευκρινίζουμε ότι με όσα μέλη της ομάδας ήρθαμε σε επαφή κατά την διάρκεια προετοιμασίας της έκδοσης δεν εκφράστηκαν αντιρρήσεις για την ύπαρξη του dvd. Αναζητήθηκε ακριβώς η φόρμα δικαιωμάτων που δεν θα παραβίαζε το πνεύμα που η ομάδα είχε αποφασίσει για το υλικό της, και η οποία δεν έχει παραβιαστεί, καθώς ήταν αδύνατο να έρθουμε σε επαφή με όλα τα μέλη της ομάδας. Την ευθύνη φυσικά της τελικής απόφασης φέρουν αποκλειστικά οι επιμελητές της έκδοσης. Η λίστα των multimedia συνεχίζει να υπάρχει αλλά είναι ανενεργή, με ένα ή δύο άτομα να στέλνουν σπανίως ενημερώσεις, και δεν χρησιμοποιείται, και καλώς, ούτε από τα παιδιά που συνεχίζουν να ενημερώνουν το http://realdemocracygr.wordpress.com/author/realdemocracymm/ για τη δική τους λειτουργία. Παρεπιμπτόντως, αυτό – δηλ. η μη χρήση της λίστας - είχε σαν αποτέλεσμα η ύπαρξη και λειτουργία της νέας ομάδας να μας γίνει γνωστή μόλις στις 14 Δεκεμβρίου, όταν ήδη το βιβλίο βρίσκονταν στο τυπογραφείο.

Ελπίζουμε να έχουν δοθεί κάποιες διευκρινήσεις γύρω από την χρήση του οπτικοακουστικού υλικού. Όπως ελπίζουμε να βοηθήσαμε και στην διευκρίνηση του: “έχοντας ευθύνη απέναντι στον κόσμο που μας εμπιστεύτηκε και στη ΛΣ της πλατείας Συντάγματος που μας ανέθεσε το συγκεκριμένο έργο”, όπου η ανάθεση να σημαίνει απλά και μόνο την εκτέλεση μίας εργασίας στην υπηρεσία του κινήματος και όχι δικαιωμάτων αποκλειστικότητας πάνω στο παραγώμενο έργο που αποτελεί δημόσιο κτήμα. Αυτό ανήκει σε όλους και στον καθένα που συμμετείχε και έδωσε ζωή στις πλατείες και που η συνέχεια του, η καταγραφή του, ο διάλογος γύρω από τα ζητήματα που τέθηκαν είναι μία ανοιχτή διαδικασία και μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους. Εκτός αν βλέπουμε εμπόρους και φαντάσματα πίσω από κάθε τι.

Οι επιμελητές της έκδοσης