Γερμανικό «κούρεμα» 17 δις. στις τράπεζες;

ΠΗΓΗ: BANKS' NEWSThursday, 28 October 2010 23:53

Κορυφώνονται από χθες οι ανησυχίες των Ελλήνων τραπεζιτών για βαθύ γερμανικό… κούρεμα στα χαρτοφυλάκια κρατικών ομολόγων, καθώς η Άνγκελα Μέρκελ διαφαίνεται ότι, με ένα έξυπνο διπλωματικό ελιγμό, θα εξασφαλίσει τη συναίνεση όλων των ηγετών της Ευρώπης, για την καθιέρωση μόνιμου μηχανισμού ελεγχόμενης χρεοκοπίας κρατών της Ευρωζώνης.

Το σενάριο του «κουρέματος» των πιστωτών της Ελλάδας, μεταξύ των οποίων βεβαίως και των ελληνικών τραπεζών, ως τώρα αποτελούσε μια απόμακρη πιθανότητα, που δεν υπολογίσθηκε καν στα καλοκαιρινά τεστ αντοχής των ευρωπαϊκών τραπεζών, καθώς θεωρήθηκε από την ΕΚΤ, ότι η διάσωση της χώρας με τη συμφωνία δανεισμού από τα κράτη της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ αποτρέπει στο ορατό μέλλον μια διαδικασία επώδυνης για τους πιστωτές αναδιάρθρωσης χρέους.

Όμως, πολλοί αναλυτές επέμεναν από το καλοκαίρι, ότι η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα θα πρέπει να εξετάζεται και υπό το πρίσμα της ενδεχόμενης αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους. Σε αυτό επέμεναν και οι αναλυτές του ΟΟΣΑ, σε έκθεση που δημοσιοποίησαν μετά τα ευρωπαϊκά τεστ αντοχής, όπου παρουσίαζαν με λεπτομερή στοιχεία το βαθμό έκθεσης των έξι μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών (βάσει στοιχείων α’ εξαμήνου 2010) σε κρατικά ομόλογα.

Στο σχετικό πίνακα φαίνεται ότι το «άνοιγμα» των ελληνικών τραπεζών σε κρατικά ομόλογα έφθανε τα 56,1 δις. ευρώ:

	Έκθεση σε ομόλογα	Διακρ/να ως τη λήξη	Διαθέσιμα προς πώληση
Εθνική	19,756	91.8%	8.2%
ATEbank	10,187	93.5%	6.5%
Τρ. Πειραιώς	8,306	87.1%	12.9%
Eurobank	7,458	98.7%	1.3%
TT	5,371	97.2%	2.8%
Alpha Bank	5,070	96.9%	3.1%
Ελληνικές τράπεζες	56,148	93.3%	6.7%
Πηγή: ΟΟΣΑ, Οικονομικές καταστάσεις τραπεζών

Έτσι, σε ενδεχόμενο «κούρεμα» των πιστωτών της Ελλάδας, στο πλαίσιο μιας συμφωνίας αναδιάρθρωσης χρέους με «εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα», κατά την έκφραση που αρέσκονται να χρησιμοποιούν οι Γερμανοί, το κόστος για τις ελληνικές τράπεζες θα έφθανε στο 30% της ονομαστικής αξίας των τίτλων, δηλαδή περίπου στα 17 δις. ευρώ (με βάση τα στοιχεία α’ εξαμήνου 2010 και τις τρέχουσες αποτιμήσεις των ομολόγων στην αγορά).

Προέλαση… πάντσερ στην Ευρώπη

Πόσο πιο κοντά έρχεται, όμως, το ενδεχόμενο «κουρέματος» των πιστωτών της Ελλάδας, μετά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που ολοκληρώνει σήμερα τις εργασίες της;

n  Η γερμανική διπλωματία, προσφεύγοντας στη γνωστή τακτική της να αρχίζει τη διαπραγμάτευση με ακραίες απαιτήσεις, για να καταλήξει να πάρει αυτό ακριβώς που ήθελε, αναμένεται ότι θα αποσπάσει τη συμφωνία των «27» για μια περιορισμένης έκτασης αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, με την οποία θα καθιερωθεί μόνιμος μηχανισμός στήριξης των οικονομιών που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν το χρέος τους, στον οποίο θα περιλαμβάνεται και η υποχρεωτική «συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα», δηλαδή το «κούρεμα» των πιστωτών.

n  Για να φθάσει η Άνγκελα Μέρκελ στην επίτευξη αυτού του στόχου έριξε από νωρίς στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης την ακραία πρόταση για στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων των κρατών που θα προσφεύγουν στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. Μια πρόταση, που θα ήταν πρακτικά αδύνατο να προωθηθεί, αφού θα απαιτούσε ευρεία αναδιαπραγμάτευση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, με έγκριση και μέσω δημοψηφισμάτων σε ορισμένες χώρες. Στη διάρκεια των χθεσινών συζητήσεων, όμως, η Μέρκελ εμφανίσθηκε διατεθειμένη να ανταλλάξει αυτό το διαπραγματευτικό χαρτί με τη συμφωνία των «27» για την καθιέρωση μηχανισμού ελεγχόμενης χρεοκοπίας, που αποτελούσε το βασικό στόχο της διπλωματίας του Βερολίνου εξαρχής.

n  Με το πέρας των εργασιών της Συνόδου Κορυφής, αναμένεται να δοθεί η εντολή στον Χέρμαν Βαν Ρομπάι να παρουσιάσει το κείμενο της πρότασης για αναθεώρηση της Συνθήκης άμεσα, ώστε μέσα στο α’ εξάμηνο του 2011 να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία-εξπρές για την έγκρισή του από τα εθνικά κοινοβούλια των «27». Στα μέσα Νοεμβρίου, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλ, αναμένεται να παρουσιάσει την πρόταση του Βερολίνου, η οποία έχει ήδη διαρρεύσει και προβλέπει, ότι οι χώρες που βρίσκονται σε αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους τους θα δανείζονται από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, στη βάση μνημονίων, που θα καθορίζουν την οικονομική πολιτική για την περίοδο στήριξής τους. Επιπλέον, η προσφυγή θα σηματοδοτεί και την επιβολή «κουρέματος» στους πιστωτές, οι οποίοι θα υποχρεώνονται να διαγράφουν ένα μέρος της αξίας των ομολόγων που κατέχουν, συμμετέχοντας και αυτοί στο κόστος διάσωσης της προβληματικής χώρας.

Μαραθώνιος κεφαλαιακής ενίσχυσης

Θα υποχρεωθούν οι πιστωτές της Ελλάδας, ανάμεσά τους και οι ελληνικές τράπεζες, να υποστούν αυτό το… γερμανικό κούρεμα; Τα τραπεζικά στελέχη που καλούνται να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα τονίζουν ότι όλα θα κριθούν από τη δυνατότητα της χώρας να εφαρμόσει ως έχει το μνημόνιο, να επανέλθει σε υγιή ρυθμό ανάπτυξης μέχρι το τέλος του 2013 και να αποφύγει, έτσι, την προσφυγή στο μόνιμο μηχανισμό στήριξης για νέα δάνεια. Οι Έλληνες τραπεζίτες είναι υποχρεωμένοι να «ποντάρουν» στο «καλό σενάριο», όσο και αν οι δυσκολίες στην εφαρμογή του μνημονίου κάνουν κάθε ημέρα και «χλωμότερη» την προοπτική να αποφύγει η χώρα τη διαδικασία της ελεγχόμενης χρεοκοπίας.

Πάντως, επειδή η αισιοδοξία δεν είναι αρκετή για να χαραχθεί μακροπρόθεσμη στρατηγική από τους τραπεζίτες, τα σχέδια ενίσχυσης της κεφαλαιακής επάρκειας, ώστε να αντέξουν οι τράπεζες και στα πιο «γκρίζα» σενάρια για τα ομόλογα, έχουν περάσει πλέον στην ημερήσια διάταξη όλων των διοικήσεων. Η Εθνική Τράπεζα είχε την τύχη –και την τόλμη…- να ολοκληρώσει έγκαιρα μια αύξηση κεφαλαίου, που όπως τόνιζε πριν από μερικές εβδομάδες ο κ. Απ. Ταμβακάκης διασφαλίζει τη σταθερότητα της τράπεζας ακόμη και στα πιο ακραία μακροοικονομικά σενάρια, δηλαδή και έναντι ενός ενδεχόμενου «κουρέματος» του χαρτοφυλακίου ομολόγων.

Οι άλλες μεγάλες τράπεζες έχουν μπροστά τους ένα μαραθώνιο κεφαλαιακής ενίσχυσης, ενώ έσχατο καταφύγιο θα αποτελέσει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με την «προίκα» των 10 δις. ευρώ, αλλά και τους πολύ αυστηρούς όρους χορήγησης ενισχύσεων, που κάθε τραπεζίτης θα προτιμούσε να αποφύγει...