Πολιτική «αναγκαίου κακού»

ΠΗΓΗ: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΤου ΣΩΤΗΡΗ ΜΑΝΙΑΤΗ

Το Μνημόνιο που υπέγραψε η κυβέρνηση με τη γνωστή και μη εξαιρετέα πλέον τρόικα, προέβλεπε σκληρά μέτρα, κυρίως για μισθωτούς και συνταξιούχους.

Μερικά εξ αυτών τα έχουμε ήδη νιώσει για τα καλά στο «πετσί» μας.

Η Ν.Δ., που ως κυβέρνηση μας προειδοποιούσε κατά την προεκλογική περίοδο (βουλευτικές 2009) για την ανάγκη λήψης σκληρών μέτρων, τάχθηκε εναντίον του Μνημονίου. Ορισμένοι βουλευτές της, όμως, παραδέχονταν ότι εκεί που είχε φτάσει η κατάσταση, ρίχνοντας βεβαίως το βάρος στη διακυβέρνηση ολίγων μηνών από το ΠΑΣΟΚ, δεν γινόταν διαφορετικά. Ηταν δηλαδή «αναγκαίο κακό».

Εναντίον του Μημονίου ήταν και βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι βέβαια έριχναν αποκλειστικά την ευθύνη στη διακυβέρνηση της χώρας την περασμένη πενταετία από τη Ν.Δ. Ψήφισαν τελικά (εκτός τριών -Δημαράς, Σακοράφα, Οικονόμου- που δήλωσαν «παρών» και διαγράφτηκαν) υπέρ του Μνημονίου. Φροντίζουν όμως να επισημαίνουν ότι δεν θα επέλεγαν τέτοιου τύπου συμφωνία, με την τρόικα να μας ελέγχει ασφυκτικά για όλα, αλλά εκεί που είχε φτάσει η κατάσταση ήταν «αναγκαίο κακό».

Οταν πάλι άρχισε το πετσοκόψιμο δώρων και επιδομάτων σε δημοσίους υπαλλήλους και χαμηλοσυνταξιούχους, επίσης όλοι χαρακτήριζαν το μέτρο άδικο. Επέμεναν ότι πρέπει να διευρυνθεί η φορολογική βάση, να εισπραχθούν τα οφειλόμενα από μεγαλοοφειλέτες και να χτυπηθεί η φοροδιαφυγή. Πρόσθεταν όμως ότι μέχρι να συμβούν όλα αυτά, είναι απαραίτητο το κράτος να αυξήσει τα έσοδά του, οπότε και αυτό το άδικο μέτρο στην παρούσα κατάσταση ήταν «αναγκαίο κακό».

Οι αλλαγές στο Ασφαλιστικό, με τα χρόνια για συνταξιοδότηση να αυξάνονται και τις συντάξεις να συρρικνώνονται, χαρακτηρίστηκαν επίσης «αναγκαίο κακό». Οπως άλλωστε και η αύξηση του ΦΠΑ, της τιμής της βενζίνης, του πετρελαίου, των έμμεσων φόρων, και πάει λέγοντας και κλαίγοντας.

Πριν από λίγο καιρό, η κυβέρνηση με τη γνωστή τακτική της άρχισε να διοχετεύει την πιθανότητα εξίσωσης του ειδικού φόρου κατανάλωσης σε πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, με στόχο υποτίθεται να χτυπηθεί το λαθρεμπόριο και η φοροδιαφυγή. Και πάλι οι περισσότεροι έκαναν λόγο για άδικο μέτρο, το οποίο όμως -αφού δεν μπορεί να βρεθεί άλλος τρόπος να γιατρευτεί η συγκεκριμένη «πληγή»- χαρακτηριζόταν «αναγκαίο κακό». Ευτυχώς, για την ώρα τη γλιτώσαμε, μέχρι τουλάχιστον -όπως λένε- να βρεθεί μηχανισμός ώστε να μην επιβαρυνθούν ιδιαίτερα χαμηλόμισθοι και χαμηλοσυνταξιούχοι.

Τώρα η κυβέρνηση, για να καλύψει τρύπες στα (προϋπολογισμένα) έσοδα, προχωρά σε άλλη μία περαίωση για την περίοδο 2000-2009. Στο υπουργικό συμβούλιο, μάλιστα, που άναψε το «πράσινο φως», υπήρξαν προτάσεις για επέκταση της ρύθμισης. Αυτό μπορεί να μην πέρασε, αλλά ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου αποδέχτηκε μείωση προκαταβολής, αύξηση δόσεων κ.ά. Και πάλι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος κάνουν λόγο για άδικη διαδικασία, μέτρο «άθλιο, κυνικό, που δίνει συγχωροχάρτι στους κλέφτες και χαρατσώνει τους έντιμους», δεν εξυγιαίνει το φορολογικό, καθώς «διευρύνει τις φορολογικές ανισότητες και επιβραβεύει τους φοροφυγάδες». Εχουν όμως και αυτή τη φορά ένα «αλλά» να προσθέσουν. Τουλάχιστον οι περισσότεροι. Οτι στην προκειμένη περίπτωση αποτελεί κι αυτό «αναγκαίο κακό».

Κάπως έτσι μαζεύονται πολλά «αναγκαία κακά» μόλις σε ένα χρόνο διακυβέρνησης. Οταν ψηφίζεις, επιλογή σου ή αναγκαιότητα, αναλαμβάνεις και την ευθύνη. Οι λοιπές δικαιολογίες είναι απλώς «παραμύθια». Και είναι καιρός να αναρωτηθούν: Είναι εφικτό να προχωρήσει μια κυβέρνηση σε βαθιές τομές και αλλαγές ακολουθώντας σχεδόν αποκλειστικά πολιτική «αναγκαίου κακού»; Μπορεί να αντέξει μια κοινωνία υπό αυτές τις συνθήκες, και μέχρι πότε; Και εντέλει μπορεί να επιτευχθεί αναμόρφωση του υπό κατάρρευση συστήματος, όταν σχεδόν όλα λειτουργούν με τη λογική του «αναγκαίου κακού»;