OΙ ΤΑΣΕΙΣ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΑΡΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΥΝ ΑΠΗΧΗΣΗ ΣΕ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΗΓΕΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ Ε.Ε

Πηγή: Καθημερινή 22/5/2011

Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ*

«Υπάρχει κάτι θετικό από την κρίση της Ευρωζώνης, ότι αφύπνισε όλους εκείνους τους υπνοβάτες»! Στον τίτλο πρόσφατου άρθρου του Πολ Χάνον, αναλυτή της αμερικανικής Wall Street Journal, αποτυπώνεται με ρεαλισμό η κατάσταση πραγμάτων στη Γηραιά Ηπειρο: Η κρίση του ευρώ, με καταλύτη τα δημοσιονομικά αδιέξοδα των υπερχρεωμένων, περιφερειακών χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, ακύρωσε όλα τα ισχύοντα αξιώματα και άνοιξε τη δημόσια συζήτηση σε απόψεις που μέχρι χθες ακούγονταν ακραίες και περιθωριακές.

«Τις τελευταίες ημέρες», γράφει ο αρθρογράφος της συντηρητικής εφημερίδας, «ο ηγέτης του τρίτου μεγαλύτερου πολιτικού κόμματος της Φινλανδίας ισχυρίστηκε ότι η Ευρωζώνη πάσχει από ένα είδος γάγγραινας που απαιτεί δραστική εγχείρηση. Ενας Ιρλανδός οικονομολόγος δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ενδιαφέρεται πρωτίστως να καθησυχάσει τους εκδότες των γερμανικών ταμπλόιντ. Στέλεχος των Φιλελευθέρων, εταίρων στον κυβερνητικό συνασπισμό της Γερμανίας, πρότεινε τη δημιουργία νέων μηχανισμών, που θα επιτρέπουν την έξοδο κρατών από το κοινό νόμισμα. Και ένας από τους «σοφούς» της Γερμανίας εκτίμησε ότι η Ευρωζώνη μπορεί να μην υπάρχει, υπό τη σημερινή της μορφή, σε 12 μήνες». Συμπέρασμα: το ευρώ, που θεωρούνταν στο ξεκίνημα της διεθνούς οικονομικής κρίσης ως αναντικατάστατη ασπίδα προστασίας των ευρωπαϊκών οικονομιών, σήμερα εμφανίζεται ως μέρος του προβλήματος και η υπόθεση ότι μπορεί να υπάρχει ζωή και εκτός Ευρωζώνης ακούγεται λιγότερο απίθανη.

«Να φύγουμε από το ευρώ, γρήγορα!», είναι ο προκλητικός τίτλος βιβλίου που εκδόθηκε πρόσφατα από τον εκδοτικό οίκο Fayard, από τους μεγαλύτερους της Γαλλίας και υπογράφεται από τον πανεπιστημιακό Ζακ Νικονόφ. Εχοντας θητεύσει επί σειρά ετών στη Μέκκα του παγκόσμιου χρήματος, τη Γουόλ Στριτ, ο Νικονόφ δεν εκφράζει απόψεις παραδοσιακών γκωλικών ή οπαδών του Εθνικού Μετώπου, που εχθρεύονται το ευρώ από εθνικιστική σκοπιά, όπως θα μπορούσε να υποθέσει κανείς. Αντίθετα, ο εκ των ιδρυτών του ριζοσπαστικού κινήματος Attac θεωρεί ότι «η έξοδος από το ευρώ είναι όρος για να εφαρμοστούν πραγματικά προοδευτικές πολιτικές, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο». Για τον Νικονόφ, «η διαχείριση του κοινού νομίσματος αποβαίνει εις βάρος των συμφερόντων της Γαλλίας, αλλά και των εταίρων της στην Ευρωζώνη. Μόνο οι ιθύνοντες της Γερμανίας επωφελούνται από ένα ισχυρό ευρώ, συσσωρεύοντας μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα, σε μεγάλο βαθμό εις βάρος των άλλων ευρωπαϊκών χωρών».

Η δυσαρέσκεια για το κοινό νόμισμα εξαπλώνεται όχι μόνο στη χειμαζόμενη περιφέρεια, αλλά και στις ηγεμονικές χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις εμφανίζουν τους Γάλλους να επιθυμούν την έξοδο από το ευρώ σε ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 29% και 39%. Ειδικότερα, τα αντίστοιχα ποσοστά των εργατών κινούνται μεταξύ 42% και 50%, ενώ των υπαλλήλων μεταξύ 38% και 48%. Σε έρευνα αμερικανικού Ινστιτούτου και στο ερώτημα «είναι καλό πράγμα το ευρώ για την οικονομία;» απάντησε αρνητικά το 67% των Γάλλων, το 60% των Πορτογάλων, το 56% των Ισπανών, το 55% των Γερμανών και το 53% των Ιταλών.

Η αλήθεια είναι ότι στο επίπεδο των ελίτ κερδίζει έδαφος η τάση που θέλει τον εξοστρακισμό από την Ευρωζώνη Ελλάδας και Πορτογαλίας -αύριο, ίσως και της Ιρλανδίας και της Ισπανίας- ώστε να μην επιβαρύνονται με αλλεπάλληλα πακέτα διάσωσης οι χώρες του πλούσιου Βορρά. Ο Ολλανδός οικονομολόγος Χάραλντ Μπένινκ πρότεινε, με άρθρο του στους New York Times, να φύγουν προσωρινά από την Ευρωζώνη Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία, με προοπτική να επανέλθουν ύστερα από δέκα χρόνια, εφόσον έχουν βάλει σε τάξη τα δημόσια οικονομικά τους. Ο πρόεδρος του γερμανικού οικονομικού Ινστιτούτου IFO Χανς-Βέρνερ Ζιν πρότεινε, μέσω της Frankfurter Allgemeine Zeitung, την επάνοδο στη δραχμή ως «το μικρότερο κακό», μια εξέλιξη που «θα επέτρεπε στην Ελλάδα να υποτιμήσει το νόμισμα και να αποκτήσει περισσότερο ανταγωνιστική οικονομία». Στο ίδιο μήκος κύματος, η συντηρητική Die Welt υποστήριζε ότι «χωρίς το ευρώ οι Ελληνες θα είχαν καλύτερες πιθανότητες βιώσιμης ανάκαμψης, καθώς το ισχυρό ευρώ βαραίνει σαν μυλόπετρα γύρω από τον λαιμό της Αθήνας».

Αργεντινή

Από διαφορετική αφετηρία ορμώμενος, καταλήγει στην ίδια πρόταση ο προοδευτικός, Αμερικανός οικονομολόγος Μαρκ Ουάισμπροτ. Κάτω από τον τίτλο «Γιατί η Ελλάδα πρέπει να απορρίψει το ευρώ», ο διευθυντής του Κέντρου Οικονομικών και Πολιτικών Ερευνών παραλληλίζει, στους New York Times, την ελληνική κρίση με την οικονομική χρεοκοπία της Αργεντινής, το 2000. Η στάση πληρωμών και η αποσύνδεση του εθνικού νομίσματος (πέσο) από το δολάριο, υποστηρίζει ο αρθρογράφος, όχι μόνο δεν οδήγησαν στην καταστροφή, όπως πολλοί προέβλεπαν, αλλά «έφεραν ανάπτυξη 63% στα επόμενα έξι χρόνια, ενώ περισσότεροι από 11 εκατομμύρια άνθρωποι, σε συνολικό πληθυσμό 39 εκατομμυρίων, βγήκαν από τη φτώχεια».

Ο Ουάισμπροτ παραδέχεται ότι ενδεχόμενη έξοδος από το ευρώ «θα έχει το βραχυπρόθεσμο κόστος της για την Ελλάδα» (σοκ στο τραπεζικό σύστημα, πληθωρισμός, προσωρινός αποκλεισμός από τις διεθνείς αγορές), υποστηρίζει όμως ότι «είναι απίθανο αυτό το κόστος να είναι μεγαλύτερο από εκείνο που θα συσσωρεύσουν πολλά χρόνια ύφεσης, στασιμότητας και υψηλής ανεργίας, τα οποία προσφέρουν στην Ελλάδα οι ευρωπαϊκές αρχές». Το άρθρο του Ουάισμπροτ επαίνεσε ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν «για το θάρρος του να προτείνει αυτό που κανείς δεν τολμούσε, την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη», αν και κατέθεσε τις επιφυλάξεις του, εκτιμώντας ότι το κόστος στην περίπτωση της χώρας μας θα είναι μεγαλύτερο από εκείνο της Αργεντινής.