Πρόοδος και αύξηση του ΑΕΠ

πηγή: GREEK RIDER

Ένα από τα μεγαλύτερα παραμύθια όλων των εποχών είναι η οικονομική πρόοδος που αποδεικνύεται με την αύξηση του ΑΕΠ. Εγώ δεν πιστεύω ότι οι άνθρωποι στην Ινδονησία που τους έκοψαν τα δάση και τους ανάγκασαν να γίνουν εξαθλιωμένοι εργάτες είναι πιο ευτυχισμένοι από ότι ήταν μέσα στη ζούγκλα. Και ας κινδύνευαν στη ζούγκλα να τους τσιμπήσει η μύγα τσε-τσε.

Ούτε πιστεύω ότι οι Ρωμαίοι κυνήγησαν τον Ιησού επειδή φοβόντουσαν την θρησκεία του. Μάλλον τον τρόπο ζωή των Εσσαίων φοβόντουσαν οι οποίοι ζούσαν σε απομονωμένες κοινότητες αποκομμένοι σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο παραγωγής και εκμετάλλευσης των Ρωμαίων. 

Η εξουσία θέλει πάντοτε να βάλει τους ανθρώπους να εργάζονται με τον πιο παραγωγικό και καταναγκαστικό τρόπο για να συγκεντρώνει τα μέγιστα ωφελήματα. Αυτή η πρακτική όμως δεν ωφελεί τους ανθρώπους. 

Οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν με τον δικό τους τρόπο όταν οργανώνονται σε κοινότητες. Δεν χρειάζονται συνεχή αύξηση των εισοδημάτων των αφεντάδων τους κάθε χρόνο. 

Αυτό το ίδιο μοντέλο επαναλαμβάνεται από την αρχή του κόσμου. Δηλαδή, αν έχει κάποιος ένα μαγαζί και μπορεί να ζει ικανοποιητικά ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν άλλοι τομείς πολύ πιο παραγωγικοί, οι κυβερνώντες θα προσπαθήσουν να φέρουν έτσι τα πράγματα ώστε ο μικροέμπορος να κλείσει το μαγαζί του και να πάει να γίνει εργάτης ή υπάλληλος σε μεγαλύτερα μαγαζιά με πιο εντατικοποιημένη παραγωγή που κερδίζουν πολύ περισσότερα χρήματα καταβάλοντας πολύ μεγαλύτερους φόρους και αυξάνοντας συνολικά πολύ περισσότερο το ΑΕΠ μιας χώρας. Ο άνθρωπος όμως με το μαγαζάκι θα προτιμούσε λιγότερα εισοδήματα και περισσότερο έλεγχο της ζωής του μαζί με ελεύθερο χρόνο χωρίς άγχος. 

Το ίδιο έγινε και με τους αγρότες στις μέρες μας. Ο αγροτικός πληθυσμός στην Ελλάδα είναι πολύ μεγαλύτερος από τον μέσο όρο της Ευρωπαικής Ένωσης. Φανερά είναι στόχος εδώ και 30 χρόνια να μειωθεί ο αγροτικός πληθυσμός όσο γίνεται περισσότερο, να πάει ας πούμε από το 40% στο 4% αν γίνεται. Αυτό είναι ένας επιθυμητός στόχος επειδή υπάρχουν πολύ πιο παραγωγικές δραστηριότητες  (μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας) από το να είναι κάποιος αγρότης.

Σε όλες τις περιπτώσεις, η εξουσία σκέφτεται ότι αυτό γίνεται για το καλό των ανθρώπων, για να τους βγάλει από την αποδεδειγμένη μιζέρια τους. Αν ρωτήσετε όμως έναν Παπούα αν θα ήθελε να του ξεριζώσουν τα ιερά δέντρα του και να τον στείλουν με ένα σάπιο καράβι σαν σκλάβο-εργάτη ξένο στην πόλη, ο Παπούα θα σου έλεγε ότι είσαι τρελός ή θα σε έκανε και στιφάδο. Θα προτιμούσε 1 δισεκατομμύρια φορές να κάτσει στο ιερό δάσος του. Και εγώ αυτό θα προτιμούσα. 

Όμως όταν είναι στο ιερό δάσος το δικό του εισόδημα είναι μηδέν δολάρια ενώ όταν φεύγει και πάει ως ουσιαστικά και πρακτικά σκλάβος εργάτης στην πόλη το εισόδημά του αυξάνεται σε $5. Αυτό είναι μια τεράστια ποσοστιαία αύξηση. Άσε που έρχονται και μεγάλες εταιρείες που έχουν τεράστιες μπουλτόζες στο ύψος 5όροφων κτιρίων, και ξεριζώνουν μαζικά τα δάση για να φτιάξουν εργοστάσια και άλλου είδους εγκαταστάσεις που αυξάνουν περισσότερο το ΑΕΠ της εκάστοτε εκείνης χώρας...

Τα ίδια συμβαίνουν και σήμερα. Η μείωση των εισοδημάτων δεν είναι φυσική νομοτέλεια αλλά αποτέλεσμα ρητά εκπεφρασμένης συνειδητής πολιτικής με στόχο να μειώσει δραματικά των αριθμό των αγροτών. Οι αγρότες μην μπορώντας να αντέξουν την δραματική μείωση των εισοδημάτων τους, στέλνουν τα παιδιά τους στην πόλη για μια καλύτερη και πιο ξεκούραστη ζωή. Δεν ξέρουν οι άμοιροι...Τα παιδιά τους μετά που θα πεθάνουν οι γονείς τους πουλάνε και τα κτήματα που άλλωστε ρημάζουν ή την όποια περιουσία μπορεί να είχαν κάποτε. Αυτή την περιουσία όμως την αγοράζουν μεγάλες γεωργικές εταιρείες που έχουν τεχνογνωσία να καλλιεργούν τεράστιες εκτάσεις με πολύ πιο τυποποιημένο, βιομηχανοποιημένο κτλ τρόπο. Έτσι και το κράτος μπορεί να τους ελέγχει καλύτερα (π.χ. φορολογικά), και οι 10 μεγαλοαγρότες-μεγαλοτσιφλικάδες αντικαθιστούν 5000 ή 10,000 αγρότες που γίνονται εργάτες στην πόλη και συνεπώς εξοικονομούνται "χέρια" και το προιόν είναι και μεγαλύτερο από τους μεγάλο τσιφλικάδες.

Τα παιδιά τους όμως που έγιναν υπάλληλοι στα γκούντις και στον Γερμανό ή άνεργοι στην χειρότερη περίπτωση, χωρίς περιουσιακά στοιχεία και χωρίς τεχνογνωσία για τίποτα, κατέβηκαν 10 σκαλοπάτια πιο κάτω από τους γονείς τους. Δεν προόδευσαν, αυτοί ήταν όμως η ανθρώπινη θυσία για την αύξηση του ΑΕΠ. Η εναλλακτική λύση θα ήταν αντί της αστυφιλίας και της κακής ποιότητας ζωής και εργασίας στις πόλεις να έχουν τα κτήματά τους στην ύπαιθρο και να περνάνε και καλύτερα.

Το αν αυξάνεται λοιπόν ή όχι το ΑΕΠ είναι άσχετο με τις εναλλακτικές συνθήκες ζωής των ανθρώπων. 

Αν ρωτήσετε εμάς αν θα ήμασταν πιο ευτυχισμένοι με 1 εκ ευρώ στην τσέπη (ή ένα 1 εκ ευρώ παραπάνω για ορισμένους), οι περισσότεροι θα πηδήξουν! Μα είναι ερωτήματα αυτά! Και βέβαια το χρήμα συνεπάγεται μεγαλύτερα ποσοστά προσωπικής ικανοποίησης, θα σου πούνε, και έτσι είναι.

Στις περιπτώσεις όμως που ανέφερα, όπου οι άνθρωποι δεν κερδίζουν κάποιο λόττο αλλά η ζωή τους αλλάζει εκ βάθρων και ζούνε σε εποχές μεγάλων αλλαγών, είναι πάντοτε τα θύματα. Κανείς δεν θέλει το μεγαλύτερο εισόδημα παρά μόνο η εξουσία που το επιβάλλει.

Και δεν είναι δυνατόν να σου δίνουνε μεγαλύτερο εισόδημα και εσύ να μην το θέλεις, κάποιο λάκκο έχει η φάβα. Και βέβαια έχει, αφού το τίμημα είναι η αλλοτρίωση του ανθρώπου, η αποξένωσή του από την φύση, από την κοινότητά τους, από την προηγούμενη ζωή του. Η καταστροφή των αξιών του.

Και για να το πω καλύτερα. Αν μας έλεγαν π.χ. ότι η Τουρκία έχει επιχειρηματικότητα και παραγωγικές δυνάμεις και οργάνωση, πολύ ανώτερη από την δική μας και θα έπρεπε να μας κατακτήσει και εμείς να παραιτηθούμε όλων των αξιών μας και των συνηθειών μας, να μάθουμε τουρκικά και να γίνουμε γιουσουφάκια των Τούρκων επειδή αυτοί είναι πιο αποτελεσματικοί, θα το δεχόμασταν;

Σύμφωνα με την οικονομική θεωρία και πρακτική θα έπρεπε να το δεχθούμε. Αν δεν το δεχόμασταν θα έβγαιναν οι νεοφιλελεύθεροι να μας κατηγορήσουν για στείρο εθνικισμό, αφού αυτό θα αύξανε κατακόρυφα (σύμφωνα με την υπόθεση που κάναμε) το ΑΕΠ μας. Αλλά τι να το κάναμε το έξτρα ΑΕΠ όταν θα μας πηδάνε οι Τούρκοι, έτσι δεν είναι;

Ε, το ίδιο συμβαίνει παντού. Τι να το κάνω εγώ αν θα παίρνω περισσότερα χρήματα αλλά δεν θα μπορώ να απολαμβάνω τίποτα από αυτά που θα ήθελα στη ζωή μου.

Για τις επόμενες γενιές βέβαια είναι πάντοτε διαφορετικά, γιατί δεν ξέρουν τι είχαν και τι έχασαν. Και έτσι συνηθίζουν πάντοτε ευκολότερα και προχωράει ο κόσμος με βάση το παραπάνω εξουσιαστικό-καπιταλιστικό-εκμεταλλευτικό μοντέλο.

Θα πει τώρα κάποιος, μα έτσι λειτουργεί ο κόσμος, έτσι λειτουργούν τα πράγματα, έτσι λειτουργεί η φύση! Κάπως έτσι όμως δεν ήταν τα πράγματα πριν ο άνθρωπος μπορέσει να δαμάσει την φωτιά; Πριν ανακαλύψει τον τροχό, πριν μάθει γράμματα και επιστήμες; Σίγουρα όταν έκαιγαν τα πρώτα βιβλία  οι τότε φανατικοί των τότε θρησκειών, τα έκαιγαν επειδή δεν τα θεωρούσαν "φυσικά" ή σύμφωνα με τις εντολές του θεού. Η επιστήμη δεν επικράτησε έναντι των κατώτερων συναισθημάτων του ανθρώπου χωρίς μάχες.  Όπως ο άνθρωπος ξεπέρασε την ζωική του άγνοια στις επιστήμες έτσι θα μπορούσε να ξεπεράσει και την ζωική του αρχαικότητα στα θέματα της κοινωνικής του οργάνωσης. 

Θα μου πεις τώρα ότι δεν γίνονται αυτά τα πράγματα...Και όμως, είμαστε χαμένοι αν δεν γίνονται αυτά τα πράγματα. Γιατί η συνεχής συγκέντρωση εξουσιών στα χέρια λίγων κέντρων σε λίγο θα μετατραπεί σε μια παγκόσμια δικτατορία με μόνη ελπίδα επιβίωσης την αποβλάκωση των υπηκόων της. Κάτι σαν τοIdiocracy δηλαδή. Και αυτό θα σημαίνει ότι ενώ η επιβίωση του ισχυρότερου είχε ως σκοπό την εξέλιξη των ειδών στην περίπτωσή μας θα σημαίνει την καταστροφή. Εκτός βέβαια και αν μας εξυπηρετεί η επιβίωσή μας ως ένα είδους τρωκτικού ή κατσαρίδας στο οποίο ήδη έχουμε αρχίσει να μεταμορφωνόμαστε. 

Αυτά όλα δεν σημαίνουν ότι προτείνω να σταματήσει η πρόοδος και να επιστρέψουμε ως χριστιανοί στα δάση και τις σπηλιές μας (αυτό μόνο ένας λοβοτομημένος νεοφιλελεύθερος θα μπορούσε να το έβγαζε ως συμπέρασμα από όσα έγραψα). 

Αντίθετα, προτείνω να ορίσουμε ξανά τι σημαίνει προχωράω μπροστά και τι σημαίνει προοδεύω. Προοδεύω σημαίνει μια σταθερή ετήσια αύξηση του ΑΕΠ; Αν ναι τότε να πούμε σε δύο τρεις   οικονομολόγους να βρουν ποια είναι αυτή η απαιτούμενη ετήσια αύξηση και να ησυχάσουμε.... Σίγουρα όμως η πρόοδος δεν μπορεί να ορίζεται με βάση την αύξηση του εισοδήματος, τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.

http://greekrider.blogspot.com/2010/09/blog-post_28.html