Η κυβέρνηση θα έπρεπε να μας ευγνωμονεί αντί να μας κυνηγάει

πηγή: enet
 5//2010

Συνέντευξη του καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου Γ.Κασιμάτη,
στη Βάνα Φωτοπούλου

«Η κυβέρνηση αντί να μας κυνηγάει θα έπρεπε να μας ευγνωμονεί». Ο ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Γ. Κασιμάτης, επί πολλά χρόνια νομικός σύμβουλος του Ανδρέα Παπανδρέου και σήμερα αρχιτέκτονας των δικαστικών προσφυγών απέναντι στην «κατοχή» του Μνημονίου, καλεί την κυβέρνηση να ορθώσει ανάστημα. «Δεν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει το ΔΝΤ», τονίζει σε συνέντευξή του στην «Ε».

Αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα, υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση όφειλε να θέσει ευθαρσώς ζήτημα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Αυτό είναι», προσθέτει, «και το κύριο πολιτικό μήνυμα που πρέπει να δοθεί προς την Ε.Ε.». Ο καθηγητής προαναγγέλλει ομαδικές αγωγές στα διοικητικά δικαστήρια, αιτήσεις ακύρωσης στο ΣτΕ και, σε περίπτωση που δεν υπάρξει δικαίωση από την ελληνική Δικαιοσύνη, προσφυγή στο Δικαστήριο του Στρασβούργου. Αποκαλύπτει ότι μελετάται και η υποβολή ερωτήματος στο Συμβούλιο της Ευρώπης και την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ηγείστε επιτροπής νομικών για την τεκμηρίωση των προσφυγών που θα κατατεθούν στη Δικαιοσύνη κατά των μέτρων σε Εργασιακό και Ασφαλιστικό που λαμβάνονται σε εφαρμογή του Μνημονίου. Ποιες είναι οι κραυγαλέες αντισυνταγματικότητες που εντοπίζετε;

«Η καραμπινάτη αντισυνταγματικότητα είναι οι παρακρατήσεις στους μισθούς, τις συντάξεις και τα επιδόματα, η περικοπή του 13ου και του 14ου μισθού. Το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου με πάγια νομολογία του έχει δεχτεί ότι οι περικοπές αυτές παραβιάζουν το άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου που προστατεύει τα περιουσιακά αγαθά, τα οποία έχουν την ίδια προστασία με την προστασία της ιδιοκτησίας. Μάλιστα, έχει ξεκαθαριστεί ότι ακόμη και η προσδοκία ενός εργαζόμενου ότι θα απολαύει στο μέλλον ένα δικαίωμα προστατεύεται ως οικονομικό τμήμα της περιουσίας του και δεν μπορεί να θιγεί. Αυτή την προστασία την έχει αποδεχθεί ρητώς η Ευρωπαϊκή Ενωση, το ΔΕΚ, η συνθήκη της Λισαβόνας αλλά και πορίσματα νομικών υπηρεσιών που έχουν πει ότι όλο το σύστημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως έχει διαμορφωθεί με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 1952, τα αποδέχεται πλήρως και θα τα συνεχίσει η Ευρωπαϊκή Ενωση».

Ποιος είναι ο στόχος της πρωτοβουλίας που αναλάβατε με τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, την ΑΔΕΔΥ και την ΠΟΠΣ;

«Με κάλεσε ο ΔΣΑ, που ανέλαβε την πρωτοβουλία, να είμαι επικεφαλής των νομικών για να ξεκινήσει αυτή η κίνηση που στοχεύει στο να δοθεί ένα ευρύτερο πολιτικό μήνυμα προς την Ε.Ε., αν πράγματι σκοπεύει να παραβιάσει τα μέχρι σήμερα κεκτημένα ανθρώπινα δικαιώματα ή όχι. Δεν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει το ΔΝΤ. Δεν μπορεί να διατάξει τα δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου να αλλάξουν νομολογία. Αν θέλουν αυτά, να την αλλάξουν, αλλά εν πάση περιπτώσει να πει αν σέβεται ή όχι τη νομολογία των δικαστηρίων».

Θεωρείτε ότι η κυβέρνηση μπορούσε να προβάλει αντιστάσεις;

«Κανονικά θα έπρεπε, όχι με ύφος απειθαρχίας, να είχε τεθεί στις διαπραγματεύσεις το ερώτημα τι θα γίνει με τις περικοπές σε περίπτωση που οι πολίτες προσφύγουν στα δικαστήρια. Γιατί αυτό είναι ένα θεμέλιο νομιμότητας της ίδιας της Ε.Ε. Να πει ευθαρσώς η Ε.Ε. αν άλλαξε ή αν συνεχίζει την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και νομίζω ότι από αυτήν τη σκοπιά βοηθάμε την κυβέρνηση -παρά το γεγονός ότι δεν ξέρω κατά πόσο είναι ευτυχής με αυτή την κίνηση- να μπορεί να ορθώνει, κάποτε, ανάστημα, όπως έκανε η Λετονία και η Ρουμανία που προσέφυγαν στα δικαστήριά τους και κέρδισαν, αφού θεωρήθηκαν τα μέτρα για τις περικοπές αντισυνταγματικά, όπως το έκανε σε εμάς μέχρι στιγμής, για ορισμένες διατάξεις του συνταξιοδοτικού, το Ελεγκτικό Συνέδριο. Νομίζω ότι θα έπρεπε να μας ευγνωμονεί η κυβέρνηση αντί να μας κυνηγάει. Τα κράτη-μέλη έχουν τα δικαίωμα όταν τους επιβάλλουν αυτά τα θέματα, να τα θέτουν στο τραπέζι, να πουν ότι "εμείς θέλουμε να πειθαρχήσουμε αλλά τι κάνουμε όταν παραβιάζεται, κουτσουρεύεται η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων". Επρεπε αυτό να τεθεί, ώστε να μπορέσει να συνειδητοποιήσει και ο λαός τι γίνεται. Εν πάση περιπτώσει αυτό είναι θέμα πολιτικής, δεν μας ενδιαφέρει εμάς, εμείς θα προχωρήσουμε το έργο μας. Δουλεύουμε εντελώς δωρεάν. Εγώ υποσχέθηκα ότι θα ενισχύσω την προσπάθεια με γνωμοδότηση χωρίς αμοιβή· οι συνδικαλιστικές ενώσεις και η Ομοσπονδία Συνταξιούχων το αποδέχτηκαν μετά χαράς».

Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η επιτροπή;

«Τώρα μελετώνται οι τρόποι και οι έκταση των προσφυγών, διότι είναι πολυδιάστατο το νομικό ζήτημα. Για τις περικοπές μπορεί να γίνει λίστα χιλιάδων ενδιαφερομένων, να γίνει μαζική προσφυγή για όσους θίγονται ατομικά. Υπάρχουν προβλήματα με τα Π.Δ. που εκδίδονται, υπάρχουν συνταγματικά προβλήματα με το νόμο που επιβάλλει τα μέτρα σε εφαρμογή του Μνημονίου, υπάρχουν ζητήματα προσβολής της αρχής των συλλογικών συμβάσεων, της αρχής της κοινωνικής ισότητας και του κοινωνικού κράτους τα οποία προστατεύει και η Ευρώπη. Ολα αυτά εξετάζονται για να καταλήξουμε και από πλευράς δικονομικής τι είδους προσφυγές και ποιοι είναι αυτοί που θα τις κάνουν. Θα καταθέσουν ασφαλώς προσφυγές και οι συνδικαλιστικές ενώσεις και η Ομοσπονδία Συνταξιούχων για να υπερασπίσουν τα δικαιώματα των μελών τους. Σε καμία περίπτωση βέβαια δεν υποκαθιστούμε τους δικηγόρους που θα χειριστούν τις υποθέσεις. Ο ρόλος μας είναι βοηθητικός».

Ποιες διοικητικές πράξεις θα προσβληθούν;

«Θα προσβληθούν κατ' αρχήν οι διοικητικές πράξεις που θα εκδοθούν βάσει του Μνημονίου, δηλαδή η περικοπή των συντάξεων, πράξη που πρέπει να προσβληθεί ατομικά. Για όλους τους παθόντες, τα θύματα των περικοπών, μπορεί να γίνει μια μακρά λίστα, μια αγωγή 1.000 ατόμων στα διοικητικά δικαστήρια».

Θα προσφύγετε και στα ευρωπαϊκά δικαστήρια;

«Βεβαίως. Ο στόχος είναι, αν δεν δικαιωθούμε από τα ελληνικά δικαστήρια, να προσφύγουμε στο Δικαστήριο του Στρασβούργου και στην περίπτωση που επιτρέπεται δικονομικά θα προσφύγουμε και στο ΔΕΚ. Ενδεχομένως μπορεί να καταλήξουμε, ο ΔΣΑ και οι ενώσεις, στην υποβολή ερωτήματος στο Συμβούλιο της Ευρώπης και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, να μας πουν ευθαρσώς τι σκοπεύουν».

Πάσχει από πλευράς τυπικής συνταγματικότητας η διαδικασία ψήφισης του Μνημονίου;

«Αυτό που είναι λυπηρό είναι η μεθόδευση που έγινε ως προς το Μνημόνιο και τη δανειακή σύμβαση. Ενώ κατατέθηκαν ως κύρωση διεθνών συμβάσεων και υπεγράφησαν από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ενωση ως διεθνείς συμβάσεις, τελικά δεν κυρώθηκαν ως τέτοιες αλλά έγινε νόμος. Αν κυρώνονταν θα έπρεπε να τις ψηφίσουν τα 3/5. Δεν έφταναν οι ψήφοι, διότι η Ν.Δ. δήλωσε ότι δεν θα ψηφίσει το Μνημόνιο, και έχουμε μια έμμεση κατατρατήγηση της διαδικασίας του Συντάγματος».

Θα θέσετε σε δικαστική κρίση και το ζήτημα της απώλειας του δικαιώματος ασυλίας λόγω εθνικής κυριαρχίας;

«Αυτό είναι περισσότερο θέμα των πολιτικών, εμείς εξετάζουμε τη θεμελίωση των δικαστικών προσφυγών. Μέσα στα δικόγραφα θα τεθεί και αυτό το θέμα. Το κάθε κράτος έχει δικαίωμα να παραχωρεί τμήματα της κυριαρχίας του αλλά πρέπει οι συμβάσεις αυτές να κυρώνονται με τα 3/5. Αυτό δεν έγινε μέχρι στιγμής, ενώ ανέλαβε η χώρα μας την υποχρέωση απέναντι στην Ε.Ε. και το ΔΝΤ με την υπογραφή της. Εξαιτίας αυτής της μεθόδευσης, δεν έχει ολοκληρωθεί η δημοκρατική νομιμοποίηση του Κοινοβουλίου. Δεν υπήρξε συμφωνία μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων και έγινε ένας απλός νόμος».