Ο πολιτικός τραγέλαφος των κομμάτων εξουσίας...

Πηγή: Καθημερινή 9/5

Της Ζέζας Ζήκου

Ζήσαμε προχθές, Κυριακή 6 Μαΐου, έναν πολιτικό τραγέλαφο οδυνηρής μορφής. Η λαϊκή οργή παρέσυρε στον όλεθρο και το κύρος του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Ο Αντώνης Σαμαράς, συντετριμμένος προφανώς από την ήττα, υποσχέθηκε τροποποίηση των όρων του Μνημονίου. Και ο Eυάγγελος Βενιζέλος υποστήριξε την αναδιαπραγμάτευση των όρων του Μνημονίου. Η αξιοπιστία τους διεθνώς καταρρακώθηκε. Και, τελικώς, απέδειξε ότι η προσμονή της εξουσίας αλλοτρίωσε ύπουλα τις συνειδήσεις στη μνημονιακή Ελλάδα.

Επιτρέψτε μου, όμως, να θυμηθώ τον μεγάλο Ντισραέλι: «Μόνον οι απόψεις αλλάζουν, όχι οι χαρακτήρες, αυτοί απλώς εξελίσσονται από τις εμπειρίες της ζωής»... Η κοινωνία είχε αγκαλιάσει την άποψη του Αντώνη Σαμαρά ότι θα επαναδιαπραγματευθεί κάποιες επαχθείς πτυχές του πρώτου Μνημονίου, ώστε να μην οδηγούνται μαζικά στη φτώχεια συνάνθρωποί μας. Ομως, προχθές, τον τιμώρησε επειδή συνομολόγησε μαζί με τον Βενιζέλο το νέο Μνημόνιο και τον Αρμαγεδδώνα των μέτρων που ακολουθούν. Οντως, η ελληνική πολιτική σκέψη υπήρξε πάντα εμβρυώδης ή εντελώς ανύπαρκτη.

Η αβασάνιστη εισαγωγή ιδεών και οι πλημμελέστατες απόπειρες εφαρμογής τους υπήρξαν ο κοινός τόπος της πρακτικής που εφάρμοζαν διάφορες κυβερνήσεις. Συχνότατα το αποτέλεσμα ήταν ο διχασμός, ενίοτε δραματικός και βίαιος, και σήμερα εστιάζεται γύρω από το Μνημόνιο.

«Η απόφαση του κ. Σαμαρά να στηρίξει τη νέα δανειακή σύμβαση και το PSI, δηλαδή να αποκηρύξει την αντιμνημονιακή στρατηγική του, είχε στηριχθεί στην πεποίθηση ότι το κόμμα προβάλλεται ως «η μόνη συντεταγμένη δύναμη μέσα στο χάος». Αλλά διαφαίνεται ότι ο ίδιος θα είναι το μεγάλο θύμα της στρατηγικής του, καθώς ο ρεαλιστικός συμβιβασμός του εκλαμβάνεται ως «μακιαβελικά στρατηγήματα». Σε ρόλο ναυάρχου σε ιστορική ναυμαχία βλέπουν οι δικοί του τον κ. Σαμαρά. «Οπως συνέβη στη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ, όταν η εθνική επιβίωση κρέμεται από μια κλωστή, δεν υπάρχουν περιθώρια για πολλές κουβέντες», αντιθέτως, δικαιολογούνται κάθε είδους «μακιαβελικά στρατηγήματα» και παράπλευρες απώλειες, μου λένε οι άνθρωποί του. Ή, απλώς, «κωλοτούμπες» γι’ αυτούς που τον μισούν...». Αυτές τις αλήθειες πλήρωσε ο Aντώνης Σαμαράς,

Πάντως, σύμφωνα με τον επιγραμματικό ορισμό της πολιτικής εξουσίας από τον Γερμανό νομικό Καρλ Σμιτ, «κυρίαρχος είναι εκείνος που αποφασίζει για το καθεστώς εκτάκτου ανάγκης». Οποιος μπορεί να επικαλεσθεί «εξαιρετικές» καταστάσεις για να επιβάλει «έκτακτα» μέτρα, υπεράνω των συνήθων περιορισμών του κοινωνικού συμβολαίου και της δημοκρατικής νομιμότητας, αυτός είναι ο πραγματικός κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού. Αυτά γράφτηκαν το 1922. Σήμερα η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης που οραματιζόταν ο Σμιτ τείνει να γίνει το μόνιμο φόντο της ύπαρξής μας και η πολιτική θεωρία του συντηρητικού στοχαστή βρίσκει απροσδόκητες αντηχήσεις.

Στο 1984 του Τζορτζ Οργουελ, η Ωκεανία βρίσκεται σε διαρκή πόλεμο με τα άλλα δύο, ανταγωνιστικά υπερκράτη. Κανείς δεν ξέρει κάθε στιγμή ποιος είναι ο εχθρός και ποιος ο σύμμαχος – μάλιστα, δεν είναι καν σαφές αν συνεχίζονται οι εχθροπραξίες ή αν πρόκειται για εικονική πραγματικότητα, κάτι σαν το drole de guerre ανάμεσα στον Σεπτέμβριο του 1939, που Γάλλοι και Βρετανοί κήρυξαν πόλεμο στους Γερμανούς χωρίς να πέσει ούτε μια σφαίρα, και στον Μάιο του 1940, που οι Γερμανοί εισέβαλαν στη Γαλλία. Στόχος του –υπαρκτού ή εικονικού, πάντως διαρκούς– πολέμου είναι να κρατιέται η μεγάλη μάζα των Ωκεανίων σε κατάσταση υποδούλωσης και αποβλάκωσης.

Ενα πανάρχαιο παιχνίδι, υψηλού ρίσκου, καθώς η εξοικείωση των μαζών με την «πολεμική» ρητορεία και τον πραγματισμό της ωμής δύναμης είναι μαχαίρι δίκοπο. Οπως στο Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου του Μπρεχτ, έρχεται κάποια στιγμή που γίνεται ευρέως αντιληπτό ότι «εκείνος που για τον εχθρό μιλάει είναι ο ίδιος ο εχθρός».

Απεγνωσμένα, πλέον, οι άνθρωποι του Αντώνη Σαμαρά προειδοποιούσαν πως όλη αυτή η εκστρατεία πειθαναγκασμού της κοινής γνώμης ότι δεν μπορεί να αλλάξει κάτι και η παγίδευσή της σε μανιχαϊστικές λογικές άσπρου - μαύρου, όπως «Μνημόνιο - Αντιμνημόνιο», μόνο στην παγίδευση των αισθημάτων του λαού και της κοινωνίας οδηγεί. Ομως, τα παιδιά του κομματικού «σωλήνα» του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ., που, αφού υπηρέτησαν πιστά το σύστημα τόσα χρόνια από τα βουλευτικά έδρανα ή τις υπουργικές καρέκλες, πίστεψαν ότι δικαιούνται να το παίξουν «αντισυστημικοί» και «επαναστάτες». Αλλά δεν υπολόγισαν στον λαό και στον Αλέξη Τσίπρα!