ΠΗΓΗ: Sofokleous 10
Η βασανιστική αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, που συνοδεύτηκε από μια εκ των υστέρων εισαγωγή και ενεργοποίηση των ρητρών συλλογικής δράσης προκειμένου να υποχρεωθούν ακόμη και οι αρνητικοί πιστωτές να καταθέσουν τους τίτλους τους στο τραπέζι του μεγάλου ‘κουρέματος’, μπορεί να καταστήσει από αύριο πολύ πιο ελκυστική και άρα πιθανή μια πραγματικά εθελοντική αναδιάρθρωση του χρέους των άλλων υπερχρεωμένων κρατών της ευρωπαϊκής περιφέρειας – δηλαδή της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας.
Με την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, το 85% των ιδιωτών πιστωτών του ελληνικού δημοσίου που οι τίτλοι τους διαπραγματευόνταν πριν μια βδομάδα μόλις στα 20 σεντ το ευρώ, φοβούμενοι τον κίνδυνο να χάσουν τα πάντα σε περίπτωση που η Ελλάδα αρνούνταν κάθε πληρωμή, έδωσαν τα παλαιά τους ομόλογα και πήραν νέα. Προκειμένου να υποχρεώσει το σύνολο των πιστωτών που διέθεταν ομόλογα υπό το ελληνικό δίκαιο να καταθέσουν τους παλαιούς τους τίτλους, η Αθήνα ενεργοποίησε τις ρήτρες συλλογικής δράσης που είχε βάλει εκ των υστέρων με νομοθετική απόφαση στα ομόλογά της και αύξησε περαιτέρω τη συμμετοχή. Αλλά είναι αυτή ακριβώς η διάκριση μεταξύ των ομολόγων που βρίσκονται στο εγχώριο δίκαιο και των ομολόγων που διέπονται από το διεθνώς αποδεκτό αγγλικό δίκαιο η οποία ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις για τα άλλα κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας που παρακολούθησαν το ελληνικό PSI (Private Sector Involvement) με πραγματικά μεγάλη προσοχή.
Τα ελληνικά ομόλογα που διέπονται από το βρετανικό δίκαιο – όπως και η πλειοψηφία των ομολόγων των αναδυόμενων χωρών – διαπραγματεύονταν το τελευταίο διάστημα σαν να ήταν αυξημένης εξασφάλισης έναντι των ελληνικών ομολόγων που διέπονταν από το ελληνικό δίκαιο – την περασμένη Πέμπτη σχεδόν στη διπλή τιμή. Κι αυτό επειδή μια χώρα δεν μπορεί να αλλάξει τους όρους των ομολόγων της σε ξένο δίκαιο με απόφαση του Κοινοβουλίου της, άρα δεν είναι δυνατό να επιβάλλει καμιά συμφωνία ανταλλαγής σε έναν απρόθυμο πιστωτή – είναι στο χέρι του ιδίου η όποια απόφασή του.
Σύμφωνα λοιπόν με άρθρο που δημοσίευσε την περασμένη βδομάδα ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Αναδιάρθρωσης και Ανάπτυξης Ζερομίν Τσετελμέγιερ και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Ντιουκ Μίτου Γκουλάτι, αυτό το νομικό κενό μπορεί κάλλιστα να ωθήσει άλλα υπερχρεωμένα κράτη της Ευρωζώνης και τους πιστωτές τους σε αμοιβαία αποδεκτές και ευεργετικές αναδιαρθρώσεις χρέους. Κι αυτές οι συμφωνίες είναι πιθανό να περιλαμβάνουν μια μεταβολή στο νομικό καθεστώς των τίτλων σε αντάλλαγμα για κάποιο σχετικώς μετριοπαθέστερο ‘κούρεμα’.
«Οι ομολογιούχοι άλλων κρατών της Ευρωζώνης που βρίσκονται σε κίνδυνο οι οποίοι διεθέτουν τίτλους που υπάγονται στο εγχώριο δίκαιο μπορεί κάλλιστα να θελήσουν να κάνουν μια συμφωνία προκειμένου να πάρουν τίτλους στο αγγλικό δίκαιο», σημειώνουν οι δύο οικονομολόγοι. «Αναλόγως του πόσα χρήματα θα είναι πρόθυμοι να θυσάσουν αυτοί οι ομολογιούχοι για να κλείσουν μια τέτοια συμφωνία, θα μπορούσε κάλλιστα η συμφωνία να εξυπηρετεί και το συμφέρον της χώρας που την κάνει». Έτσι τα κράτη θα έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν το υπερβολικό χρέος τους ενώ οι ομολογιούχοι θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη συμβατική προστασία σε κάθε μελλοντική αναδιάρθρωση.
Αφ’ ης στιγμής έχει δημιουργηθεί το ελληνικό προηγούμενο της εκ των υστέρων εισαγωγής ρητρών συλλογικής δράσης σε τίτλους υπαγόμενους στο εγχώριο δίκαιο, πρέπει να θεωρούμε σίγουρο ότι από αύριο θα αυξηθεί σημαντικά η ελκυστικότητα των ομολόγων που υπάγονται στο βρετανικό δίκαιο, και σύμφωνα με τον οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s σήμερα στην κατηγορία αυτή ανήκει ποσοστό χαμηλότερο του 10% των κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης.
«Στην πραγματικότητα οι Έλληνες κάνουν ένα μεγάλο δώρο στα άλλα κράτη της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν κρίση χρέους. Διεξάγοντας την ανταλλαγή του χρέους της με τον τρόπο που την έκανε, η Ελλάδα επανέφερε στην πραγματικότητα το θεμιτό μιας πλήρους εθελοντικής διαδικασίας μείωσης του κρατικού χρέους στην Ευρώπη».
Αν και το Βερολίνο, το Παρίσι και οι Βρυξέλλες επιμένουν ότι η ελληνική περίπτωση είναι μοναδική και πως η φτηνή τριετής ρευστότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προστατεύει επαρκώς το ευρύτερο τραπεζικό σύστημα, τα 10ετή ομόλογα της Πορτογαλίας διαπραγματεύονται ακόμη στα 50 σεντ το ευρώ και πολλοί πιστωτές της Λισαβόνας εκτιμούν ότι θα είναι πολύ δύσκολο έως απίθανο να αποφύγει κάποιου τύπου αναδιάρθρωση του χρέους της.
Και το ίδιο ενδέχεται να ισχύει και για την Ιρλανδία, παρά τις μέχρι πρότινος προβλέψεις ότι θα έχει τη δυνατότητα να επιστρέψει στις αγορές των 2013. Τα 10ετή ιρλανδικά ομόλογα διαπραγματεύονται κάτω των 90 σεντ το ευρώ ενώ οι εκτιμήσεις του Σίτι προβλέπουν ότι η χώρα – και λόγω της ύφεσης στην Ευρωζώνη – θα έχει φέτος σημαντική αύξηση του χρέους και υπέρβαση του στόχου του ελλείμματος. Το Δουβλίνο είναι πολύ πιθανό έτσι να χρειαστεί και δεύτερο πακέτο χρηματοδότησης μετά το 2013. Κάτι τέτοιο όμως δεν πρόκειται να υπάρξει αν οι Ιρλανδοί απορρίψουν το νέο δημοσιονομικό σύμφωνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί μέσα στους επόμενους μήνες. Αν λοιπόν το Δουβλίνο χάσει την πρόσβαση στην οικονομική στήριξη του νέου μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, τα νεύρα των επενδυτών θα δοκιμαστούν αγρίως.
Κατα συνέπεια, μια εθελοντική ανταλλαγή χρέους – με πολύ πιο μετριοπαθές ‘κούρεμα’ από αυτό της Ελλάδας – μπορεί κάλλιστα να αποδειχτεί ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγουν αυτές οι δύο χώρες την ανοικτή χρεοκοπία και την επιστροφή τους στην χρηματοδότηση από τις αγορές σε εύλογο σχετικά χρονικό διάστημα. Κι αν οι ανταλλαγές αυτές είναι πλήρως εθελοντικές, θα σημαίνουν ότι στη δική τους περίπτωση τα CDS δεν θα πληρωθούν – ικανοποιώντας έτσι ένα διακηρυγμένο στόχο πολλών Ευρωπαίων πολιτικών και οικονομικών αξιωματούχων που ανησυχούν για την κερδοσκοπική φύση μιας αγοράς όπου μπορείς να αγοράσεις ασφάλιση για κάτι που δεν έχεις.
Ο πιο σοβαρός ίσως κίνδυνος είναι η προοπτική της επιλογής της Πορτογαλίας ή και της Ιρλανδίας να προχωρήσουν σε εθελοντική ανταλλαγή του χρέους τους με ‘κούρεμα’ κάποιου τμήματος του να φοβίσει τους επενδυτές των μεγάλων κρατών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, συγκεκριμένα της Ιταλίας και της Ισπανίας, καθώς αυτή τη στιγμή κανένα κούρεμα δικών τους τίτλων δεν έχει προεξοφληθεί από τις αγορές – κυρίως χάρη στις ενέσεις ρευστότητας της ΕΚΤ.
Και το τελικό αποτέλεσμα από όλα αυτά, σημειώνουν πολλοί οικονομολόγοι, θα είναι ένα μακροπρόθεσμο κόστος για τα κράτη που θα έχουν αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού, έτσι όπως παρουσιάζονται στα μάτια των επενδυτών, μέσα από την αναδρομική εισαγωγή των ρητρών συλλογικής δράσης και τη διατάραξη της αγοράς των κρατικών CDS.
«Οι επενδυτές θα ζητούν κάτι παραπάνω για την ανάληψη αυτού του ρίσκου που άπτεται του κανονιστικού πλαισίου», έγραψε την περασμένη βδομάδα σε σημείωμα προς τους πελάτες του ο Μάνοϊ Πράντχαν της Morgan Stanley, προσθέτοντας όμως ότι αφενός η αύξηση του κόστους δανεισμού έχει ήδη γίνει και μόνο η ρευστότητα της κεντρικής τράπεζας τη συγκαλύπτει επί του παρόντος και αφετέρου ότι υπάρχει μια επικίνδυνη σύγχυση μεταξύ του ρίσκου που συνδέεται με τα μακροοικονομικά μεγέθη και του ρίσκου των αγορών.
Αλλά με δεδομένο τον αδιαφοροποίητο φτηνό δανεισμό της περασμένης δεκαετίας που έχει θεωρηθεί εν μέρει υπεύθυνος για την πιστωτική κραιπάλη και την κρίση της τελευταίας πενταετίας, ίσως τα υψηλότερα πρίμιουμ κινδύνου να μην είναι τόσο κακά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου