Η συμφωνία με την Φιλανδία ναρκοθετεί το δεύτερο δάνειο

ΠΗΓΗ: Επίκαιρα 25-8-2011

του Λ. Βατικιώτη

Σε ιδανικό πολιτικό αυτόχειρα εξελίσσεται ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών, Βαγγέλης Βενιζέλος. Μάρτυρας η καταστροφική πρωτοβουλία του να υπογράψει με την Φινλανδία συμφωνία με βάση την οποία, επί της ουσίας, θα της δανείσουμε τα χρήματα που θα συνεισφέρει στο δεύτερο δάνειο που συμφωνήθηκε με βάση τις αποφάσεις των ηγετών της ευρωζώνης την 21^ηΙουλίου. Με αυτό τον τρόπο η Φινλανδία δεν αναλαμβάνει κανένα ρίσκο καθώς αν η Ελλάδα της αποπληρώσει το δάνειο τότε θα πάρουμε πίσω την εγγύηση. Αν όχι, τότε η εγγύηση θα παρακρατηθεί. Έτσι όμως η συμφωνία, που εμφανίστηκε από την κυβέρνηση ως σωτηρία για την Ελλάδα – ποιός ξεχνάει τους πανηγυρισμούς του πρωθυπουργού; – τινάζεται στον αέρα! Στην πραγματικότητα μερικώς τουλάχιστον ακυρώνεται! Γιατί το ερώτημα που προκύπτει αβίαστα είναι που θα βρει η Ελλάδα τα λεφτά τα οποία έταξε στην Φινλανδία ώστε η τελευταία να συμβάλει με το μερίδιο που της αναλογεί στο νέο δάνειο; Δύο είναι οι λύσεις: 

Ή θα συνάψει καινούργιο δάνειο οπότε θα πρόκειται για ανέκδοτο (να παίρνει δάνειο το οποίο να προσφέρει ως εγγύηση για να αναλάβει στη συνέχεια νέο δάνειο…) ή διαφορετικά, αν δηλαδή δοθεί από τα υπάρχοντα διαθέσιμα, κάποια στιγμή αργά ή γρήγορα θα δημιουργηθεί χρηματοδοτικό κενό. Και πως θα καλυφθεί αυτό το κενό; Ερώτημα αναπάντητο πολλώ δε μάλλον αν λάβουμε υπ’ όψη μας τα κενά που ήδη δημιουργεί στη δημοσιονομική διαχείριση η εκτόξευση των ελλειμμάτων του κρατικού προϋπολογισμού.

Με σφραγίδα ΕΕ οι εγγυήσεις

Ο Βαγγέλης Βενιζέλος δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα έκανε… θάλασσα. Η συμφωνία με την Φινλανδία ήταν ένα τεράστιο λάθος. Η ευθύνη βέβαια δεν βαραίνει αποκλειστικά και μόνο τον ίδιο τον αντιπρόεδρο, στον βαθμό που το Ελσίνκι δεν πρόβαλλε αυθαίρετα τις αξιώσεις του για εγγυήσεις, αλλά στη βάση των αποφάσεων της 21^ης Ιούλη. Στο τελικό κείμενο των συμπερασμάτων υπήρχε σαφής αναφορά σε εμπράγματες εγγυήσεις (collateral), ειδικότερα στο άρθρο 9. Αναφέρει εκεί το τελικό ανακοινωθέν: «Όπου κρίνεται σκόπιμο, θα τίθεται σε εφαρμογή συμφωνία εγγυήσεων (collateral στο πρωτότυπο) έτσι ώστε να καλύπτεται ο κίνδυνος που ανακύπτει για τα κράτη μέλη της ευρωζώνης από τις εγγυήσεις τους προς το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας». Για να μην υπάρχει δε η παραμικρή αμφιβολία για τον χαρακτήρα, το περιεχόμενο δηλαδή των εγγυήσεων που υπονοεί ο επίμαχος όρος (collateral), για τον εμπράγματο χαρακτήρα τους με άλλα λόγια, ο ορισμός που δίνεται στο σχετικό λήμμα από το αξιόπιστο λεξικό αγγλο-ελληνικής οικονομικής ορολογίας των Χρυσοβιτσιώτη – Σταυρακόπουλου είναι ο ακόλουθος: «Πρόσθετη ασφάλεια. Πρόσθετη εξασφάλιση για εξόφληση οφειλής ή για εκπλήρωση υποχρέωσης. Παρέχεται, κυρίως, με την ενεχύραση τίτλων ευχερούς κατά κανόνα ρευστοποίησης, αλλά δεν αποκλείονται και ακίνητα. Δεν περιλαμβάνει διασφάλιση με εγγυητές ή με προσωπικές δεσμεύσεις. Τέσσερις κυρίως μορφές χρησιμοποιούνται: εμπορεύματα, διαπραγματεύσιμοι τίτλοι, άυλα στοιχεία και επιχειρησιακά έσοδα»!

Στη βάση αυτού του όρου, η πρόσκληση που απηύθυνε ο εκπρόσωπος της ευρωπαϊκής επιτροπής, Αμαντέου Αλταφάζ, «προς τις χώρες μέλη της ευρωζώνης να μην μιμηθούν το παράδειγμα της Φινλανδίας αξιώνοντας σκληρούς όρους σε αντάλλαγμα για την δεύτερη συμφωνία δανεισμού της Ελλάδας» στερείται περιεχομένου, είναι απλή ρητορεία. Γιατί, η ίδια η ΕΕ σε πολύ πιο ανώτερο μάλιστα επίπεδο από τις παροτρύνσεις ενός εκπροσώπου Τύπου, έδωσε τη δυνατότητα των εγγυήσεων σε όσα κράτη μέλη το διεκδικήσουν.

Άρα η κυβέρνηση, με την ομόφωνη απόφαση της 21^ης Ιουλίου, που χαιρέτησε ως λύση του ελληνικού προβλήματος και την υλοποίηση της οποίας ζητά το συντομότερο δυνατό, έδωσε με κάθε νόμιμο και επίσημο τρόπο το δικαίωμα στο Ελσίνκι και κάθε άλλο κράτος μέλος της ευρωζώνης να απαιτήσει εγγυήσεις. Το γεγονός δε ότι η κυβέρνηση έκανε ό,τι πέρναγε από το χέρι της ώστε όλο αυτό το διάστημα να αποκρύψει από τον ελληνικό λαό τον συγκεκριμένο όρο (την ίδια ώρα που πρόβαλλε όρους οι οποίοι υπήρχαν αρχικά στο προσχέδιο χωρίς όμως να ενσωματωθούν στο τελικό κείμενο όπως για το περίφημο Σχέδιο Μάρσαλ) δεν απέτρεψε το ενδεχόμενο να τον βρει μπροστά της. Όπως κι έγινε!

Φαινόμενο ντόμινο

Από κει και πέρα οι ευθύνες του αντιπροέδρου Β. Βενιζέλου δεν ήταν αμελητέες, στον βαθμό που υποτίμησε το φαινόμενο ντόμινο που θα δημιουργούσε η συμφωνία με την Φινλανδία, την οποία προφανώς υπέγραψε προκειμένου να διευκολύνει την ταχεία και απρόσκοπτη ψήφιση από την φινλανδική βουλή του σχετικού νόμου. Έτσι, πριν καν στεγνώσει το μελάνι στη συμφωνία, τρεις τουλάχιστον χώρες ζήτησαν να ισχύσει και γι’ αυτές ότι συμφωνήθηκε με την Φινλανδία. Συγκεκριμένα, η Αυστρία, η Ολλανδία και η Σλοβακία, το κοινοβούλιο της οποίας – να θυμίσουμε – είχε απορρίψει τη συμμετοχή της χώρας στο πρώτο δάνειο. Επικαλέστηκαν δε όλες (!) το προηγούμενο με την Φινλανδία. Κι οι τέσσερις δε αυτές χώρες συμμετείχαν στο πρώτο δάνειο «διάσωσης» με 9 σχεδόν δισ. ευρώ. «Το μοντέλο των εξασφαλίσεων πρέπει να είναι ανοιχτό σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο ολλανδός ομόλογός του: «Ακόμη κι αν το κοινοβούλιο δεν το ζητούσε έντονα, εμείς μαζί με κάποιες άλλες χώρες πάντα λέγαμε στις Βρυξέλλες ότι αν η Φινλανδία λάβει εγγυήσεις, δεν μπορεί να επιδεινωθεί η δική μας θέση σε ό,τι αφορά την πιστοληπτική μας αξιολόγηση κι ότι επιθυμούμε κι εμείς μια συμφωνία παροχής εγγυήσεων». Τρίτος και καταϊδρωμένος ήρθε ο σλοβάκος υπουργός Οικονομικών που δήλωσε τα εξής «το θεωρώ απαράδεκτο για την όποια χώρα να μην λαμβάνει εγγυήσεις, όταν τις λαμβάνουν άλλες χώρες». Δεν υπάρχει λοιπόν αμφιβολία ότι η συμφωνία με την Φινλανδία άνοιξε τον ασκό του Αιόλου, απειλώντας πλέον ευθέως την υλοποίηση της συμφωνίας της 21^ης Ιουλίου. Ο κίνδυνος συγκεκριμένα που υφίσταται είναι να καταστεί πουκάμισο αδειανό μέσα από ένα σύστημα εγγυήσεων που θα δώσουμε ότι είναι να πάρουμε, φέροντας την χρεοκοπία μια ώρα αρχύτερα.

Τις επόμενες μέρες, ο Β. Βενιζέλος για να ανακόψει το τσουνάμι και να απαντήσει στα σχετικά αιτήματα παρέπεμψε το θέμα στις Βρυξέλλες, μέσω επιστολής που έστειλε στους Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, Όλι Ρεν και Ζαν Κλοντ Τρισέ. Αυτό ακριβώς όμως έπρεπε να είχε κάνει από την πρώτη κιόλας στιγμής αντί να πανηγυρίζει ότι απέφυγε την παροχή ενυπόθηκων εγγυήσεων στην Φινλανδία (ελληνική γη ενδεχομένως ή κάποια ΔΕΚΟ) όπως επίμονα ζητούσε το Ελσίνκι επί μήνες. Η υποχώρησή του αντίθετα άνοιξε την όρεξη και των άλλων κρατών μελών της ευρωζώνης να ζητήσουν ενυπόθηκες εγγυήσεις καθώς ξέρουν τις τεράστιες αβεβαιότητες που συνοδεύουν την αποπληρωμή των δανείων στο βαθμό που κάθε «διευκόλυνση» της Ελλάδας σημαίνει περαιτέρω υπερχρέωσή της. Κι αν αδυνατεί τώρα να ξεπληρώσει τα χρέη της πώς θα μπορέσει να το κάνει σε λίγα χρόνια που θα έχουν αυξηθεί; Γι’ αυτό το λόγο τα κράτη μέλη της ευρωζώνης σπεύδουν να ζητήσουν εγγυήσεις, αποκαλύπτοντας ότι πίσω από την διαβόητη «κοινοτική αλληλεγγύη» αυτό που κρύβεται είναι μια λυκοσυμμαχία…