Ο λόγος που είμαστε αγανακτισμένοι

Πηγή: ΑΥΓΗ (11/6/2011)
Του Γιάννη Δερμούση*

Ακούγονται πολλές απόψεις, ακόμα και από διαφορετικές κατευθύνσεις, ότι το κίνημα των αγανακτισμένων, είναι απλά μία μορφή διαμαρτυρίας για την κατάσταση που βρέθηκαν κάποιοι, αλλά ουσιαστικά δεν προσφέρει τίποτα, και δεν δίνει λύσεις. Ο κόσμος όμως στους δρόμους, δεν είναι αγανακτισμένος μόνο για τους μισθούς, τις συντάξεις, την ακρίβεια, τους φόρους, και την ανεργία. Είναι κυρίως αγανακτισμένος επειδή προσπαθούν να τον πείσουν ότι δεν υπάρχει άλλη λύση. Γνωρίζει όμως ότι υπάρχει, είναι απόλυτα ρεαλιστική, είναι η μόνη δίκαιη και σωστή λύση, και την ξέρουν όλοι. Είναι αυτή που ακούγεται και απαιτείται από όλους, με απλό και "λαϊκό" τρόπο: Να πληρώσουν εκείνοι που τα φάγανε, πλουτήσαν, και που εξακολουθούν να τα τρώνε.

Κάθε χρόνο διαβάζουμε σε διεθνείς αξιολογήσεις, ότι η Ελλάδα έχει από τον πιο υψηλό δείκτη διαφθοράς, και από τα μεγαλύτερα ποσοστά φοροδιαφυγής παγκοσμίως. Με τέτοια μεγάλη ιστορία ως έθνος, θα έπρεπε να γνωρίζουμε καλύτερα, ότι το μοναδικό έσοδο για κάθε κράτος προέρχεται από τους φόρους που εισπράττει. Εμείς όχι μόνο δεν μαζεύουμε τους φόρους μας, αλλά τους αυξάνουμε, επιβαρύνοντας αυτούς που αναγκαστικά τους πληρώνουν (κυρίως μισθωτοί και συνταξιούχοι). Το έλλειμμα που έχουμε, ακόμα και όταν ήταν διψήφιο, δεν θεωρείται καθόλου μεγάλο (το χρέος και οι τόκοι του είναι!). Αν θέταμε πρώτη μας προτεραιότητα, την πάταξη μεγάλου μέρους της φοροδιαφυγής, και την είσπραξη των εσόδων, άμεσα, όχι μόνο θα μηδενιζόταν το έλλειμμα, αλλά υπολογισμένα θα υπήρχε και πλεόνασμα. Έχοντας πλεόνασμα, οι αγορές δεν έχουν κανένα λόγο να μην δανείσουν, και η Ευρώπη, αν της θέταμε αυτόν και μόνο τον στόχο, δεν θα είχε κανένα πρόβλημα να μας στηρίξει μέχρι να τον υλοποιήσουμε.

Από 'κει και πέρα, ο μόνος λόγος που θα χρειαζόταν να δανειστούμε, θα ήταν μόνο για την εξόφληση προηγούμενων χρεών, μειώνοντας τα σταδιακά, με μέρος από το πλεόνασμα. Αν πάλι καταφέρναμε να μειώσουμε περαιτέρω τη φοροδιαφυγή, και ξεκινούσαμε να εισπράττουμε και των προηγούμενων ετών (όχι με πρόστιμα που μπορεί να γονατίσουν την αγορά, αλλά μόνο με τους φόρους που δεν πληρωθήκαν), θα μπορούσαμε αρχίσουμε να μιλάμε σοβαρά, για ανάπτυξη, παιδεία, περίθαλψη, πρόνοια, και θεού θέλοντος, για αξιοπρεπείς συντάξεις και μισθούς, και στον ιδιωτικό, και στον δημόσιο τομέα.

Αντίθετα αυτό που ξεκίνησε να γίνεται (και συνεχίζεται), είναι μόνο η μείωση των δαπανών, και μάλιστα, όχι αυτές που οφείλονται στην τεράστια διαφθορά (υπερχρεώνοντας έργα, προμήθειες, και συμβάσεις), αλλά δίνοντας βάρος και προτεραιότητα, σε μειώσεις μισθών, συντάξεων, απολύσεις (συμβασιούχων και βλέπουμε), φόρους, και αποκρατικοποιήσεις, που ήδη έχουν οδηγήσει σε μεγάλη ύφεση και ανεργία. Αυτός είναι ο λόγος που είμαστε αγανακτισμένοι.

Είναι σαν να υπάρχει μια μεγάλη επιχείρηση/βιομηχανία, που δεν εισπράττει τίποτα από τους μεγάλους της πελάτες, και έχει έσοδα μόνο από πελάτες λιανικής, που ενώ είναι πολλοί, δεν κάνουν όμως μεγάλο τζίρο. Ταυτόχρονα το τμήμα προμηθειών αγοράζει κατά πολύ υπερχρεωμένες τις πρώτες ύλες, και ό,τι άλλο χρειάζεται (ή μη), έχει προσλάβει υπεράριθμο προσωπικό, κυρίως σε διοικητικές θέσεις, με άδικα ανόμοιους μισθούς, ενώ έχει μεγάλες ελλείψεις προσωπικού στην παραγωγή και στις πωλήσεις. Τέλος αναγκάζεται να παίρνει δάνεια, όχι για να αναπτυχθεί, αλλά απλά για να συντηρηθεί. Πολύ γρήγορα βρίσκεται σε κρίση, και αντί να φροντίσει να εισπράξει από τους πελάτες που δεν πληρώνουν, αυξάνει τις τιμές των προϊόντων, μειώνοντας ακόμα πιο πολύ τις πωλήσεις. Στις δαπάνες, αντί να φροντίσει να ελέγξει τις προμήθειες, και να οργανώσει καλύτερα το προσωπικό ώστε να είναι πιο παραγωγικό, μειώνει μισθούς και απειλεί με απολύσεις. Δεν χρειάζεται κανείς να είναι διακεκριμένος οικονομολόγος, για να καταλάβει, ότι μία τέτοια επιχείρηση έχει σοβαρό πρόβλημα management.

Το ίδιο συμβαίνει φυσικά και σε όλες τις δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς, που αντί το κράτος να φροντίσει για την εξυγίανση τους, όπως θα κάνει όταν την αναλάβει ένας ιδιώτης, αποφασίζει να τις ξεπουλήσει, ξεκινώντας μάλιστα από τις πιο κερδοφόρες. Όμως όλα αυτά τα έχουμε πληρώσει εμείς, και είναι δική μας περιουσία, και γι' αυτό είμαστε αγανακτισμένοι.

Και για να γυρίσουμε πάλι στη φοροδιαφυγή, σε πίνακα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (http://www.gsis.gr/doyaudit/crdoy2011y.html) φαίνεται το ποσοστό υποθέσεων που είναι εκκρεμείς στις εφορίες (όχι μόνο που δεν έχουν εισπραχτεί, αλλά που δεν έχουν καν ελεγχθεί) από αυτές που εντόπισε το ΣΔΟΕ για το πρώτο εξάμηνο. Το ποσοστό εκκρεμών υποθέσεων είναι γύρω στο 70%, και αυτές είναι φυσικά μόνο οι περιπτώσεις που κατάφερε (ή ήθελε) να εντοπίσει το ΣΔΟΕ. Αυτό, πιστεύω πως δείχνει, την πραγματική διάθεση που υπάρχει, να ασχοληθούν σοβαρά με τη φοροδιαφυγή, και τα πραγματικά έσοδα. Αυτός είναι λόγος να είμαστε αγανακτισμένοι.

Και φυσικά η δικαιολογία που κυρίως ακούγεται, είναι, ότι είναι τεχνικά πάρα πολύ δύσκολο, να εντοπιστεί η φοροδιαφυγή, η διαφθορά, και το μαύρο χρήμα. Η αλήθεια είναι όμως, πως η πληροφορία αυτή υπάρχει αποθηκευμένη, και βρίσκεται στις βάσεις δεδομένων των τραπεζών. Κάθε μορφής συναλλαγή που πραγματοποιείται καταγράφεται, και κάθε τραπεζικός ή επενδυτικός λογαριασμός αντιστοιχεί σε ΑΦΜ φυσικού προσώπου ή εταιρείας. Εκτός από την περίπτωση συναλλαγών που γίνονται μόνο με μετρητά, δεν καταθέτονται σε τράπεζες ή επενδύσεις (εδώ ή έξω), και δεν πραγματοποιείται κάποια μεγάλη αγορά, (δηλαδή τα φυλάει κάποιος στο στρώμα του), όλες οι άλλες περιπτώσεις υπάρχει η δυνατότητα να εντοπιστούν.

Αρκεί να υλοποιηθεί ένα σύστημα, που θα ελέγχει αυτόματα όλες τις κινήσεις για κάθε λογαριασμό, και θα κάνει αντιστοίχηση, με τα ποσά που έχουν δηλωθεί στις φορολογικές δηλώσεις. Το σύστημα Elenxis που έχει υλοποιηθεί, είναι ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, χωρίς όμως να ελέγχει αυτόματα όλους τους λογαριασμούς, αλλά, ενώ ανακοινώθηκε, δεν γνωρίζω γιατί είναι ακόμα και αυτό στον πάγο. Ένα αυτόματο ολοκληρωμένο σύστημα όχι μόνο θα είχε τη δυνατότητα να εντοπίσει και να καταγράψει περιπτώσεις φοροδιαφυγής, αλλά και οποιαδήποτε άλλη ύποπτη συναλλαγή που μπορεί να προέρχεται και από τον δημόσιο τομέα. Το μόνο που θα χρειάζεται να κάνει η κυβέρνηση, θα είναι να απαιτήσει πρόσβαση ή πληροφορίες και για ξένους λογαριασμούς, και φυσικά να φροντίσει να εισπράξει τους φόρους και να ελέγξει ύποπτες συναλλαγές.

Η είσπραξη των φόρων είναι η μοναδική πηγή εσόδων. Η πάταξη της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς είναι ίσως η μοναδική δίκαιη και βιώσιμη λύση. Η πληροφορία υπάρχει. Όσο κάποιοι, από όλες τις μεριές, προστατεύουν μόνο τα συμφέροντα τους και των πελατών τους, εμείς θα συνεχίσουμε να είμαστε προβληματισμένοι, αγανακτισμένοι, και αποφασισμένοι!

* Ο Γιάννης Δερμούσης είναι προγραμματιστής, δημ. υπάλληλος στο Ινστιτούτο Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών, ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος"