Πέμπτη 5 Μαΐου 2011

Υφεση και μειωμένα φορολογικά έσοδα επιδείνωσαν την κρίση του χρέους

Ενώ η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ανακοινώσει και, στη συνέχεια, η κυβερνητική πλειοψηφία να ψηφίσει το πακέτο των μέτρων για το διάστημα 2012-2015, οι εαρινές εκτιμήσεις της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε., της Eurostat, που ανακοινώθηκαν στις 26.4.11, αποτυπώνουν την παταγώδη αποτυχία των παρόμοιων μέτρων που, κατ' εντολή της τρόικας, εφαρμόστηκαν από την κυβέρνηση τους τελευταίους 12 μήνες, με αποτέλεσμα την αύξηση του δημόσιου χρέους από το 127,1% το 2009 στο 142,8% του ΑΕΠ το 2010.
Προκειμένου να δείξουμε ποιοι είναι οι παράγοντες στους οποίους κυρίως οφείλεται η επιδείνωση αυτή, θα συγκρίνουμε τις δαπάνες και τα έσοδα της γενικής κυβέρνησης, το δημόσιο έλλειμμα (δαπάνες μείον έσοδα) και το δημόσιο χρέος (όλα ως ποσοστά του ΑΕΠ), καθώς και το ΑΕΠ σε δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές της χώρας μας με τα αντίστοιχα στοιχεία της Πορτογαλίας (χώρας με ανάλογο με την Ελλάδα πληθυσμό) και του συνόλου των 15 κρατών-παλαιών μελών της Ε.Ε. (Ε.Ε. 15). Τα σχετικά στοιχεία δίνονται στον πίνακα που ακολουθεί. 

Από τον πίνακα αυτό φαίνεται ότι ως ποσοστά του ΑΕΠ το 2010 σε σχέση με το 2009: 

- Οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης αυξήθηκαν στην Πορτογαλία και μειώθηκαν στην Ελλάδα και στην Ε.Ε. 15. Οι δαπάνες της χώρας μας, ενώ το 2009 ήταν ελαφρά υψηλότερες του μέσου όρου της Ε.Ε. 15 και της Πορτογαλίας, το 2010 είναι ελαφρά χαμηλότερες.
- Τα έσοδα της γενικής κυβέρνησης αυξήθηκαν τόσο στην Ελλάδα και την Πορτογαλία όσο και στην Ε.Ε. 15 ως σύνολο. Στην Ελλάδα υστερούσαν τόσο εκείνων της Πορτογαλίας (κατά 2,4% το 2009 και το 2010) όσο και εκείνων της Ε.Ε. 15 (κατά 4,8% το 2009 και 3,0% το 2010).
- Το δημόσιο έλλειμμα της Ελλάδας μειώθηκε κατά 4,9%, κυρίως εξαιτίας της μείωσης των δαπανών (-3,4%) και λιγότερο εξαιτίας της αύξησης των εσόδων (+1,8%), ενώ της Πορτογαλίας μειώθηκε κατά 1,0% εξαιτίας μόνο της αύξησης των εσόδων (+1,8%), δεδομένου ότι οι δαπάνες αυξήθηκαν. Η μικρή μείωσή του στην Ε.Ε. 15 οφείλεται αποκλειστικά στην ελαφριά μείωση των δαπανών.
- Το δημόσιο χρέος αυξήθηκε περισσότερο στην Ελλάδα απ' ό,τι στην Πορτογαλία και στην Ε.Ε. 15 ως σύνολο και τόσο το 2009 όσο και το 2010 ήταν πολύ υψηλότερο (και το υψηλότερο στην Ε.Ε. των 27).
- Το ΑΕΠ σε δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές μειώθηκε στην Ελλάδα, ενώ της Πορτογαλίας και της Ε.Ε. 15 αυξήθηκε εξαιτίας της αύξησης ή της μικρής μείωσης των δαπανών. Χάρη στην αύξηση του ΑΕΠ το δημόσιο χρέος της Πορτογαλίας και της Ε.Ε. 15 αυξήθηκε λιγότερο απ' ό,τι εκείνο της χώρας μας.
Από τα παραπάνω φαίνεται καθαρά ότι το κύριο πρόβλημα της χώρας μας δεν είναι οι δημόσιες δαπάνες (οι οποίες ασφαλώς χρειάζονται γερό νοικοκύρεμα προκειμένου να παταχθεί η σπατάλη και η διασπάθιση του δημόσιου χρήματος και να γίνει ανακατανομή τους για να εξυπηρετηθούν πραγματικές ανάγκες). Οφείλεται στα διαχρονικά χαμηλά φορολογικά έσοδα εξαιτίας της εκτεταμένης παραοικονομίας και φοροδιαφυγής (που, δυστυχώς, παραμένουν αμείωτες) και της ύφεσης που προκαλεί η οικονομική πολιτική που επέβαλε η τρόικα. Προκειμένου να γίνει αντιληπτή η σημασία των δύο αυτών παραγόντων, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι: αν το 2010 τα έσοδα της χώρας μας ως ποσοστό του ΑΕΠ και η αύξηση του ΑΕΠ σε ευρώ ήταν ίσα με εκείνα:
- της Πορτογαλίας, το δημόσιο χρέος της χώρας μας θα ήταν ίσο με 134,3% του ΑΕΠ, ή
- της Ε.Ε. 15 ως συνόλου, το δημόσιο χρέος της χώρας μας θα ήταν ίσο με 129,2% του ΑΕΠ αντί 142,8%.
Είναι σαφές, κατά συνέπεια, ότι χωρίς ανάπτυξη και σημαντική αύξηση των εσόδων με δραστικό περιορισμό της παραοικονομίας και πάταξη της φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής, το δημόσιο χρέος της χώρας μας ως ποσοστό του ΑΕΠ θα αυξάνεται και η οικονομική και κοινωνική κρίση που τη μαστίζει θα επιδεινώνεται.
* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: