Σπέρνει τρόμο στις αγορές η Υφεση Νο2!

πηγή: Σοφοκλέους 10

Όσοι είχαν και την ελάχιστη διάθεση να αναλάβουν ρίσκο στις αγορές, χθες την έχασαν: οι κακοί οιωνοί από τις ΗΠΑ έσπειραν τον τρόμο, προκαλώντας μαζική φυγή κεφαλαίων ακόμη και από τις τραπεζικές καταθέσεις στην Ευρώπη –πολύ περισσότερο από τα χρηματιστήρια! Και οι αναλυτές βλέπουν, ότι το φθινόπωρο του 2010 αρχίζει να παρουσιάζει μεγάλες ομοιότητες με το… καταραμένο φθινόπωρο του 2008, καθώς ένας δεύτερος γύρος ύφεσης απειλεί την παγκόσμια οικονομία.

Ένας χονδρικός κανόνας «διάγνωσης» των οικονομικών εξελίξεων, που αποτελεί οδηγό των περισσότερων αναλυτών και επενδυτών στις ΗΠΑ, λέει ότι χωρίς μείωση της ανεργίας και ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων, οικονομική ανάκαμψη δεν νοείται. Τα μαντάτα από το μέτωπο της ανεργίας ήταν ήδη άσχημα, με την απροσδόκητη αύξηση των αιτήσεων για επιδόματα που καταγράφηκε την περασμένη εβδομάδα, αλλά χθες ήλθε η χαριστική βολή στους ελάχιστους αισιόδοξους της αγοράς από τα στοιχεία για τα ακίνητα.

Τον Ιούλιο, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν, οι αγοραπωλησίες ακινήτων «βυθίσθηκαν» κατά 27% στις ΗΠΑ, καθώς εξανεμίσθηκαν οι θετικές επιδράσεις από τα μέτρα στήριξης που είχε λάβει η κυβέρνηση, κυρίως φορολογικά. Ο συνολικός αριθμός αγοραπωλησιών ακινήτων είναι ο χαμηλότερος της δεκαετίας, για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, συντριπτικά χαμηλότερος ακόμη και από τις απαισιόδοξες προβλέψεις που είχαν δοθεί από τους αναλυτές στα διεθνή πρακτορεία.

Η μικρή υποχώρηση των τιμών στην Wall Street (μόλις 0,95% υποχωρούσε λίγο πριν από το κλείσιμο της συνεδρίασης ο δείκτης S&P 500) δεν αντανακλά την πραγματική διάσταση των μετατοπίσεων κεφαλαίων προς «ασφαλείς» τοποθετήσεις κατά τη χθεσινή ημέρα. Όπως τονίζουν αναλυτές, η Fed είχε χθες την καθιερωμένη της παρέμβαση παροχής ρευστότητας με αγορές κρατικών ομολόγων και η ένεση 1,35 δις. δολ. ήταν αρκετή για να προκαλέσει ανάσχεση του ξεπουλήματος μετοχών στην Νέα Υόρκη.

Στην Ευρώπη, νωρίτερα, το «κοκκίνισμα» των χρηματιστηριακών δεικτών ήταν πολύ εντονότερο, με το δείκτη Stoxx-50 των 50 σημαντικότερων blue chips της αγοράς να πέφτει κατά 1,74%, παρότι και στην Γηραιά Ήπειρο «μυρίζει» ισχυρή παρέμβαση των κεντρικών τραπεζιτών, με τη συνολική ρευστότητα που έχει χορηγήσει η ΕΚΤ να αυξάνεται συνεχώς, ξεπερνώντας στην τελευταία καταγραφή τα 847,5 δις. ευρώ.

Στο ΧΑ, βεβαίως, που θεωρείται η πιο επικίνδυνη χρηματιστηριακή αγορά της Ευρώπης, καταγράφηκε άλλη μια «κόκκινη» συνεδρίαση, με τον Γενικό Δείκτη στο -3,42%, ύστερα μάλιστα από τη σύσταση “strong sell” από το τμήμα ανάλυσης μετοχών της S&P για τη μετοχή της Εθνικής –από το… αιματοκύλισμα, διασώθηκε μόνο το Τ.Τ., που φαίνεται ότι αποτελεί «μήλον της έριδος» στον τραπεζικό κλάδο και έχει ένα μόνιμο θιασώτη/αγοραστή.

Πανικός…

Το σφυγμό της αγοράς διεθνώς μεταδίδουν καλύτερα οι κινήσεις στις αγορές ομολόγων και συναλλάγματος, που αντανακλούν με καθαρότητα τη γιγαντιαία μετατόπιση κεφαλαίων προς την «ασφάλεια». Τα αμερικανικά και τα γερμανικά ομόλογα είδαν τις αποδόσεις τους να κατρακυλούν άλλη μια φορά, σε μια εξέλιξη που χαρακτηρίζεται από πολλούς αναλυτές σαν «bull market ανασφάλειας».

Την ίδια στιγμή, ακόμη και οι Ευρωπαίοι καταθέτες δείχνουν να επανέρχονται σε κατάσταση πανικού, μεταφέροντας μαζικά κεφάλαια στην ασφάλεια της Ελβετίας και οδηγώντας το ευρώ σε νέο ιστορικό χαμηλό έναντι του ελβετικού φράγκου, με αποτέλεσμα να αναμένεται άμεση παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας της Ελβετίας, που έχει χάσει τεράστια ποσά στις προσπάθειές της να σταματήσει την άνοδο του νομίσματος, εξαιτίας της μαζικής εισροής κεφαλαίων από την ευρωζώνη.

Εξίσου ενδιαφέρουσες και οι εξελίξεις σε σχέση με το γιεν, που επίσης θεωρείται ασφαλές καταφύγιο και η ισοτιμία του με το δολάριο «πετάει» σε επίπεδα, που κάνουν τους περισσότερους να περιμένουν άμεση επέμβαση της Τράπεζας της Ιαπωνίας για να σταματήσει η άνοδος, που απειλεί να «γονατίσει» τις ιαπωνικές εξαγωγές.

Το διεθνές σκηνικό μυρίζει και πάλι «μπαρούτι», όπως ακριβώς λίγο πριν από την κατάρρευση της Lehman Brothers. Αυτή την φορά δεν φαίνεται μια κατάρρευση μεγάλης τράπεζας, αφού οι αρχές τις έχουν ενισχύσει με τεράστια ποσά, αλλά σίγουρα στον ορίζοντα διαφαίνεται άλλη μια «βουτιά» της αμερικανικής οικονομίας σε ύφεση, για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρόνια. Αν αυτό συμβεί, η ασθενής ανάκαμψη στην Ευρώπη και παγκοσμίως είναι βέβαιο ότι θα χάσει το βηματισμό της και το μεγάλο ερώτημα είναι πώς αυτή την φορά θα αντιδράσουν οι ήδη υπερχρεωμένες κυβερνήσεις, που δεν φαίνεται να έχουν άλλες δυνατότητες για ενέσεις στις οικονομίες.

Ο επόμενος «πόλεμος» των διεθνών αρχών με την ύφεση φαίνεται, έτσι, ότι θα διεξαχθεί με τις κεντρικές τράπεζες στην πρώτη γραμμή. Όμως, ύστερα από συνεχείς παρεμβάσεις παροχής ρευστότητας με πρωτοφανείς εδώ και δεκαετίες ρυθμούς, ακόμη και οι κεντρικές τράπεζες βρίσκονται στην περίεργη θέση, να φοβούνται, ότι ανά πάσα στιγμή η μάχη κατά του αποπληθωρισμού μπορεί να φέρει τον υπερπληθωρισμό και την κατάρρευση της εμπιστοσύνης στο διεθνές νομισματικό σύστημα.

Είναι χαρακτηριστική η έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα χθες η Fed του Σεντ Λιούις, που φημίζεται για τις συντηρητικές της απόψεις για τη νομισματική πολιτική. Οι αναλυτές της Fed του Σεντ Λιούις υπογραμμίζουν, ότι ως τώρα η Fed έχει χορηγήσει τεράστια ποσά ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα, χωρίς να επιταχύνεται ο πληθωρισμός, επειδή οι τράπεζες έχουν σταματήσει να χορηγούν δάνεια με υγιείς ρυθμούς και ουσιαστικά «εξαφανίζουν» ένα μεγάλο μέρος της ρευστότητας που παρέχει η κεντρική τράπεζα, τοποθετώντας την σε τίτλους, για να παραχθούν εύκολα κέρδη και να εξυγιανθούν οι ισολογισμοί.

Έτσι, λέει η Fed του Σεντ Λιούις, η ταχύτητα της νομισματικής κυκλοφορίας έχει πέσει απελπιστικά, κάτω από το 1, με αποτέλεσμα να διατηρούνται οι συνθήκες αποπληθωρισμού στην οικονομία –κάτι αντίστοιχο συμβαίνει, βεβαίως, και στην Ευρωζώνη. Με την πρώτη, όμως, βελτίωση της εμπιστοσύνης στην οικονομία, άρα και επιτάχυνσης της νομισματικής κυκλοφορίας, η Fed του Σεντ Λιούις προειδοποιεί, ότι θα είναι πολύ δύσκολο να προλάβει η Fed να «μαζέψει» έγκαιρα την τεράστια πλεονάζουσα ρευστότητα που έχει χορηγήσει, με πιθανή συνέπεια την απότομη εκτίναξη του πληθωρισμού.

Μια τέτοια απότομη μεταβολή των συνθηκών θα θέσει σε πρωτοφανή δοκιμασία την πίστη στη σταθερότητα του διεθνούς νομισματικού συστήματος, προκαλώντας πιθανόν μια ανεξέλεγκτη δυναμική ανόδου του χρυσού και των άλλων πολύτιμων μετάλλων, που θα φέρει όχι μόνο την αμερικανική, αλλά τη διεθνή οικονομία στα πρόθυρα του υπερπληθωρισμού, προειδοποιούν πολλοί αναλυτές, που βλέπουν για πρώτη φορά τις κεντρικές τράπεζες να δυσκολεύονται να ελέγξουν τις διακυμάνσεις των οικονομιών και των αγορών.

Προφανές είναι, ότι το διεθνές οικονομικό σύστημα εισέρχεται σε μια αχαρτογράφητη και, ως εκ τούτου, επικίνδυνη περιοχή: για πρώτη φορά τα παραδοσιακά δημοσιονομικά και νομισματικά «όπλα» για την αντιμετώπιση της ύφεσης και του αποπληθωρισμού φαίνονται τόσο ανίσχυρα, αλλά και για πρώτη φορά η υπερβολική χρήση τους, λόγω μειωμένης αποτελεσματικότητας, απειλεί τόσο σοβαρά να αποσταθεροποιήσει το διεθνές σύστημα, 65 χρόνια μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, από τις στάχτες του οποίου αναδύθηκε η οικονομική διεθνής τάξη πολλών δεκαετιών.