Αναπόφευκτη η αναδιάρθρωση χρεών της Ελλάδας

ΠΗΓΗ: euro2day

by Anousha Sakoui και David Oakley 

Για κάποιους αναλυτές η προοπτική αναδιάρθρωσης των χρεών για κάποιο από τα υπερχρεωμένα μέλη της ευρωζώνης αποτελεί πλέον βεβαιότητα, όπως ο θάνατος και η φορολογία. 

Με την Πορτογαλία να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής των κερδοσκοπικών κινήσεων ως η επόμενη χώρα που θα ζήτησει στήριξη και τις αγορές να στοιχηματίζουν ότι η Ελλάδαθα οδηγηθεί σε χρεοκοπία μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, τα ερωτήματα που τίθενται είναι πού, πότε και πώς θα προκύψει αναδιάρθρωση χρεών. 

Ο φόβος των ζημιών και η αβεβαιότητα ως προς το πώς θα διεξάγονται μελλοντικά οι κρατικές στηρίξεις είναι οι βασικοί παράγοντες που οδηγούν υψηλότερα τις αποδόσεις των ομολόγων ορισμένων μελών της ευρωζώνης. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι, παρά το πακέτο στήριξης των 110 δισ. ευρώ τον Μάιο προς την Ελλάδα, η χώρα πιθανότατα θα είναι το πρώτο μέλος της ευρωζώνης που θα αναγκαστεί να επαναδιαπραγματευτεί τις πληρωμές των χρεών της.

"Η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει και πρέπει να αναδιαρθρώσει τα χρέη της", δήλωσε ο κ. Nick Firoozye, αναλυτής της Nomura, και συμπλήρωσε: "Όσο ταχύτερα γίνει αυτό, τόσο γρηγορότερα θα επιλυθεί η κρίση". 

Παρ' όλα αυτά, η Αθήνα ενδεχομένως να αποφύγει την αναδιάρθρωση. Ο πρωθυπουργός της χώρας, κ. Γιώργος Παπανδρέου, φέρεται να δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι δεν θα υπάρξουν προβλήματα στην αποπληρωμή των ιδιωτών πιστωτών. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, επιπλέον, ανέφερε πως η αναδιάρθρωση του χρέους δεν είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας ή "του ευρώ και ακόμη παραπέρα".

Οι ηγέτες της ευρωζώνης, πάντως, ετοιμάζονται για την πιθανότητα να αναγκαστεί κάποιο μέλος της ευρωζώνης να αναδιαρθρώσει τα χρέη του. Οι προτάσεις τους για τη δημιουργία ενός μηχανισμού που θα αντικαταστήσει το προσωρινό ταμείο στήριξης θα επιτρέπουν, από το 2013, σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος που κρίνεται ότι αδυνατεί να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις του να διαπραγματεύεται αναδιάρθρωση με τους ιδιώτες επενδυτές. 

"Η Ελλάδα πυροδότησε την κρίση της ευρωζώνης και παραμένει ο πιο αδύναμος κρίκος της νομισματικής ένωσης", δηλώνει ο κ. Don Smith της Icap. "Φαίνεται σχεδόν αναπόφευκτο ότι θα υπάρξει κάποια μορφή αναδιάρθρωσης χρεών, ώστε να μην προσαράξει ο ευρύτερος σχεδιασμός της νομισματικής ένωσης. Οι Αρχές θα πρέπει κάποια στιγμή να αρπάξουν τον ταύρο από τα κέρατα". 

Οποιαδήποτε αναδιάρθρωση χρεών θα προϋποθέτει τον επιμερισμό των ζημιών -ή haircut - και στους ιδιώτες επενδυτές που έχουν τοποθετηθεί σε κρατικούς τίτλους. Η Ελλάδα μπορεί να μην είναι η μόνη χώρα που θα ξεκινήσει τέτοιες διαπραγματεύσεις. 

Ο κ. Willem Buiter, επικεφαλής οικονομικής ανάλυσης στη Citi, δηλώνει πως ίσως υπάρξουν αρκετές αναδιαρθρώσεις στην ευρωζώνη μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια. Ακόμη και κράτη που είναι φερέγγυα μπορεί να αναγκαστούν σε τέτοιες κινήσεις από τις επιθέσεις των κερδοσκόπων και τις προληπτικές αποσύρσεις των ιδιωτικών κεφαλαίων. Ο κ. Firoozye πιστεύει ότι η Ιρλανδία ενδεχομένως να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση χρεών, όχι όμως και ηΠορτογαλία. 

Εάν υπάρξει αναδιάρθρωση χρεών από την Ελλάδα, τότε μπορεί να περιλάβει ανταλλαγή των βραχυπρόθεσμων τίτλων με τίτλους μεγαλύτερης διάρκειας, δημιουργώντας ενδεχομένως ζημίες για τους πιστωτές. Η Αθήνα πιθανόν να χρησιμοποιήσει κεφάλαια από τον έκτακτο δανεισμό για να καταστήσει πιο ελκυστικά τα νέα ομόλογα που θα εκδώσει, όπως συνέβη στη Λατινική Αμερική τη δεκαετία του 1980 με τα Brandy Bonds, που είχαν ως collateral τίτλους του αμερικανικού δημοσίου. 

Και ενώ τα επεισόδια στους δρόμους της Αθήνας φέρνουν στη μνήμη εικόνες από την Αργεντινή του 2001, η ελπίδα είναι πως η αναδιάρθρωση χρεών στο πλαίσιο της ευρωζώνης θα είναι διαφορετική. 

"Η Αργεντινή από το 2001 έως το 2010 αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή: έκαναν σχεδόν τα πάντα λάθος". Αυτό δηλώνει ειδικός στις αναδιαρθρώσεις κρατικών χρεών. "Κήρυξαν στάση πληρωμών, γύρισαν την πλάτη στο ΔΝΤ αρχικά, υιοθέτησαν επιθετική πολιτική με τους πιστωτές τους και έχασαν αρκετά χρόνια αμυνόμενοι στις δικαστικές αίθουσες". 

Η ελπίδα είναι ότι ο ευρωπαϊκός μηχανισμός σταθερότητας θα αποτρέψει τον κίνδυνο μετάδοσης σε άλλα μέλη της ευρωζώνης. Το μέλος που κρίνεται ότι αδυνατεί να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις του και έχει ανάγκη τη στήριξη των εταίρων του από την ευρωζώνη θα πρέπει να διαπραγματευτεί αναδιάρθρωση χρεών με τους ιδιώτες πιστωτές. 

Παραδοσιακά, σε περιπτώσεις αναδιαρθρώσεων κρατικών χρεών τα δάνεια του ΔΝΤ έχουν προνομιακό status και είναι τα πρώτα που αποπληρώνονται. Εάν προκύψει τέτοια περίπτωση στην ευρωζώνη, τα δάνεια του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης θα είναι τα δεύτερα στην κατάταξη προς αποπληρωμή μετά το ΔΝΤ, γεγονός που από τα μέσα του 2013 θα συνεπάγεται ακόμα μεγαλύτερο βάρος για τους ιδιώτες ομολογιούχους. 

Η προοπτική αυτή έχει φοβίσει ορισμένους επενδυτές. "Είναι σαν να λες σε έναν φίλο σου ότι δεν θα τον πυροβολήσεις παρά μόνο μετά το γεύμα. Όχι μόνο τον πυροβολείς, αλλά τώρα του καταστρέφεις και το γεύμα", δήλωσε ο κ. Lee Buchheit, ειδικός για αναδιαρθρώσεις κρατικών χρεών στη δικηγορική εταιρία Cleary Gottlieb Steen & Hamilton. 

Επιπλέον, για να διευκολυνθεί η όλη διαδικασία, τα νέα ομόλογα στην ευρωζώνη θα περιέχουν τις αποκαλούμενες "ρήτρες συλλογικής δράσης". Οι ρήτρες αυτές χρησιμοποιήθηκαν πρώτη φορά το 2003 στην Ουρουγουάη και συνεπάγονται ότι απαιτείται η σύμφωνη γνώμη μόνο του 75% των ομολογιούχων ενός κράτους για να υπάρξει αναδιάρθρωση χρεών. 

Οι εξελίξεις αυτές έχουν προκαλέσει ανησυχίες για τη δημιουργία μιας αγοράς ομολόγων δύο ταχυτήτων, όπου τα ομόλογα με ρήτρες συλλογικής δράσης θα χαρακτηρίζονται λιγότερο ασφαλή. 

Είναι απολύτως απαραίτητο να γίνουν όλα σωστά σε αυτήν τη διαδικασία. Όπως τονίζει και ο κ. Buiter, "εάν υπάρξει κακοδιαχείριση στις αναδιαρθρώσεις χρεών που αναμένουμε στην ευρωζώνη, τότε το πολιτικό οικοδόμημα που στηρίζει το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση ενδεχομένως να καταρρεύσει". 

ΠΗΓΗ: FT.com