Οι υποτιμήσεις δεν προαναγγέλονται ποτέ

Πηγή: Greek Rider

Πριν μερικούς μήνες αν έλεγες του Μπάμπη για έξοδο από το ευρώ κινδύνευες να σε πει και προδότη ή ηττοπαθή αριστερό που θέλει την χώρα τριτοκοσμική. Τώρα το Σκάι και η Καθημερινή βλέπω ότι συμπεριλαμβάνουν αυτό το σενάριο εξόδου από το ευρώ στα πιθανά ενδεχόμενα και το εξετάζουν λεπτομερειακά....

Τις τελευταίες μέρες οι στενοί μου φίλοι έχουν ήδη βγάλει τα λεφτά τους σε λογαριασμούς εκτός Ελλάδας.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: 

1) Δημοσιονομικό πρόβλημα

Παρατηρώ ότι υπάρχουν κάποιες έννοιες που ο κόσμος δεν μπορεί να τις καταλάβει. Οι περισσότεροι καταλαβαίνουν τα εύκολα, δηλαδή ότι το κράτος είναι σπάταλο και σπαταλάει περισσότερα από όσα κερδίζει. Νομίζει λοιπόν ο κόσμος ότι όταν σταματήσουν οι σπατάλες θα φτιάξουν τα πράγματα και όλα θα γίνουν όπως πριν. Αυτό βέβαια δεν ισχύει.

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι το κράτος σταματάει να σπαταλάει περισσότερα από όσα κερδίζει και προχωράει σε δρακόντειες περικοπές. Τι θα γίνει τότε, θα σταματήσει η οικονομία να έχει πρόβλημα; Όχι. Πρώτον λόγω του ότι το πρώτο αποτέλεσμα θα είναι η ενίσχυση της ύφεσης λόγω πτώσης της ζήτησης και δεύτερον επειδή δεν θα έχουμε αγγίξει ακόμη το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας.

2) Πρόβλημα ανταγωνιστικότητας

Πρόβλημα ανταγωνιστικότητας (άσχετα από τις σπατάλες του δημοσίου) σημαίνει ότι παράγουμε πολύ λιγότερα από όσα καταναλώνουμε. Και εφόσον για να αυξήσουμε τις παραγωγικές μας ικανότητες θα χρειαστούν (αν υπάρχει σχέδιο) καμιά 30ρια χρόνια, αυτό που μένει είναι ο περιορισμός των εισοδημάτων και η αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων. Περιορισμός εισοδημάτων σημαίνει ότι οι άνθρωποι έχουν μικρότερο διαθέσιμο εισόδημα και άρα καταναλώνουν λιγότερο, συνεπώς καταναλώνουν λιγότερο και ξένα προϊόντα, άρα μειώνεται η ανάγκη εισαγωγών μας και βελτιώνεται το εμπορικό ισοζύγιο, είδατε πόσο εύκολα είναι τα οικονομικά; Φτωχαίνει ο κόσμος άρα βελτιώνεται το εμπορικό ισοζύγιο και η οικονομία...

3) Τι εννοεί ο κάθε ένας

Όταν λοιπόν ο περισσότερος κόσμος λέει "θα φτιάξει η οικονομία" εννοεί ότι ελπίζει να ανέβει το εισόδημά του και όλα να γίνουν όπως πριν. Όταν αντίθετα η τρόικα λέει "να φτιάξει η οικονομία" εννοεί: α) να εξαλειφθούν τα δημοσιονομικά ελλείμματα (αυτό είναι όντως παιχνιδάκι) και β) να εξαλειφθούν τα ελλείμματα που προκαλούν οι μεγαλύτερες εισαγωγές σε σχέση με τις εξαγωγές. Αυτά τα δύο μαζί επιτυγχάνονται μόνο με τεράστια πτώση της εσωτερικής ζήτησης την οποία τώρα μόνο να φανταστούμε μπορούμε και άρα πολύ χαμηλότερο επίπεδο ισορροπίας ή με γιγαντιαία ανάπτυξη τύπου Κίνας.... 

Όταν λοιπόν λέει η τρόικα "να φτιάξει η οικονομία" εννοεί να πέσει το εισόδημα του μέσου Έλληνα κατά ένα +50% σε σχέση με το 2007 για αρχή, γεγονός που μαζί με την πλήρη απελευθέρωση της οικονομίας ελπίζουν να φέρει τα επόμενα 6-7 χρόνια ανάπτυξη η οποία αν συνεχιστεί και όλα πηγαίνουν καλά στο εξωτερικό μπορεί να ξαναφτάσουμε το εισόδημα του 2007 μετά από καμιά 15ρια χρόνια σε δήθεν υγιείς τότε βάσεις. 

4) Πώς πάει έως τώρα

Αυτό όμως που τώρα διαπιστώνουν είναι ότι η αγορά στην Ελλάδα δεν λειτουργεί. Αυτό μπορεί να οφείλεται εκτός των άλλων και στο τεράστιο μέγεθος της παραοικονομίας. Το αποτέλεσμα είναι ότι μειώνουν τους μισθούς αλλά αποπληθωρισμός δεν φαίνεται στον ορίζοντα, κάτι που πολλαπλασιάζει τις αρνητικές συνέπειες της φτώχειας και αυξάνει τον απαιτούμενο χρόνο "προσαρμογής" μας. Αλλά όπως δείχνει και η περίπτωση της Ιρλανδίας και αποπληθωρισμό να είχαμε και πάλι τα πράγματα δεν θα γινόταν καλύτερα αλλά μάλλον χειρότερα αφού θα μπαίναμε σε έναν μακροχρόνιο ανατροφοδοτούμενο φαύλο κύκλο ύφεσης.

5) Εθνικές πολιτικές

Για τους παραπάνω λόγους ο μοναδικός τρόπος εξόδου από την ύφεση είναι το βαρύ πυροβολικό μιας συγκλονιστικής  υποτίμησης. Δεν ξέρω αν υπάρχει ενδεχόμενο να βγούμε και να ξαναμπούμε στο ευρώ και όλα να γίνουν λογιστικά με μειώσεις τιμών (!), αν όχι τότε το μοναδικό που μένει θα είναι ένα άλλο νόμισμα. 

Και εδώ τίθενται μια σειρά από ερωτήματα: Γιατί οι Έλληνες είναι τόσο αρνητικοί στην έξοδό μας από το ευρώ αφού δεν υπάρχει άλλη λύση; Προφανώς για δύο λόγους:  1) Επειδή είδαν την ευημερία τους να αυξάνεται την δεκαετία του 2000 επί ευρώ. Αν όμως περιμένουμε αρκετά θα δουν ότι αυτή η ευημερία θα εξαφανιστεί πολύ γρηγορότερα από ότι ήρθε. Αντίθετα αυτοί έχουν ακόμη ψευδαισθήσεις....2) Οι Έλληνες θέλουν ευρώ επειδή δεν έχουν καμία εθνική αυτοπεποίθηση και καμία εμπιστοσύνη στους πολιτικούς τους ότι θα καταστρώσουν ένα επιτεύξιμο παραγωγικό σχέδιο.

Αυτή η βλαχομπαρόκ, επαρχιώτικη έλλειψη αυτοπεποίθησης, λες και είμαστε οι πιο ανίκανοι στον κόσμο, πρέπει να τελειώσει. 

Η Ελλάδα χρειάζεται εθνική οικονομική πολιτική, εθνικό αναπτυξιακό προγραμματισμό (π.χ. αξιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πόρων, κάλυψη διατροφικών αναγκών, εξειδίκευση στην τουριστική ανάπτυξη και άλλα συγκριτικά πλεονεκτήματα) και εθνικό νόμισμα. Και αυτά για να γίνουν χρειάζονται ανθρώπους τελείως διαφορετικού τύπου από τους χάχαχούχες πολιτικούς που είχαμε εδώ και μισό αιώνα, δηλαδή άθλια υποκείμενα δημοσίων σχέσεων και τίποτε άλλο.

Οι Ισραηλινοί δηλαδή ή οι Βρετανοί (τρομάρα τους και αυτοί) είναι χειρότεροι από εμάς; Εμείς είμαστε καλύτεροι με το ευρώ από αυτούς; Αυτοί γιατί δεν είναι ηττοπαθείς όπως εμείς; Ηττοπάθεια σημαίνει να νομίζεις ότι θα σε σώσει κάποιος άλλος αν είσαι καλό παιδί. Όχι βέβαια δεν θα μας σώσει κανένας. Ήδη μας κοιτάνε σαν την χειρότερη και πιο αξιοθρήνητη περίπτωση εθνικού εξευτελισμού που έχουν δει στην Ευρώπη μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο, μια χώρα υπό πλήρη εκκαθάριση. Μέχρι και οι Τούρκοι θα μας περάσουν σε λίγο έτσι όπως πάμε και πάνε. 

Μια υπεύθυνη αλλά θαρραλέα κυβέρνηση θα έβγαζε την χώρα από το ευρώ χωρίς μα και μου, χωρίς δεύτερη κουβέντα, χωρίς καθυστερήσεις, θα έβρισκε τρόπους να εκμεταλλευτούμε άμεσα τις πλουτοπαραγωγικές μας πηγές σε χρυσό, αέριο, πετρέλαιο κτλ, θα νοίκιαζε "οικόπεδα" με θέα, και θα έδινε τα ρέστα της και όλο το βάρος εκεί που έχουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα (π.χ. στον τουρισμό). 

Παράλληλα θα προχωρούσε σε αναγκαστική πλήρη επαναδιαπραγμάτευση του χρέους (άλλωστε είναι κοινό μυστικό ότι αυτό είναι ζήτημα χρόνου να γίνει). Άμεσο αποτέλεσμα θα ήταν να εισρεύσουν άπειρα κεφάλαια. Όχι μόνο τα μερικές δεκάδες δις που έφυγαν φέτος αλλά και πολλά ακόμη που θα δουν το σκηνικό ως ευκαιρία.

Επίσης το πιο σημαντικό, μια εκρηκτική ανάπτυξη.

6) Ισοκατανομή βαρών

Πέρα όμως όλων των παραπάνω η σημερινή κατάσταση περιέχει και μια επιπλέον αδικία: Όλο το βάρος της σημερινής δήθεν εξυγίανσης της ελληνικής οικονομίας πέφτει στις πλάτες των χαμηλόμισθων εργαζομένων αφού γίνεται προσπάθεια μέσω της μείωσης του εργασιακού κόστους (π.χ. στον ιδιωτικό τομέα) να αποπληθωριστεί η οικονομία, κάτι σαν μια εσωτερική υποτίμηση που θα σηκώσουν όμως εξ ολοκλήρου μόνο οι χαμηλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι. Αυτό είναι μια φοβερή κοινωνική αδικία. Πολύ πιο μεγάλη αδικία από μια υποτίμηση. Αν ο καπιταλισμός είναι μια φορά άδικος αυτό που τώρα γίνεται είναι δέκα φορές πιο άδικο.

Αντίθετα, σε μια υποτίμηση τα βάρη θα μοιραζόταν περισσότερο ισομερώς στον πληθυσμό εφόσον οι αποταμιευτές θα έχαναν και αυτοί ένα εξίσου πολύ μεγάλο κομμάτι εισοδήματος αφού θα αιφνιδιαζόταν.

Στην περίπτωση εξόδου μας από το ευρώ θα έχουμε τα πρώτα χρόνια ανάπτυξη επιπέδου +10% γιατί το αναπτυξιακό ελατήριο έχει ήδη πιεστεί πολύ. Έτσι, αν γινόταν αύριο μια έξοδος από το ευρώ-υποτίμηση, σε μια πενταετία θα είχαμε ξανακερδίσει το ίδιο εισόδημα με υγιείς βάσεις, και αυτό θα είχε επιταχυνθεί λόγω της έμμεσης συμμετοχής των αποταμιευτών που θα έχουν δει την αξία των καταθέσεών τους να μειώνεται σε μια νύχτα. Έτσι θα έχουν έμμεσα χρηματοδοτήσει την αναπτυξιακή μας στρατηγική (αν υπάρξει μαζί με μια υποτίμηση). Σαν κάποιος να πήρε ένα ποσό από όλες τις καταθέσεις των τραπεζών και να τα έριξε στην οικονομία.  

Οι ενστάσεις για ελλείψεις τροφίμων και καυσίμων είναι παραλογισμοί. Και τώρα δεν έχουμε να τα πληρώσουμε όλα αυτά και δανειζόμαστε! Σίγουρα δεν θα πάρετε νέο αυτοκίνητο, μηχανή, νέο κινητό, θα καταρρεύσουν οι εισαγωγές ξένων προϊόντων και στο σούπερ μάρκετ θα ψωνίζουμε τα πιο φτηνά ελληνικά προϊόντα. Γι' αυτό άλλωστε λέμε ότι η υποτίμηση αυξάνει την εγχώρια ζήτηση προϊόντων. Αν όλα αυτά γίνουν με σχέδιο θα αξίζει ο κόπος. Αλλά ούτως ή άλλως και τώρα όπως πάμε σε 1-2 χρόνια δεν θα φτάνουν τα χρήματα μας να πληρώνουμε την ΔΕΗ και τα καύσιμα, οπότε γιατί να μην προσπαθήσουμε να σταθούμε στα πόδια μας για πρώτη φορά; 

 7)  Το δίδαγμα από την διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

Κάποια ξένα συμφέροντα δεν επιθυμούν να ορθοποδήσουμε γνωρίζοντας ότι αξίζουμε πιο πολλά νεκροί παρά ζωντανοί. Και πράγματι, αφού ούτως ή αλλιώς τα λεφτά τους 100% δεν θα τα πάρουν πίσω, ήδη σκέφτονται τις ρήτρες του μνημονίου και τις εγγυήσεις που θα καταπέσουν αν δεν τα καταφέρουμε και ανυπομονούν γι' αυτό, δηλαδή το μοίρασμα της Ελλάδος μεταξύ τους όπως πριν από 100 χρόνια είχαν μοιράσει μεταξύ τους την τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία. Εμείς βέβαια δεν έχουμε τόσα πολλά "ελέη" να τους δώσουμε αλλά έχουμε και εμείς κάποια καλά φιλετάκια για να αυξάνουν την κερδοφορία τους για 100 χρόνια. Αφού είμαστε τόσο μπουνταλάδες....

Αντίθετα, η επιδίωξη μιας εθνικής πολιτικής σαν αυτής που περιέγραψα παραπάνω είναι ότι καλύτερο μπορεί να γίνει μέσα στα πλαίσια που βρισκόμαστε. Αυτά όλα δεν σημαίνουν ότι θα πάψουμε να ανήκουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να συμβάλουμε στην δημιουργία ή αναζήτηση μηχανισμών πραγματικής οικονομικής και πολιτικής ολοκλήρωσης.