Οικονομική Ανάκαμψη για τους Λίγους, του Rick Wolff

Πού είναι πια αυτή η άπιαστη ανάκαμψη; Οι τράπεζες, λένε κάποιοι, έχουν «ανακάμψει». Παρ' όλα αυτά εξακολουθούν να εξαρτώνται από την Ουάσιγκτον, δεν δίνουν τα δάνεια που χρειάζονται για μια γενικότερη ανάκαμψη και πολλές μεσαίες και μικρές τράπεζες εξακολουθούν να καταρρέουν. Του Rick Wolff

ΠΗΓΗ: tvxs

Η χρηματιστηριακή αγορά δεν παρουσιάζει ανάκαμψη. Ο δείκτης Dow ήταν 14.000 στα τέλη του 2007, όταν ο καπιταλισμός πνιγόταν στα σκ..., και είναι περίπου 10.000 σήμερα. Ο δείκτης αγορών Nasdaq τότε ήταν 2800 και τώρα 2300.

Σε όλους τους άλλους τομείς - ανεργία, κατασχέσεις, πτωχεύσεις, ύφεση στην αγορά στέγης και ούτω καθ 'εξής – καμιά ανάκαμψη στον ορίζοντα. Ωστόσο, κατά την αναζήτησή μουβρήκα επιτέλους για μια ομάδα με πραγματική ανάκαμψη και μάλιστα η ανάκαμψή της προσφέρει μια καλύτερη πολιτική για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης.

Κάθε χρόνο, δύο μεγάλες εταιρείες που προσφέρουν υπηρεσίες σε πλούσιους επενδυτές γράφουν μια επισκόπηση σχετικά με τους πελάτες τους. Η Έκθεση Παγκόσμιου Πλούτου των Capgemini και Merrill Lynch Management καλύπτει τις δύο ομάδες που τους ενδιαφέρουν: τους ιδιώτες υψηλής καθαρής αξίας (High Net Worth Individuals ή HNWIs) και τους ιδιώτες υπερβολικά υψηλής καθαρής αξίας (Ultra-HNWIs).

Η πρώτη ομάδα καταμετρά όλους τους ιδιώτες που έχουν κεφάλαιο για επένδυση τουλάχιστον 1 εκατομμύριο δολάριαμαζί με την αξία της κύριας κατοικίας τους, των έργων τέχνης, συλλεκτικών αντικείμενων κλπ. Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει τους ιδιώτες με τουλάχιστον 30 εκατομμύρια δολάρια. Η τελευταία τους έκθεση που καλύπτει το έτος 2009 βρίσκει 10 εκατομμύρια HNWIs σε όλο τον κόσμο, εκ των οποίων 3,1 εκατ. στη Βόρεια Αμερική, ενώ στην Ευρώπη και στην Ασία-Ειρηνικός οι HNWIs ανέρχονται σε 3,0 (η κάθε χώρα) εκατ. Ο υπόλοιπος κόσμος είχε μόνο 0,9 εκατομμύρια πλούσιων και πλουσιότερων.

Οι 10 εκατομμύρια HNWIs - σε ένα παγκόσμιο πληθυσμό 6,8 δισ. το 2009 – ισοδυναμούν με 0,14% των ανθρώπων της Γης. Όλοι μαζί κατέχουν συνολικά 39 τρισεκατομμύρια δολάρια σε «επενδύσιμα κεφάλαια».

Το 2009, το ΑΕΠ των ΗΠΑ (συνολική παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών) ήταν 14,6 τρισεκατομμύρια δολάρια. Το άθροισμα των ΑΕΠ των 9 πλουσιότερων χωρών του κόσμου (ΗΠΑ, Ιαπωνία, Κίνα, Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ιταλία, Ρωσία και Ισπανία) ήταν λιγότερο από το ενεργητικό όλων των HNWIs του κόσμου.

Κατά τη διάρκεια του 2009, όταν δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τις δουλειές τους, ο αριθμός των HNWIs αυξήθηκε κατά 17,1% και ο συνολικός τους πλούτος αυξήθηκε κατά 18,9%. Είχαν μια πραγματική «ανάκαμψη». Οι HNWIs ανέκτησαν σε πλούτο τα περισσότερα από αυτά που έχασαν το 2008. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που γιορτάζουν την "ανάκαμψη", ενώ ο υπόλοιπος κόσμος απορεί (ή οργίζεται) με αυτά που λένε. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, τα νούμερα των HNWIs αυξήθηκαν κατά 16,6% το 2009, ενώ το ΑΕΠ των ΗΠΑ μειώθηκε κατά 2,4%. Μόνο το 1% του συνόλου των HNWIs ήταν Ultra-HNWIs, αλλά αυτοί είναι πραγματικά μία πολύ δυνατή ομάδα! Οι Ultra-HNWIs μόνο κατέχουν 35,5% των 39 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που κατέχουν όλοι οι 10 εκατομμύρια HNWIs. Και ανέκαμψαν περισσότερο, κατά τη διάρκεια του 2009, απ' ό,τι οι συναδέλφοι τους HNWIs.

Καπιταλισμός είναι το όνομα του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος που αποφέρει τα αποτελέσματα που συνοψίζονται σε αυτούς τους αριθμούς.Ο καπιταλισμός επιφέρει «ανάκαμψη» για εκείνους που τη χρειάζονται λιγότερο απ' όλους ενώ προσφέρει λιτότητα για σχεδόν όλους τους άλλους.

Σήμερα οι μεγαλοεπιχειρηματίες και οι πολιτικοί ηγέτες λένε στον λαό όλων των προηγμένων βιομηχανικά χωρών ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση πέρα από μία χρόνια λιτότητα στον κρατικό προϋπολογισμό (αύξηση φόρων ή / και μείωση της απασχόλησης στο δημόσιο και των δημοσίων υπηρεσιών). Δεν εξηγούν ότι αντί αυτού θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τον τεράστιο πλούτο του πλουσιότερου 0,14% των ανθρώπων που (α) σημείωσαν τεράστια αύξηση πλούτου κατά τη διάρκεια των τελευταίων 25 ετών, και (β) έχουν ήδη ανακτήσει το 2009 ό,τι είχαν χάσει το 2008.

Ποιες έννοιες δικαιοσύνης, αξιοπρέπειας, ηθικής ή δημοκρατίας θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τέτοιες οικονομικές επιδόσεις, ειδικά σε μια περίοδο παγκόσμιας οικονομικής κρίσης; Θυμηθείτε επίσης ότι αυτοί οι ίδιοι πλούσιοι και πλουσιότεροι άνθρωποι συνέβαλαν τόσο σημαντικά (ως βιομήχανοι, τραπεζίτες και επενδυτές) στη δημιουργία της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

Ας επικεντρωθούμε τώρα στους HNWIs αποκλειστικά στις ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένων και των Ultra-HNWIs). Αυτοί ανέρχονταν σε 2,9 εκατομμύρια το 2009: αρκετά κάτω από το 1% των πολιτών των ΗΠΑ. Τα περιουσιακά τους στοιχεία ανέρχονταν σε 12,09 τρισεκατομμύρια δολάρια. Για το 2009, το συνολικό δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ ήταν 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια. Εάν είχε επιβάλει η αμερικανική κυβέρνηση έναν φόρο έκτακτης οικονομικής ανάγκης ενός μετριοπαθούς ποσοστού 15% μόνο στα περιουσιακά στοιχεία των HNWIs, θα μπορούσε να έχει σβήσει ολόκληρο το έλλειμμα του 2009.

Πάνω από το 99% των πολιτών των ΗΠΑ θα είχαν εξαιρεθεί από τον φόρο αυτό. Οι κυβερνήσεις της Ευρώπης, της Ιαπωνίας και άλλες θα μπορούσαν να έχουν αντιμετωπίσει την κρίση με ανάλογο τρόπο στις χώρες τους. Τότε οι κυβερνήσεις δεν θα χρειαζόταν να δανειστούν τρισεκατομμύρια. Θα μπορούσαν απλά να φορολογήσουν την υπερβολικά πλούσια μικρή μειονότητα, ένα μικρό μέρος του τεράστιου πλούτου της.

Οι κυβερνήσεις αυτές δεν θα χρειάζονταν τότε να απευθυνθούν σε δανειστές (συνήθως τους ίδιους υπερβολικά πλούσιους). Δεν θα υπήρχε η σημερινή «κρίση δημόσιου χρέους» στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιρλανδία κλπ. ούτε η ανάγκη για την επακόλουθη λιτότητα ώστε ναικανοποιήσουν αυτούς τους δανειστές. Οι Ρεπουμπλικάνοι στις ΗΠΑ δεν θα είχαν να κρούουν το τύμπανο "έλλειμμα, έλλειμμα" ελπίζοντας σε εκλογικά κέρδη.

Η φορολόγηση των HNWIs και Ultra-HNWIs θα ήταν η πολιτική που θα ακολουθούσαν κυβερνήσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της πλειοψηφικής εργατικής τάξης τους αντί των πλούσιων και εξαιρετικά πλούσιων προστατών τους. Η λιτότητα δεν είναι η μόνη πολιτική.Η μετριοπαθής φορολόγηση του πλούτου των HNWIs είναι με διαφορά πολύ καλύτερη επιλογή πολιτικής. Οι δύο εταιρείες διαχείρισης πλούτου που εξυπηρετούν HNWIs έχουν ευγενικά προσφέρει σε όλους μας τα στοιχεία και τους αριθμούς που χρειάζονται για να υποστηρίξουμε την καλύτερη πολιτική.

Σε ολόκληρη την Ευρώπη, συνασπισμοί συνδικαλιστικών οργανώσεων, σοσιαλιστικά, κομμουνιστικά και κάποια πράσινα κόμματα, καθώς και πολλές κοινωνικές, θρησκευτικές και κοινοτικές οργανώσεις οργανώνουν αυξανόμενες μαζικές διαδηλώσεις και γενικές απεργίες. Αυτές εναντιώνονται στη λιτότητα και απαιτούν εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης. Στη Γαλλία, η κινητοποίηση επικεντρώνεται σε μια γενική απεργία σε εθνικό επίπεδο στις 7 Σεπτεμβρίου.

Βρίσκονται σε εξέλιξη σχέδια για μια πανευρωπαϊκή ημέρα κοινωνικής δράσης στις 29 Σεπτεμβρίου. Τέτοιες πανεθνικές δράσεις έχουν ήδη γίνει στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και άλλες χώρες.

Οι επιχειρηματικοί και πολιτικοί ηγέτες που γεννήθηκαν από τα τελευταία 30 χρόνια του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού θεώρησαν απλά ως δεδομένο ότι θα μπορούσαν να επιβάλουν το κόστος της κρίσης τους στον λαό των χωρών τους. Αυτή η υπόθεση είναι πλέον υπό αμφισβήτηση. Οι Ευρωπαίοι αρχίζουν να αντεπιτίθενται. Κι εδώ, στις ΗΠΑ;

*Η μετάφραση έγινε από το μέλος του μεταφραστικού project του TVXS, Σπύρο Σ. Για πληροφορίες συμμετοχής μπορείτε να επικοινωνήσετε στο dimitris@tvxs.gr

Ο Rick Wolff είναι ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης στο Amherst και επίσης επισκέπτης καθηγητής στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Διεθνούς Πολιτικής του New School University στη Νέα Υόρκη. Είναι συγγραφέας του βιβλίου New Departures in Marxian Theory (Routledge, 2006) ανάμεσα σε πολλές άλλες εκδόσεις. Σχετικά με την τρέχουσα οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει το ντοκιμαντέρ “Capitalism Hits the Fan” (λινκ:http://www.capitalismhitsthefan.com/) και συγγράψει το βιβλίο “Capitalism Hits the Fan: The Global Economic