Hans-Olaf Henkel: "Σπάστε το ευρώ στα δύο"

 
Πηγή: FT (via euro2day)
By Hans-Olaf Henkel
 
Φωτό: http://bleeps.gr

Κάποτε ήμουν υποστηρικτής του ευρώ και τώρα θεωρώ ότι ήταν το μεγαλύτερο επαγγελματικό λάθος της ζωής μου. Όμως, έχω μία λύση για τη διαρκώς κλιμακούμενη κρίση.

Τρεις είναι οι παράγοντες που οδήγησαν σε αυτήν την αλλαγή θέσης:

Κατ’ αρχάς, οι πολιτικοί, που παραβίασαν όλες τις υποσχέσεις της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Η Ελλάδα μπήκε στην ευρωζώνη για πολιτικούς λόγους. Ο θεμελιώδης όρος για μέγιστο έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ παραβιάστηκε εκατοντάδες φορές, χωρίς ποτέ να επιβληθούν οι υποχρεωτικές ποινές. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο όρος περί «μη κρατικής στήριξης» καταργήθηκε με το πρώτο πακέτο στήριξης για την Ελλάδα.

 

Κατά δεύτερον, η αρχική σκέψη για νομισματική πολιτική που ταιριάζει σε όλους κατέληξε σε μία νομισματική πολιτική που δεν ταιριάζει τελικά σε κανέναν. Με τα επιτόκια στα χαμηλά γερμανικά επίπεδα, οι Έλληνες πολιτικοί είχαν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν τεράστια χρέη. Η Κεντρική Τράπεζα της Ισπανίας παρακολουθούσε τη φούσκα στην αγορά ακινήτων να μεγαλώνει χωρίς να μπορεί να προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων. Οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου έβλεπαν την ανταγωνιστικότητά τους να χάνεται, χωρίς να μπορούν να προσφύγουν σε υποτίμηση.

Τρίτος παράγοντας είναι πως το ευρώ, αντί να ενώνει την Ευρώπη, τελικά δημιουργεί νέες τριβές. Οι φοιτητές στην Αθήνα, οι άνεργοι στη Λισαβόνα και οι αγανακτισμένοι στη Μαδρίτη δεν διαδηλώνουν μόνο για τα νέα μέτρα λιτότητας, αλλά και εναντίον της Γερμανίδας καγκελαρίου κ. Angela Merkel. Επιπλέον, το ευρώ διευρύνει το χάσμα ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες που μετέχουν στο κοινό νόμισμα και σε εκείνες που είναι εκτός.

Η Ρουμανία σαφώς θα ήθελε πολύ να γίνει μέλος της ευρωζώνης. Πιστεύει, όμως, πραγματικά κανείς ότι η Βρετανία και η Σουηδία θα θελήσουν να συμμετάσχουν; Εν τω μεταξύ, η δυσαρέσκεια για το ευρώ υπονομεύει και τη λαϊκή στήριξη συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι πολιτικοί, παράλληλα, αντί να αντιμετωπίσουν τις πραγματικές αιτίες των προβλημάτων, καταφεύγουν σε παυσίπονα: πολλές τράπεζες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα από τη χρηματοοικονομική κρίση, το υπερτιμημένο ευρώ πλήττει την ανταγωνιστικότητα αρκετών χωρών, όπως το Βέλγιο και η Γαλλία, ενώ τα χρέη πολλών κρατών της ευρωζώνης είναι δυσθεώρητα. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι υπάρχει εύκολη λύση. Είναι, όμως, ανεύθυνο να δηλώνουμε ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές. Υπάρχουν.

Το «Σχέδιο Α» -να προστατευτεί το ευρώ με κάθε κόστος- είναι καταστροφικό για όλους. Τα πακέτα στήριξης έχουν οδηγήσει την ευρωζώνη στον ολισθηρό δρόμο της ανευθυνότητας. Εάν όλοι μοιράζονται την ευθύνη για τα χρέη όλων, τελικά κανένας δεν είναι υπόλογος.

Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στους πολιτικούς της ευρωζώνης θα επικεντρωθεί στο ποιος θα κερδίσει τα περισσότερα εις βάρος των άλλων. Το αποτέλεσμα είναι σαφές: Περισσότερα χρέη, υψηλότερος πληθωρισμός και χαμηλότερο επίπεδο διαβίωσης. Η ανταγωνιστικότητα της ευρωζώνης σύντομα θα βρεθεί σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα άλλων περιοχών του πλανήτη.

Το «Σχέδιο Β» του κ. George Soros κάνει λόγο για ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας που ίσως οδηγήσει και σε αποχώρησή της από την ευρωζώνη. Ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας, όμως, ή αποχώρησή της από την ευρωζώνη ενέχουν πολύ υψηλό ποσοστό κινδύνου. Κι αυτό γιατί στην αρχή θα είναι η Αθήνα, μετά η Λισαβόνα, η Μαδρίτη, ίσως και η Ρώμη.

Ο κόσμος θα κατακλύσει τις τράπεζες μόλις μάθει την είδηση. Από την άλλη πλευρά, το κούρεμα δεν βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας. Σύντομα, οι Έλληνες θα πρέπει να πάνε και πάλι στον κουρέα. Σε κάθε περίπτωση, ήδη μιλάμε για το τι θα γίνει στην Πορτογαλία, στην Ισπανία, στην Ιταλία και πολύ φοβάμαι… σύντομα και στη Γαλλία.

Γι’ αυτό χρειαζόμαστε ένα «Σχέδιο Γ»: Η Αυστρία, η Φινλανδία, η Γερμανία και η Ολλανδία εγκαταλείπουν την ευρωζώνη και δημιουργούν μία νέα νομισματική ένωση, ενώ το ευρώ συνεχίζει να υπάρχει. Το σχέδιο αυτό, εάν οργανωθεί και εφαρμοστεί προσεκτικά, θα μπορούσε να είναι η λύση: το ευρώ θα υποτιμηθεί και θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα των χωρών που θα μείνουν σε αυτό, δίνοντας ώθηση στην ανάπτυξη. Αντιθέτως, οι χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά θα υποστούν κάποιο πλήγμα στις εξαγωγές τους, αλλά με χαμηλότερο πληθωρισμό.

Ενδεχομένως ορισμένες χώρες που δεν μετέχουν τώρα στην ευρωζώνη να θελήσουν να γίνουν μέλη σε αυτήν τη νέα νομισματική ένωση. Θα μπορούσε μάλιστα να υπάρξει και μία ευέλικτη μορφή μεταβίβασης από τη μία ένωση στην άλλη βάσει επιδόσεων.

Η εφαρμογή αυτού του «Σχεδίου Γ» προϋποθέτει την ξεχωριστή διευθέτηση τεσσάρων προβλημάτων:

1. Πρέπει να σώσουμε τις τράπεζες και όχι τις χώρες. Η σταθερότητα των τραπεζών σε εθνικό επίπεδο θα πρέπει να αντικαταστήσει τα τρέχοντα ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης. Σε πολλές περιπτώσεις, ενδεχομένως να χρειαστεί να προχωρήσουμε σε προσωρινή κρατικοποίηση τραπεζών.

2. Η Γερμανία και οι εταίροι της σε αυτήν τη νέα νομισματική ένωση θα πρέπει να παραιτηθούν από σημαντικό μέρος των εγγυήσεων που έδωσαν για τη χρηματοδότηση της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και άλλων. Δεδομένου ότι μεγάλο μέρος αυτών των κεφαλαίων έχει ήδη χαθεί, η λύση αυτή θα ήταν ένα αποδεκτό «εισιτήριο εξόδου» από την ευρωζώνη.

3. Θα πρέπει να υπάρξει μία νέα Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με έδρα στην Bundesbank, της οποίας κατά προτίμηση να μην ηγείται Γερμανός. Το νέο νόμισμα δεν θα πρέπει να λέγεται «μάρκο».

4. Ο μηχανισμός για την ένταξη στη νέα νομισματική ένωση θα πρέπει να είναι παρόμοιος με εκείνον που είχε αποφασιστεί για την ευρωζώνη.

Το σχέδιο αυτό δεν είναι εύκολο. Πρέπει, όμως, να επικεντρωθούμε στη διάσωση της Ευρώπης και όχι του ευρώ. Η κ. Merkel πρέπει να έχει πίστη και να δείξει θάρρος. Παραδόξως, το σχέδιο αυτό μπορεί να βρει ανταπόκριση στις χώρες του Νότου, όπου οι ψηφοφόροι έχουν κουραστεί με τις επιπλήξεις της Γερμανίδας καγκελαρίου και τις υποδείξεις της για το τι πρέπει να κάνουν.

Τόσο για τον Βορρά όσο και για τον Νότο της Ευρώπης, είναι καλύτερα να έχουμε ένα τέλος με δυσκολίες, παρά δυσκολίες χωρίς ορατό τέλος.

*Ο κ. Hans-Olaf Henkel είναι πρώην επικεφαλής του Συνδέσμου Βιομηχάνων της Γερμανίας (BDI) και μαζί με περίπου 50 ακόμη μεγάλους επιχειρηματίες της χώρας έχει προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο ζητώντας την ακύρωση του πακέτου στήριξης προς την Ελλάδα.

ΠΗΓΗ: FT.com