Τετάρτη 24 Αυγούστου 2011

Το αμείλικτο μένος για το Πανεπιστήμιο


Πολλοί πανεπιστημιακοί δημοσιεύουν ενδιαφέροντα ή και εξαιρετικά κείμενα, αντιδικώντας με το νέο νόμο για τα ΑΕΙ. Προσπαθούν να εξηγήσουν με όρους ενός αχαλίνωτου ουμανισμού, ή με όρους μιας δομημένης αλλά ακαδημαϊκής επιχειρηματολογίας, προβλήματα που δεν είναι καθόλου αυτονόητα για τον εξωπανεπιστημιακό πολίτη.
Συχνά αντιμετωπίζουν μια ανεξήγητη, κυρίως διαδικτυακή, επιθετικότητα. Απαντούν. Μόνο που απαντούν -φοβάμαι- σε λάθος ερώτημα. Το κέντρο της σοβαρής διαμάχης δεν είναι μια πολιτική «αβλεψία», μια τεχνοκρατική αδεξιότητα στην κατασκευή του νόμου. Ούτε η θεμελίωση ενός μεγάλου πολιτιστικού εγκλήματος που συντελείται με τη στρατηγική ανάσχεση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.


Το πρόβλημα δεν βρίσκεται μόνο στις πεινασμένες «αγορές» από κρατικοδίαιτους και ευρωδίαιτους επιχειρηματίες, που θέλουν τα ερευνητικά προγράμματα για τον εαυτό τους και, δυνητικά, τους φοιτητές για πελάτες τους. Ούτε, νομίζω, το πρόβλημα βρίσκεται στην «προπαγανδιστική αποτελεσματικότητα» του κυβερνητικού επιτελείου που έρχεται να συναντήσει και να εκμεταλλευτεί υπαρκτά και σοβαρά προβλήματα πανεπιστημιακής κακοδιοίκησης ή παραφθοράς.
Το πρόβλημα νομίζω ότι εκφράζεται με μια πολύπλευρη αποκαθηλωτική μέριμνα, μια βαθύτερη κοινωνική εμπάθεια προς το Πανεπιστήμιο. Εκεί πρέπει κανείς να αναζητήσει το κέντρο του προβλήματος. Ισως πρέπει να επισημάνω ότι σφοδρές επιθέσεις δέχεται το Πανεπιστήμιο κυρίως από τις υπώρειες της φθίνουσας μεσαίας τάξης. Γιατί; Πιθανόν γιατί το Πανεπιστήμιο αποτελεί ένα από τα τελευταία μεγάλα εννοιολογικά σχήματα, που πρέπει να θρυμματιστεί μέσα στον κοινωνικό εμφύλιο και τις ποικίλες προσωπικές και συλλογικές διαψεύσεις. Και η πιο διαψευσμένη αφήγηση είναι η ίδια η «νέα» μεσαία τάξη, που η ανέλιξή της πολιτικά και οικονομικά κορυφώθηκε τη δεκαετία του '90. Πολιτιστικά η «τάξη» αυτή θεμελιώθηκε σε μια τηλεοπτική «αιτιοκρατία», σε μια γρήγορη και αλματική μυθοπλαστική και αξιωματική υπέρβαση:
Ο νέος μέσα από μια ευνοϊκή σύμπτωση (ερωτική στην τηλεόραση, κομματική ή χρηματιστηριακή στη ζωή) ανέρχεται και πλουτίζει. Η νέα μεσαία τάξη αυτοαξιολογήθηκε όπως ακριβώς αξιολογούν στα τηλεπαιχνίδια, όπως επιλύουν τις δραματουργικές αντιθέσεις τα σίριαλ, με τη μαζική φαντασίωση της ανόδου στο φωτεινό πουθενά.
Πολλά από τα (διαψευσμένα πλέον) μέλη της απεχθάνονται κάτι που δεν εξαγοράζεται, αλλά δουλεύεται: τη μόρφωση, τη βαθιά καλλιέργεια, τη δεύτερη σκέψη, τη δύσκολη κριτική σύνθεση. Στη θέση τους θέλουν τη γραμματειακή βεβαίωση μόρφωσης, την περιληπτική πολυμάθεια, την προφάνεια, την προσχωρητική κατανόηση. Οχι φυσικά πως τα Πανεπιστήμια είναι μόνο ή οι μόνοι χώροι λογιοσύνης, αλλά είναι οι πιο ισχυρά θεσμισμένες προϋποθέσεις λογιοσύνης. Με μια σχετικά ήπια ταξικότητα επιτρέπουν στο ταλέντο, ακόμα και του φτωχού, να ανέλθει.
Η νέα μεσαία τάξη εκπαιδεύτηκε να μη θέλει το κοπιώδες ταλέντο, αλλά το υπέρλαμπρο ζωδιακό τεκμήριο. Σ' ένα βαθμό, έτσι εκφράστηκε και η δική της άνοδος: μέσα από έναν ανάστροφο συλλογικό ναρκισσισμό. Αρκτικόλεξα λοιπόν, φόρμες συμπλήρωσης και αριθμήσεις ποιοτήτων και πάθους. Αυτό είναι το νέο Πανεπιστήμιο που χρειάζεται. Μια νέα μαζική ψευδαίσθηση, όπου ο καθρέφτης θα λέει ότι «είσαι ο πιο ωραίος» και η πραγματικότητα θα αποδεικνύει ότι είσαι ο πιο ηλίθιος.
Ναι, το Πανεπιστήμιο κουβαλάει προβλήματα που οι φοιτητές τα αισθάνονται στην πρώτη τους επαφή με αυτό και τους διδάσκοντες. Ανελαστική και δυσκίνητη ακαδημαϊκότητα, μη διαθεσιμότητα προσωπικού, συχνά ψυχρή και αυτοσυντηρητική διδασκαλία, απίθανη ανοργανωσιά, υλική φτώχεια, βλακώδεις ή πονηρούς ανταγωνισμούς και υπόγειες συνδέσεις παρεών.
Ναι, είναι αυτά τα προβλήματα που επιβαρύνουν το Πανεπιστήμιο και τους πνευματικούς ανθρώπους με ένα υπέρμετρα γραφειοκρατικό, φθοροποιό βάρος από περιττές συγκρούσεις και σπατάλες.
Ναι, είναι αυτά που συχνότατα δεν επιτρέπουν να συνεννοηθείς μετοχικά σε μια πνευματική και ποιητική εγρήγορση, όπως η διδασκαλία. Και είναι αυτά τα προβλήματα που με ένα τυφλό μένος ενισχύουν και καλλιεργούν η ίδια η πυρηνική σύλληψη του νόμου αλλά και οι συχνοί βωμολοχικοί τσαμπουκάδες εναντίον του Πανεπιστημίου και της πολιτιστικής συνθήκης που εγκλείει.
dsevastakis@arch.ntua.gr *Ζωγράφος, επ. καθηγητής ΕΜΠ

9 σχόλια:

Νοσφεράτος είπε...

Η νέα μεσαία τάξη εκπαιδεύτηκε να μη θέλει το κοπιώδες ταλέντο, αλλά το υπέρλαμπρο ζωδιακό τεκμήριο. Σ' ένα βαθμό, έτσι εκφράστηκε και η δική της άνοδος: μέσα από έναν ανάστροφο συλλογικό ναρκισσισμό. Αρκτικόλεξα λοιπόν, φόρμες συμπλήρωσης και αριθμήσεις ποιοτήτων και πάθους. Αυτό είναι το νέο Πανεπιστήμιο που χρειάζεται. Μια νέα μαζική ψευδαίσθηση, όπου ο καθρέφτης θα λέει ότι «είσαι ο πιο ωραίος» και η πραγματικότητα θα αποδεικνύει ότι είσαι ο πιο ηλίθιος.''

Αντθετως αυτο -θεωρω - οτι ειναι Ηδη το Ελληνικο Πανεπιστημιο εδώ και πολλά Χρονια(τουλαχιστον στην συντριπτική Πλειοψηφια των Πανεπιστημακών) Αχαλινωτος ναρκισσισμός συνδυασμός με μια απολύτη Ημιμαθεια , πληρης αδιαφορια τοσο για τους Φοιτητές οσο και για την Υπολοιπη κοινωνια εξουσιολαγνεια και Δηθεν ...Tωρα βεβαια παριστανουν τα... Θυματα .

Νοσφεράτος είπε...

Eλπίζω βεβαια να ειναι κατανοητο πως το πιο πάνω σχόλιο Δεν αφορά τις Λαμπρες εξαιρεσεις των Πανεπιστημιακών που αγαπουν την επιστημη , την αληθεια και σεβονται τους Φοιτητες και την Κοινωνια . Ομως , δυστυχώς αποτελουν Εξαιρεσεις . Ειναι σαν την Μυγα μες το Γάλα του Καρριερισμου ,του Ετσι θελισμου , της αδιαφοριας και του Αρχοντοχωριατικου Σνομπισμου που Κυριαρχει στο Ελληνιο Πανεπιστημιο και που αποκαλει την απλή αιτια γα το ..." αμείλικτο μένος για το Πανεπιστήμιο"πριν ψαξουμε να βρουμε ..βαθυτερες ερμηνειες ..

cynical είπε...

Nosferate, μπορει να ειναι κι αλλιως.

Απο απλα αντανακλαστικα και μονο, βλεποντας οι φοιτητες και οι γονεις την αδυναμια του πτυχιου να εξασφαλισει κοινωνικη ανοδο και επαγγελματικη αποκατασταση, τα ριχνουν στο πανεπιστημιο, ενω το προβλημα βρισκεται στην παραγωγικη δομη της χωρΑς που δεν παραγει δουλειες ουτε σε ποσοτητα, ουτε σε ποιοτητα.

Και η διαμαντοπουλου εκει πονταρει. Οτι αν αλλαξει τη διοικηση των πανεπιστημιων και αν διωξει τους φοιτητες και ΔΕΠ απο τα οργανα διοικησης, το πανεπιστημιο ξαφνικα θα αριστευσει, (με ο,τι αυτο το θολο ιδεολογημα σημαινει). Ειναι δε τοσο επηρμενη ωστε να το πιστευει κι απο πανω.

Φυσικα, το αποτελεσμα θα ειναι ο,τι και με τα πακετα σωτηριας της ελλαδας, και τα απανωτα μνημονια.

Το πανεπιστημιο δεν μπορει να αποτελεσει νησιδα σε μια χωρα, κοσμο, βουτηγμενη/ο στα βοθρολυμματα.

Νοσφεράτος είπε...

συμφωνω απολύτως..Η Διαμαντοπουλου κανει οτι ακριβώς λές Ομως αυτο δεν αναιρει τα παραπανω μου σχόλια .. Ειναι θλιβερό..:

http://nosferatos.blogspot.com/2011/08/blog-post_4356.html

και ΔΕΝ πιστευω με τιποτε οτι το ''μένος στα πανεπιστημια'' οφειλεται στο οτι ...Η νέα μεσαία τάξη εκπαιδεύτηκε να μη θέλει το κοπιώδες ταλέντο, αλλά το υπέρλαμπρο ζωδιακό τεκμήριο.
Σιγά το ..Κοπιωδες ταλεντο που επεδειξαν οι Νυν Πανεπιστημιακοι μας στην συ6ντιπτική τους πλειοψηφία ειτε ειναι Διαμαντοπουλικοι ειτε...''κινηματικοι'
' ιδως αυτοι που καταφεραν να αναδειχτουν στα οργανα διοιοικησης και τωρα ...πονανε

You Pay Your Crisis είπε...

Nosferate
με το να εστιαζεις την κριτικη σε ανθρωπινες πρακτικες και συμπεριφορες, ειναι σαν να παραδεχεσαι οτι ο,τι κακο εχουν τα πανεπιστημια οφειλεται στους κακους καθηγητες και υπαλληλους.

Οταν πιανεσαι με ανθρωπους για να κριτικαρεις θεσμους η κριτικη θα ειναι ατελης, διοτι παντα θα υπαρχουν και καλοι καθηγητες και καλοι υπαλληλοι κλπ, τους οποιους ποτε δεν θα γνωριζεις ποσοι ειναι σε σχεση με τους κακους και το ποσο επιδρουν στη συνολικη λειτουργια του θεσμου.

Τα φαινομενα αντιδεοντολογικης συμπεριφορας μεσα στα ΑΕΙ, οσα και αν υπαρχουν, ειναι τα ιδια σε ολους τους θεσμους της κοινωνιας.

Νοσφεράτος είπε...

κοιτα δεν εστιαζω στους ..κακους καθηγητές ..Απλώς αντέδρασε στο αναποδο .. Στο οτι υποτιθεται οτι το μενος εναντιον του Πανεπιστημιου οφειλεται σστη '' Η νέα μεσαία τάξη εκπαιδεύτηκε να μη θέλει το κοπιώδες ταλέντο,'' λές και τους Πανεπιστημιακους τους χαρακτηριζει το ... κοπιώδες ταλέντο,''

αλλά τι συζηταμε ; Εδω καταργηθηκε το ΑΣΥΛο και πημεις αδωμεν
http://nosferatos.blogspot.com/2011/08/blog-post_3416.html

Δημήτρης Α. Σεβαστάκης είπε...

Η έκπτωση της μεσαίας τάξης που αναδύθηκε μέχρι και τη δεκαετία του 90 και η οποία κινήθηκε μεταξύ της αισθητικής του κ Κωστόπουλου και της οικονομικής θεώρησης του κ. Παπαντωνίου, δημιουργεί σήμερα αυτή την αποκαθηλωτική ένταση και για το πανεπιστήμιο αλλά και για κάθε κοινωνική σύναψη. Κάθε τι πρέπει να συμπιέζεται εκφραστικά γιατί "μπορεί να κάνει κακό στην εικόνα της χώρας" κλπ. Δεν συμφωνώ με την συντριπτική σου γενίκευση Nosferate,και δεν είμαι σίγουρος για την στατιστική σου.Παραστάσεις απο το πανεπιστήμιο έχεις όπως όλοι μας.Υπάρχουν εξαιρετικά τίμιοι και πνευματικά ενεργοί δάσκαλοι, όπως φυσικά και το αντιθετο.Νομίζω όμως οτι μια διαφωνία στατιστικού χαρακτήρα (πόσοι καλοί, πόσοι κακοίκλπ)μεταθέτει το πρόβλημα έτσι όπως αναπτύσσεται: το βασικό δεν είναι η εμπαθής ,δίκαιη ή άδικη κριτική για το πανεπιστήμιο αλλά οτι η υπερβολή της, αποκρύπτει την φύση των νέων αλλαγών και την αγοραία κατεύθυνσή τους.Αν φύγουμε απο τιμωρητικές μέριμνες για το παλιό ναρκισσιστικό κλπ πανεπιστήμιο θα δούμε οτι αναδύεται ένα σκοταδιστικό μόρφωμα που θα εξαφανίσει και τον οικονομικά αδύναμο και τα ταλέντα και φυσικά δεν θα συνδέσει το νέο εκπαιδευτικό τίποτα, ούτε με την υπανάπτυκτη ελληνική παραγωγή ούτε με την θρυματισμένη ελληνική κοινωνία. Οι γνώσεις θα επιτρέπονται μόνο αν έχουν εμπορική νομιμοποίηση, οι νέοι δάσκαλοι εξαφανίζονται(λέκτορες) , με τις "κατατακτήριες" κάθε ιδιωτικό ιεκ αποκτά την κρυφή δυνατότητα να χώνει απο το παράθυρο τους πελάτες του, θα δούμε επίσης οτι κλείνει το πανεπιστήμιο όχι ως μια τέλεια, θεολογικά οριζόμενη κοινωνική κατασκευή (που φυσικά δεν είναι) αλλά ως ως δημοκρατική δυνατότητα, ως χώρος ανοχής στην αντίθετη άποψη, ως χώρος ερευνητικής ελευθερίας , της δυνατότητας δηλαδή να πηγαίνεις γνωστικά εκεί που η συνείδηση,ο στοχασμός και οι φοιτητική ανάπτυξη ωθούν και όχι εκεί που η εταιρεία ή ο ιδιοτελής παραγγέλει κλπ . Μη χάνουμε το δάσος, την συλλογική κατάκτηση του πανεπιστημίου , για το δέντρο (τα πολλά δέντρα αν θες) των μίζερων και ανήθικων . Η παραγωγική υστέρηση είναι θεμελιακή αιτία όχι μόνο για τα ελαττώματα του σχολείου αλλά και για την πολιτική κουλτούρα που έρχεται να τα αναδιαχειριστεί.Να ξανακερδίσουμε τον κόπο και στις ερμηνείες μας.Ίσως αυτό.

Νοσφεράτος είπε...

Στην δική μου εντυπωση για το Πανεπιστημιο η ιδεολογια του συλλογικου ναρκισσισμου εκπορευτηκε ΚΑΙ απο το Πανεπιστημιο ..Οχι μόνο απο τα ΜΜΕ Δεν ητν δηλαδή το Πανεπιστημιο εστια αντιστασης στη Νεα μεσαια ταξη αλλά αντιθετα κομβικό σημειο εαπλωσης Στη δεκαετια του 90 ειχαμε την αναδειξη του λεγομενου Μεσαιου χωρου ..του Τηεοπτικά μεσα σάολα ανθρωπου μιας -Κεντρωαας γενικευσης .. Αυτο προηλθε και απο το Πανεπιστημιο ..
Και τρα περναμε σε μια νεα φαση. Απο τον Μεσαιο χωρο στον νεοφιλελευθερο Ολοκληρωτισμό .. Ε και αυτό εκπορευεται Οχι μονο απο εξω αλλά και απο μέσα απο το Πανεπιστημιο...Δεν υπάρχει Μεσα ή εξω και ειναι αναλογης σχηματοποισης το Σχημα οι ''Παλαιας κοπής ανθρωποι της Γνωσης Πανεπιστημιακοι '' με τους απεξ που τους χαρακτηριζει ενα ''υπέρλαμπρο ζωδιακό τεκμήριο'' με το σχημα ''κακοι πολιτικοι '' καλός ''λαός'' . Εκεί ηθελα να επικεντρωθω και οχι στο ποσοι καλοι ήκακοι καθηγητές υπάρχουν .. Κοντολογής
α) συμφωνώ με την Διαγνωση του αγαπητου κ Σεβαστακη ''Η νέα μεσαία τάξη εκπαιδεύτηκε να μη θέλει το κοπιώδες ταλέντο, αλλά το υπέρλαμπρο ζωδιακό τεκμήριο.''
β) Διαφωνω ομως με το οτι διεκρινα οτι την τοποθετει εξω απο τοΠανεπιστημιο .. Ισα ισα -αναδυθηκε και Μεσα απο το Πανεπιστημιο και τον Κομφορμισμό του

Νοσφεράτος είπε...

και ας το συνεχισω λιγακί Κατα την γνωμη μου δεν υπάρχει ειδικό μενος κατά των Πανεπιστημιακών : Υπαρχει Γενικό μένος Ολων ενταντιον Ολων : Γιατρων Δασκαλων ταξιτζηδων , μεαναστων κλπ κλπ .. Ε αυτή η ταση -σημερα σε εποχή Κρισης - εναι η αλλη πλευρά , η σκοτεινή πλευρά της Κομφορμιστικής ιδεολογιας του Μεσαιου Χωρου που αναδυθηκε σε εποχή Νεοφιλελευθερης Ευφοριας του 90 . Τοτε η φαντασιωση της Κομφορμιστικής Συμβιωσης. Αποκορυφωμα η Ευφορια του Μεσαιου χωρου του 2004 .
Τωρα η οργή ως η απωθημένη μνησικακια που απελευθερωνει η Διαψευση ολων ..
Κοινή αφετηρια : Η ιδεολογια του μεσου -κεντρωου- ουτοπικου ανθρωπου - που αναδυθηκε κυριως κατα την δεκαετια του 90. Και εδώ συμφωνώμε τον Δ Σεβαστακη .. Ομως ας θυμηθουμε Ποιοι Μυθοι κυριαρχουσαν στο Ελληνικο Πανεπιστημιο κατα την δεκαετια του 90;
Φυσικά τωρα - με ρητη και σιωπηλή συναινεση ολων - η σχεδόν ολων Κοψαμε τον Ομφαλιο Λώρο που μας συνεδεε με την Δημοκρατική Μεταπολιτευση : το Π . ΑΣΥΛΟ