Η Ελλάδα πρέπει να κάνει στάση πληρωμών

Η γενιά του χρέους

του Ντέιβιντ Μαλόουν

Η  Ελλάδα πρέπει να αρνηθεί την πληρωμή των χρεών της….

Δεν πρόλαβε να αποσώσει την πρόταση κι άρχισε η κλοτσοπατινάδα. Σαν τα κοτόπουλα  ξεπετάχτηκαν απ όλες τις γωνιές πιλαλώντας και κακαρίζοντας ,ξεσηκώνοντας μπουχό  και σύγχυση,  πνίγοντας  κάθε προσπάθεια να συζητηθεί το ζήτημα κάτω από τις φρενιασμένες κραυγές «μην ακούτε τον τρελό». Αν το κάνετε ο ουρανός θα πέσει στα κεφάλια μας. Όλες οι τράπεζες θα  «καούν» , τα ΑΤΜ θα σταματήσουν να δουλεύουν, τα σπίτια μας θα κατασχεθούν, οι συντάξεις  μας θα απαχθούν και  θα φαγωθούν από μια  αφηνιασμένη στρατιά θυμωμένων εκδικητών , κατόχων ομολόγων και ,εμείς ποτέ, μα ποτέ, ούτε στη Δευτέρα Παρουσία δε θα μπορέσουμε να ξαναδανειστούμε χρήματα από τις αγορές.

Να  σας πω λοιπόν ένα μυστικό :  ο ουρανός δε θα πέσει.

Υπάρχει, πράγματι, μια ιστορία στάσης πληρωμών  και υπάρχουν αναγνωρισμένες και δοκιμασμένες μέθοδοι για να γίνει  αυτό. Οι χώρες που το έκαναν , το Μεξικό, η  Ινδία, η Ρωσία, η Αργεντινή, το Εκουαδόρ, για να αναφέρω μόνο λίγες, είναι ακόμα εν ζωή και  ικανές να δανειστούν από την κεφαλαιαγορά και όπως καλά γνωρίζετε ο ουρανός δεν έπεσε ούτε στα κεφάλια τους ούτε  στα δικά μας. Με κάποιο τρόπο η στάση πληρωμών κατέληξε  να είναι για τα έθνη κάτι σαν την  αυτοκτονία για τους ανθρώπους. Οριστική και ανήθικη, εξαιτίας των δεινών  που προκαλεί σ’ αυτούς που μένουν πίσω. Πρέπει να σταματήσουμε να ακούμε και να πιστεύουμε αυτούς που έχουν αυτή την άποψη.

Τους συμφέρει να φοβόμαστε τη στάση πληρωμών.  

Η Ελλάδα μπορεί και, πρέπει να το κάνει. Όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα, μια και θα συμβεί έτσι κι αλλιώς. Η κεφαλαιαγορά το γνωρίζει. Έγινε σχεδόν σαφές στον νεοσυσταθέντα Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. Ο ΕΜΣ  είναι το αποτέλεσμα των γερμανικών και γαλλικών διαπραγματεύσεων ώστε να  διευρυνθεί το Ταμείο σταθερότητας με κάτι πιο αξιόπιστο και μεγαλύτερης διάρκειας. Αλλά στον ΕΜΣ  υπάρχει η κατηγορηματική συμφωνία, μετά από την επιμονή της  Γερμανίας , οι κάτοχοι ομολόγων μετά το 2013 ,  να μοιραστούν απώλειες. Τίποτε σχετικό δεν περιλαμβάνεται επισήμως  στον ΕΜΣ αλλά είναι ευρέως αναμενόμενο.  Και αν  ξεπεραστούν αυτά τα αναμενόμενα , τότε η Ελλάδα θα «ελευθερωθεί» , ίσως και να ενθαρρυνθεί, να προχωρήσει σε στάση πληρωμών, αποδεχόμενη την αναγκαιότητα απωλειών των ομολογιούχων

Θα ήταν λοιπόν καλύτερα για τους  λαούς της Ελλάδας ,της Ιρλανδίας  και της Πορτογαλίας, , να κάνουν στάση πληρωμών τώρα . Φυσικά δε θα ήταν καλύτερα για τη Γερμανία ούτε για τη Γαλλία γιατί οι τράπεζές τους θα έχουν μεγαλύτερες  απώλειες. Προτιμούν λοιπόν να έχουν λίγα παραπάνω χρόνια , ώστε οι τράπεζές τους να  αυξήσουν τα κεφάλαιά τους ή να αποκτήσουν περισσότερα χρήματα ή, ή… κάτι άλλο. Και φυσικά είναι μια χαρά γι αυτούς η επιμήκυνση . Στην τελική δεν είναι ο λαός τους που υποφέρει.
Θα ήταν πολύ καλύτερα για την Ελλάδα να γίνει στάση πληρωμών, γιατί έχει ήδη πάρει τον τελικό κατήφορο. Τον ίδιο που εσχάτως διέσχισε και η Ζάμπια η οποία  υποχρεώθηκε, κυρίως από το ΔΝΤ ,  να επιβάλλει παραλυτική λιτότητα , προσπαθώντας να εξυπηρετήσει ένα χρέος που μεγάλωνε πιο γρήγορα απ’ όσο μπορούσε να αποπληρωθεί , σπρώχνοντας τη χώρα σε υπερχρέωση και αδιέξοδο. Το ΔΝΤ   δε νοιάζεται και δεν επιτρέπει καμιά παρέκκλιση και τελικά οι  επιταγές   του  προκάλεσαν την οικονομική κατάρρευση της Ζάμπια .

Το ΔΝΤ δεν διδάχτηκε απ αυτό.  Είναι ιδεολογικά και  διανοητικά ετοιμοθάνατο,  αλλά δυστυχώς ακόμα πολύ ισχυρό.

Επομένως.. η Ελλάδα, η Ιρλανδία, και ίσως η Πορτογαλία θα κάνουν στάση πληρωμών. Τα ερωτήματα είναι: Πώς, ποιός αποφασίζει και τι γίνεται τότε?

Πρόσφατα ξεκίνησε στην Ελλάδα και στην συνέχεια  στην Ιρλανδία μια εκστρατεία για την δημιουργία μιας ανεξάρτητης Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου για το Δημόσιο Χρέος . Η ιδέα είναι απλή και έχει νομικό προηγούμενο.  Το κράτος που αποφασίζει να ‘’κουρέψει’’ το χρέος του σχηματίζει μια επιτροπή για τον έλεγχο του χρέους. Η επιτροπή αυτή  αποτελείται  από ειδικούς στο χρέος, στα ομόλογα και  συμβόλαια swaps , από δικαστικούς,  ορκωτούς λογιστές, εξέχοντες  δημόσιους λειτουργούς ,  αντιπροσώπους   διάφορων κοινωνικών ομάδων από το εργατικό κίνημα και την κοινωνία των πολιτών. Τέτοιες επιτροπές πρέπει να έχουν πλατειά εθνική βάση  και  να εκπροσωπούν  ποικίλα ταξικά και ιδεολογικά  ρεύματα .Η ευρεία αντιπροσώπευση είναι απαραίτητη για να μη γίνει η επιτροπή εργαλείο κάποιας συγκεκριμένης ομάδας αλλά πεδίο ταξικής πάλης προς όφελος της κοινωνίας.

Πρωταρχικός στόχος αυτής της επιτροπής θα είναι να αποκαλύψει τι ακριβώς οφείλεται και σε ποιόν. Ποιό χρέος είναι ιδιωτικό, ποιό δημόσιο και σε κάθε περίπτωση για ποιό λόγο έχει συναφθεί;  Δεν  θα θέλατε να ξέρετε ποιο χρέος αγοράστηκε από την Τράπεζα της Αγγλίας, ή την  Κεντρική Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών   ή την Κεντρική τράπεζα της Ιρλανδίας? Εγώ  θα ήθελα.  Θα το ήθελα, μιας και περιμένουν από μένα προσωπικά να πληρώσω γι αυτά με τους φόρους μου.

Η επόμενη δουλειά της επιτροπής είναι να  τεκμηριώσει  αν κάποια από τα χρέη αυτά είναι παράνομα, μη νομιμοποιημένα , απεχθή ή μη βιώσιμα . Καθένα απ’ αυτά είχε νομική  υπόσταση και προηγούμενο  και καθένα είναι αρκετό για να προκαλέσει  ένα ρίγος φόβου  στη ραχοκοκαλιά των διοικητικών συμβουλίων των  τραπεζών και των δικηγόρων τους. Διότι , όπως ξέρουμε ήδη, από ένα μικρό παλιρροϊκό κύμα εκκρεμών υποθέσεων, μόνο στις ΗΠΑ, αυτή η απάτη  υφίσταται.   Πλήθος απ’ αυτές. Πολλές περιπτώσεις έχουν ήδη « τακτοποιηθεί » εκτός δικαστηρίου. Καιρός να κλείσει η προοπτική διακανονισμού στα σκαλιά του δικαστηρίου και να συρθούν  οι υπεύθυνοι   στο δημόσιο βήμα.  Χτύπημα κατά των  τραπεζιτών ; Αυτοί που εμπλέκονται σε απάτες είναι εγκληματίες. Ποινικά χτυπήματα – πάμε στοίχημα.

Απεχθή  χρέη είναι εκείνα που δημιούργησε  μια  κυβέρνηση ενάντια στα συμφέροντα του λαού ή του κράτους και που ο λαός κάτω από μία άλλη κυβέρνηση δεν οφείλει να πληρώσει. Οι ΗΠΑ θεωρούσαν ότι χρησιμοποιώντας την ιδέα του απεχθούς   χρέους θα ξεκαθάριζαν το Ιράκ από τα χρέη του Σαντάμ. Τελικά, όταν συνειδητοποίησαν ότι αυτό θα άνοιγε το κουτί της Πανδώρας και για άλλους λαούς ,το ξανασκέφτηκαν.

Μη νομιμοποιημένα  είναι τα χρέη που καταφανώς στρέφονται ενάντια στην ευημερία και το συμφέρον του λαού. Για παράδειγμα, οι εγγυήσεις που δόθηκαν στην  Άγγλο – Ιρλανδική Τράπεζα, στην οποία ο λαός της Ιρλανδίας δεν είχε καταθέσεις ή συμφέροντα, θα μπορούσαν να κριθούν   μη νομιμοποιημένες.
Παράνομα χρέη είναι εκείνα στα οποία εμπεριέχεται απάτη κατά την αγοραπωλησία. Πολλές τέτοιες περιπτώσεις εκκρεμούν κατά μεγάλων τραπεζών τώρα σε Ευρώπη και ΗΠΑ.

Και το πιο σπουδαίο αντικείμενο διαμάχης, το μη βιώσιμο χρέος είναι το χρέος που  έχει συναφθεί  νόμιμα, από νόμιμη κυβέρνηση, αλλά η αποπληρωμή του θα προκαλούσε μεγάλη ζημιά στη ζωή του λαού, που ποτέ δεν αναμείχθηκε στη δοσοληψία του. Ένα παράδειγμα θα ήταν οι εγγυήσεις με δημόσιο χρήμα , σε   τράπεζες που  έκαναν συμβάσεις ασύμφορων δανείων με τρίτα πρόσωπα. Τέτοια χρέη σακατεύουν  τις ζωές του λαού που ποτέ δε συμμετείχε στο χρέος και  τη φούσκα της  ευημερίας, αλλά του οποίου οι φόροι και οι αποταμιεύσεις λεηλατούνται  για να δοθούν εγγυήσεις  σε αυτούς που ενεπλάκησαν για να κερδοσκοπήσουν , και  στις τράπεζες που τους ενθάρρυναν.

Μπορεί μια τέτοια επιτροπή να φέρει αποτελέσματα; Έγινε  ήδη στο Εκουαδόρ. Ο λαός του Εκουαδόρ έκανε  ελεύθερες και δίκαιες εκλογές. Ο νικητής κέρδισε έχοντας ως πρόγραμμα το ‘’κούρεμα’’ του χρέους. Σχημάτισε Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου. Η επιτροπή βρήκε ότι μεγάλο μέρος του χρέους ήταν παράνομο και ανήθικο και η κυβέρνηση του Εκουαδόρ δήλωσε ξεκάθαρα ότι ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΕΙ. Η τιμή των ομολόγων κατέρρευσε. Απ’ τη στιγμή που το χρέος εμπορευόταν  για λίγα σεντς στο δολάριο η κυβέρνηση τότε το αγόρασε ξανά. Που σημαίνει ότι πλήρωσε αυτούς που κρατούσαν το χρέος της μόνο λίγα σεντς το δολάριο.

Από τη στιγμή που μια χώρα απαλλάσσεται  απ’ το χρέος που κρέμεται από πάνω  της  ,μπορεί από καλύτερη θέση να  διαχειριστεί το μέλλον της και γίνεται ευνοϊκότερη η προοπτική δανεισμού. Η αγορά δεν είναι μονολιθική και δεν έχει πίστη στον εαυτό της. Σκεφτείτε την αγορά ομολόγων σαν δεξαμενή με εξαιρετικά άπληστα χρυσόψαρα. Έχουν «βραχεία» μνήμη και «μακράς διάρκειας»  απληστία. Κολυμπούν  πάνω – κάτω κοιτώντας μόνο μπροστά και ξεχνώντας τι συνέβη πέντε λεπτά πριν.  Σας θυμίζει κάτι;  Goldfish Sachs.  

Και τι γίνεται με τις συντάξεις;  Οι συντάξεις θα χειροτερέψουν αν οι οικονομίες μας μείνουν  στάσιμες για μία δεκαετία, προσπαθώντας να αποπληρώσουμε χρέη που δεν μπορούν να πληρωθούν.  Καλύτερα μια απώλεια τώρα για να μπορέσει να υπάρξει σύντομα αναπροσαρμογή μέσα από μια ξεκάθαρη πολιτική για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας Η ανάπτυξη  είναι αυτή που στηρίζει τις συντάξεις γι αυτό δεν πρέπει να πληρωθούν τα παλιά χρέη.
Φυσικά θα μπορούσαν να υπάρξουν μαζικές αντιδράσεις από  το ΔΝΤ, την  Ευρωπαϊκή Ένωση , την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, από τη Γερμανία και τη Γαλλία και τις τράπεζές τους.
Αλλά το ξέρετε; Μια κυβέρνηση υποτίθεται πως βάζει το συμφέρον του λαού της  πάνω από τα συμφέροντα των τραπεζών, των τραπεζιτών και των κατόχων ομολόγων.

Ο  Ντέιβιντ Μαλόουν είναι περισσότερο γνωστός για την παραγωγή επιστημονικών ντοκιμαντέρ για τη βρετανική τηλεόραση. Κατά την έναρξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2008, εξοργισμένος  από τα γεγονότα, άρχισε να γράφει σχόλια στις οικονομικές σελίδες του δικτυακού τόπου της εφημερίδας Guardian .Στη συνέχεια δημιούργησε το δικό του blog. Το βιβλίο του, ‘’Η γενιά του χρέους’’ , που κυκλοφόρησε  πρόσφατα, είναι το αποτέλεσμα  δύο ετών  θυμού και  απογοήτευσης  για τον τρόπο που πωλούν το μέλλον μας προκειμένου  να σώσουν τις τράπεζες.