Για την «ποπ Αριστερά»

Πηγή: Ελευθεροτυπία

Του Δ. Τάννη

«Για καμιά άλλη λέξη η πολιτική έννοια δεν παράγεται, στον δυτικό δημόσιο λόγο, τόση ποσότητα ασυνάρτητης και ανούσιας φλυαρίας, όσο για τη δημοκρατία...».

Ερικ Χομπσμπάουμ

Κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, οι αντικαπιταλιστικές τάσεις, αποκομμένες από τα κοινωνικά τους ερείσματα, λόγω της υπεραφθονίας, σταδιακά εκφυλίστηκαν και περιορίστηκαν -ώς έναν μεγάλο βαθμό- σε έωλες ηθικές αναφορές ή αναλώθηκαν στη μικροκοινωνικοποίηση. Η αποστασιοποιημένη και σχεδόν στωική ματιά στα κοινωνικά δρώμενα είναι ένα φυσιολογικό σύμπτωμα των παραπάνω. Η λέξη «Αριστερά», προερχόμενη από τις θέσεις των Ιακωβίνων στη γαλλική Εθνοσυνέλευση, και μέχρι προ μερικών δεκαετιών συνώνυμη του πολιτικού ριζοσπαστισμού, κατάντησε ένα απλό λογοτεχνικό στολίδι, στεφανωμένο με τις δάφνες της πραότητας, της θυματοποίησης, της ηθικολογίας και, ενίοτε, του μεγαλοαστικού μποεμισμού που εξανίσταται μπροστά στον... «εργατισμό», τον «αναρχοφασισμό» και τον «αριστερισμό».

Ενα επιτυχημένο και ισχυρό άλλοθι του συστήματος... μέχρι τούδε. Η εποχή της ανέμελης αβαντγκάρντ αερολογίας, όμως, φτάνει στο τέλος της... Η «ποπ Αριστερά» αποτελεί προϊόν κινηματικής αναδίπλωσης που προέκυψε από την κοινωνική συναίνεση, το δημιούργησε η υπεραφθονία και θα εξαφανιστεί μαζί της το ίδιο εύκολα. Είναι η Αριστερά που βρίσκεται πολύ δεξιότερα της σοσιαλδημοκρατίας τού '80 στα οικονομικά, ενώ θυμίζει λέσχη φιλάνθρωπων κυριών «εκτός τριβής», στον λόγο της περί τα κοινωνικά.

Υποτίθεται πως ιστορικός ρόλος της Αριστεράς ήταν η όξυνση του ταξικού ανταγωνισμού με στόχο την κοινωνική δικαιοσύνη, η κοινωνικοποίηση του παραγόμενου πλούτου, η εξάλειψη των σχέσεων εκμετάλλευσης και η αντικατάστασή τους από κοινωνικές-οικονομικές δομές που προάγουν το συλλογικό συμφέρον, αντί του κοινωνικού κανιβαλισμού. Αντ' αυτού, από την «μποέμ Αριστερά» το μόνο που εισπράττουμε είναι ένα κακέκτυπο εκκλησιαστικής ρητορικής που ευχολογεί αφ' υψηλού και υπεράνω υλικών-κοινωνικών παραγόντων, όταν βέβαια δεν περιφέρεται ασκόπως σε διάφορα πάνελ και κοσμικά events. Η μόνη πραγματική θέση που έχει να διατυπώσει είναι η στήριξη στην επίσημη σοσιαλδημοκρατία, τη χρεοκοπία της οποίας εισπράττουμε με την παρούσα νεοφιλεύθερη επέλαση.

Πού βρίσκεται η «ανανέωση» λοιπόν; Στην προσκόλληση στην ψυχορραγούσα και πανθομολογουμένως αποτυχημένη σοσιαλδημοκρατία; Μήπως στην πάση θυσία διατήρηση της «εννόμου τάξεως» ακόμη κι αν εγκληματεί εις βάρος του κοινωνικού συνόλου; Ακόμη κι όταν ξεπουλάει τον δημόσιο πλούτο; Ακόμη κι όταν το κρατικό νταβατζιλίκι της φορομπηξίας των χαμηλόμισθων και υποαπασχολούμενων δεν προσφέρει τίποτα απολύτως για αντάλλαγμα; Οι θεσμοί δεν είναι παρά οι όροι του «κοινωνικού συμβολαίου». Οταν οι όροι του «συμβολαίου» δεν κρίνονται, έστω και στοιχειωδώς, συμφέροντες, τότε αυτό λύεται. Τόσο απλά τα έχουν γράψει οι αστοί κοινωνιολόγοι, όχι οι αναρχικοί ή οι μαρξιστές. Και ποια είναι επιτέλους η πολιτική πρόταση της «ποπ Αριστεράς», με όρους διανομής του πλούτου; (αντί ευχολογίων και γενικολογιών που παραπέμπουν στον Κομφούκιο). Εν όψει των νέων προκλήσεων, δεν θα χωράνε πλέον αφ' υψηλού «παπανουτσισμοί»...

Οσο θα οξύνεται ο ταξικός ανταγωνισμός μέσα στο πλαίσιο της κρίσης τόσο θα προβάλλεται από το status quo η Αριστερά της συναίνεσης και της «σοβαρότητας», που περισσότερο θυμίζει καλλιτεχνικό-ακαδημαϊκό κύκλο, εκτός κοινωνίας, παρά πολιτική τάση που προκύπτει από ζωντανές κοινωνικές ζυμώσεις.

Υπό τις παρούσες συνθήκες γενικευμένης αγανάκτησης, οι υλιστικές προσεγγίσεις πρέπει να αποτελέσουν και πάλι τη βάση της όποιας συζήτησης και η ηθικολογία πρέπει επιτέλους να επιστρέψει στο φυσικό της περιβάλλον, τον... άμβωνα.

dimtannis@gmail.com