Το «πρόβλημα» του κατώτατου μισθού και της εσωτερικής υποτίμησης

ΠΗΓΗ: Το Βημα 13/1/

Κώστας Μήλας - Θεόδωρος Παναγιωτίδης

Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μεταξύ Κυβέρνησης και Τρόικα βρίσκεται το ενδεχόμενο μείωσης του κατώτατου μισθού. Σύμφωνα με την οικονομική θεωρία, «υψηλοί» κατώτατοι μισθοί αφενός αποτελούν τροχοπέδη στη μείωση του πληθωρισμού και της ανεργίας, αφετέρου βλάπτουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Έχοντας τα παραπάνω κατά νου, οι υπέρμαχοι της εσωτερικής υποτίμησης δίνουν βαρύτητα (μεταξύ άλλων) στη μείωση του κατώτατου μισθού. 

Όλα τα παραπάνω έχουν έννοια στο βαθμό που ο κατώτατος μισθός είναι υψηλός σε σχέση με το μέσο μισθό κάτι που με τη σειρά του δημιουργεί στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας, οδηγώντας (ενδεχομένως) σε αυξήσεις του μέσου μισθού πέραν της παραγωγικότητας εργασίας. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα αντιστοιχεί μόνο στο 49% του μέσου μισθού, σε αντίθεση με 60% σε Γαλλία, 56% σε Πορτογαλία, 52% στο Βέλγιο, και 46% σε Ισπανία. Σημειώνουμε ότι οι προαναφερθείσες χώρες ενώ καταγράφουν υψηλότερο (σχετικό) κατώτατο μισθό, ταυτόχρονα εμφανίζουν χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας σε σχέση με την Ελλάδα. Η Ισπανία, έχει μεν μικρότερο κατώτατο μισθό από την Ελλάδα αλλά ταυτόχρονα καταγράφει υψηλότερη ανεργία (περίπου 23%).

Παρατηρούμε δηλαδή ότι ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά χαμηλός σε σχέση με την Ευρώπη και ως εκ τούτου η όποια επίδραση του σε ανεργία, πληθωρισμό και ανταγωνιστικότητα κρίνεται εξαιρετικά περιορισμένη. Επιπλέον, στη διάρκεια της τελευταίας 10ετίας, ενώ ο κατώτατος μισθός παρουσιάζει αύξηση (σε σχέση με το μέσο μισθό) στην Ευρώπη, ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα παραμένει «καθηλωμένος» στη ζώνη του 47%-49% (σε σχέση με τον μέσο μισθό) την ίδια περίοδο κατά την οποία οι δείκτες ανεργίας, πληθωρισμού, και ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής οικονομίας παρουσιάζουν σημαντική επιδείνωση.

Θα μπορούσε βέβαια να αντιπαρατεθεί το επιχείρημα ότι ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα μπορεί να είναι χαμηλός σε σχέση με τον μέσο μισθό στην Ελλάδα αλλά παραμένει (ενδεχομένως) υψηλός ως απόλυτο μέγεθος. Το παραπάνω επιχείρημα δεν έχει βάση. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, σε όρους πραγματικής αγοραστικής δύναμης (λαμβάνοντας υπ'όψιν τον πληθωρισμό) και σε κοινό νόμισμα (το δολάριο), ο πραγματικός ωριαίος κατώτατος μισθός στην Ελλάδα βρίσκεται στα 4,93 δολάρια, ποσό (περίπου) υποδιπλάσιο εκείνου στο Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ιρλανδία και την Ολλανδία. Με βάση λοιπόν τα παραπάνω κρίνουμε μάλλον ανεξήγητη, στις παρούσες συνθήκες οικονομικής φτώχειας (με την ανεργία να υπερβαίνει το 18% και τη χώρα σε 5^ο συνεχόμενο έτος ύφεσης) την όποια συζήτηση μείωσης του κατώτατου μισθού ως μέσο εσωτερικής υποτίμησης και βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.

*Ο Κώστας Μήλας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool και ο Θεόδωρος Παναγιωτίδης είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.