Πώς θα γίνουμε... Βουλγαρία!

ΠΗΓΗ: Το Ποντίκι

Πριν από έναν μήνα το «εμπιστευτικό δελτίο» του Reuters έγραφε ότι η Ελλά­δα θα ακολουθήσει τον δρό­μο της Αργεντινής στη χρεοκοπία, αλ­λά το μοντέλο προς το οποίο κινείται ως οικονομία και ως χώρα είναι αυτό της Βουλγαρίας. Ο λόγος που το έγρα­ψε αυτό το Reuters είναι ότι θεωρεί την «ανταγωνιστικότητα»  (μια  πονεμένη ιστορία από πολλές απόψεις) της ελληνικής οικονομίας αντίστοιχη με τη βουλγαρική.

Πολλοί οικονομολόγοι θεωρούν ότι, προκειμένου να ζήσουμε με αυτά που παράγουμε, χωρίς να απαιτείται δανει­σμός, θα πρέπει η ζωή μας να ανταποκρίνεται στο προϊόν που παράγουμε. Κάτι που για την ελληνική περίσταση θα σημαίνει και μία βίαιη προσαρμογή τού κατά κεφαλήν εισοδήματος των Ελλή­νων, από τα 50.000 δολάρια που είναι σήμερα, στα 17.000. Τι σημαίνει αυτό; Ότι η μεγάλη πλειονότητα των ελ­ληνικών οικογενειών θα γυρίσει αρ­κετές δεκαετίες πίσω, μια και δεν θα έχει χρήμα για κατανάλωση. Αυτό βέ­βαια είναι το... καλό σενάριο, αφού προϋποθέτει ότι δεν θα την κυνηγούν οι τράπεζες για τις δόσεις του δανείου - το οποίο δεν θα έχει πια να πληρώ­σει - ούτε βέβαια η εφορία, η οποία θα λειτουργεί χειρότερα από τους παλουκοφόρους φοροσυλλέκτες της πε­ριόδου της Τουρκοκρατίας. Έπειτα από δυο εβδομάδες επιβολής νέων βενιζελικών μέτρων, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή θα είναι η πραγματικότητα τις προσεχείς δεκαετίες.

Επειδή, όμως, το παράδειγμα τη Βουλγαρίας ολοένα και μας τριγυρίζει, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε πώς πραγματικά ζουν οι άνθρωποι της χώ­ρας αυτής. Η Βουλγαρία των 7.500.000 κατοίκων είναι πλέον μια χώρα... μοντέ­λο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκτός ευρωζώνης. Ήρθε γονατιστή, εκλιπαρώ­ντας τη Δύση να τη «σώσει», και έγινε μέλος του ΝΑΤΟ. Χάρη στο φθηνό ερ­γατικό δυναμικό (αυτό το οποίο προο­ριζόμαστε και εμείς να γίνουμε) πολλές ευρωπαϊκές χώρες «επένδυσαν» στη Βουλγαρία. Μια από τις σημαντικές χώρες που επένδυσαν ήταν και η Ελλάδα. Και αυτό για να καταλάβετε τι θα σημά­νουν και για μας οι επενδύσεις των ξέ­νων τα προσεχή χρόνια...

Ελληνική επαρχία

Οι επενδύσεις, λοιπόν, δεν ήταν κά­τι άλλο από την αξιοποίηση της φθη­νής εργατικής δύναμης και της ελά­χιστης αξίας της γης. Όσοι ταξίδευαν στη Σόφια την τελευταία δεκαετία θα πίστευαν πραγματικά ότι βρίσκονται σε κάποια μεγαλούπολη της ελληνικής επαρχίας. Στους κεντρικούς δρόμους φιγουράριζαν τα «γκράντε» υποκατα­στήματα της Εθνικής, της Eurobank, της Alpha και της Πειραιώς και δίπλα τους τα καταστήματα των ελληνικών telecoms και των μεγάλων εμπορικών αλυσίδων. Το ελληνικό όνειρο στο φόρτε του. Τι υπήρχε πίσω από αυτά;

«Η αξιοποίηση των επενδυτικών ευ­καιριών» είναι η επίσημη απάντηση. Η εκμετάλλευση της φθηνής οικονομίας και μιας γενιάς ανθρώπων που δεν είχαν άλλες επιλογές είναι η πραγματι­κή απάντηση. Οι Έλληνες απλώς είδαν την ευκαιρία και μπήκαν. Και βέβαια επενδυτές δεν ήταν μόνο οι Έλληνες, αλλά και πολλοί άλλοι «καλοί» Ευρω­παίοι. Σαν αυτούς που καταφθάνουν σύντομα στην Ελλάδα. Επενδυτές και εργοδότες που αμείβουν τα πτυχία των Πολυτεχνείων με 500 ευρώ τον μήνα... «Κι αν δεν θες, βρίσκω κι άλλον», όπως λένε.

Κάπως έτσι, το 16% των Βουλγάρων ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Και για να μη μιλάμε αόριστα, ως όριο της φτώχειας εκεί θεωρούν το μηνιαίο εισόδημα των 107 ευρώ ή των 211 λέβα, που παραμένει το επίσημο νόμισμα (κι ας το έχουν «κόψει» έτσι ώστε να θυμί­ζει πολύ το ευρώ... στους τουρίστες).

Όπως καταλαβαίνετε, με τις τιμές των προϊόντων να είναι λίγο χαμηλότε­ρα από τα ελληνικά επίπεδα (έστω και στο 60% του ελληνικού κόστους σε κάποιες περιπτώσεις), είναι δύσκολο να επιβιώνεις με 200 ευρώ. Κάτι που ση­μαίνει ότι το πέπλο της φτώχειας καλύ­πτει πολύ περισσότερο κόσμο από τα 1.200.000 που θεωρούνται επισήμως φτωχοί. Και βέβαια το ότι η κυβέρνηση της χώρας προχώρησε σε αύξηση του κατώτερου μηνιαίου μισθού από 240 στα 270 λέβα (δηλαδή στα 138 ευρώ) από την 1 Σεπτεμβρίου του 2011 δεν αλλάζει και πολύ το κλίμα...

«Δύσκολη κατάσταση»

Το πώς ζουν οι φίλοι μας Βούλγαροι το περιέγραψε πρόσφατα μια ενδιαφέρουσα παραγωγή της Βουλγαρικής Ρα­διοφωνίας. Πήρε για δείγμα μια τυπική βουλγαρική οικογένεια, που βέβαια βρίσκεται σε πολύ καλύτερη κατάστα­ση από το επίπεδο της φτώχειας.

Ο άνδρας Ζουλιέν, 45 ετών, μηχα­νικός, έχει μια ατομική επιχείρηση επειδή δεν κατόρθωσε να βρει δου­λειά στην ειδικότητά του. Η σύζυγος Ντανιέλα είναι δημόσιος υπάλληλος. Ο αρχηγός της οικογένειας είπε στην εκπομπή:

«Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Όπως κάθε σχετικά νέα οικογένεια, κάθε μήνα εξυπηρετούμε στεγαστικό δάνειο. Το παιδί μας είναι μαθητής και χρειάζεται ρούχα, σακίδια, βιβλία, τε­τράδια. Φυσικά, τα μηνιαία έξοδα για το σπίτι μας είναι αναπόφευκτα. Είναι δύσκολο, λαμβάνοντας υπόψη ότι το επιχειρηματικό κλίμα δεν είναι πολύ καλό και οι μικρές επιχειρήσεις δεν έχουν πολλή δουλειά.

Τα σταθερά εισοδήματα της συζύ­γου μου ως δημόσιου υπαλλήλου, μας δίνουν μια κάποια ασφάλεια, έστω και εάν δεν είναι πολύ μεγάλα. Τα βγάζουμε πέρα. Αυτό το καλοκαίρι πήγαμε δι­ακοπές στη Μαύρη Θάλασσα, κυρίως εξαιτίας του παιδιού. Από 'δώ και πέρα θα κάνουμε περισσότερες οικονομίες για να αντιμετωπίσουμε τα έξοδά μας το φθινόπωρο και τον χειμώνα».

Τα εισοδήματα και των δύο ενηλίκων ανέρχονται σε 1.300 λέβα (περίπου 750 ευρώ). Πρόκειται δηλαδή περί προνομιούχων (αλλιώς δεν θα μιλού­σαν και στο κρατικό ραδιόφωνο), αφού βρίσκονται σχεδόν πέντε φορές πάνω από το όριο της φτώχειας. Έτσι η οικο­γένεια μένει σε καινούργιο δυάρι, το οποίο αγόρασε με τραπεζικό δάνειο, εξοφλητέο σε 20 χρόνια με μηνιαίες δόσεις.

Η δόση είναι το ένα τέταρτο των εισοδημάτων της. Τα υπόλοιπα προορίζο­νται για τρόφιμα, θέρμανση, τηλέφω­νο, διαδίκτυο, συγκοινωνίες και έξοδα για τον μαθητή. Αν συμβεί κάτι απροσ­δόκητο, αναβάλλουν την πληρωμή κά­ποιου λογαριασμού και ζητούν βοή­θεια από συγγενείς και φίλους. Καθώς η οικογένεια δεν είναι από τη Σόφια, μπορεί να υπολογίζει στους συγγενείς στην επαρχία, που τους στέλνουν τουρ­σιά, φρούτα και κομπόστες.

Ο αρχηγός της οικογένειας προσθέ­τει: «Τα εισοδήματα δεν θα αυξάνονται εύκολα και γρήγορα, διότι η οικονομι­κή κατάσταση δεν βελτιώνεται. Ασχολούμαι με παραγωγή, αλλά βλέπω ότι στην ουσία λίγες είναι οι εταιρείες που παράγουν. Έχω συναδέλφους που επί­σης ασχολούνταν με παραγωγή στον τομέα της υφαντουργίας και άλλους τομείς, αλλά αναγκάστηκαν να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους, μη αντέ­χοντας τον ανταγωνισμό των φθηνών τούρκικων και κινέζικων ρούχων. Το ποσοστό ανεργίας αυξάνεται και η χώ­ρα μας δεν παράγει αρκετά για να πε­ριμένουμε γρήγορη αύξηση των εισοδημάτων».

Και με τον τρόπο αυτό εξηγεί γιατί αρκετοί από τους φίλους της οικογένει­ας προτίμησαν να ψάξουν για υψηλό­τερα εισοδήματα και καλύτερο βιοτικό επίπεδο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Αν πάντως κάποιος περάσει τα σύ­νορα στον Προμαχώνα, θα δει ξαφνικά μπροστά του την απόλυτη φτώχεια να συνδυάζεται με την πιο απρόσιτη πολυ­τέλεια. Μέσα από τα χωριά που έχουν τα βράδυ κλειστά τα φώτα, για να μην καίνε ρεύμα, ξεπροβάλλουν απαστρά­πτουσες Mercedes S class V12 biturbo, που οδηγούνται από βραχύσωμους τύ­πους, με ημίγυμνες πλατινέ ξανθιές στα πίσω καθίσματα. Κάτι που δεν αφή­νει αμφιβολία ότι είναι στοιχεία της δι­ασυνοριακής μαφίας που εκμεταλλεύ­εται το τοπικό λαθρεμπόριο.

Στην πρωτευουσιάνικη Σόφια οι κοι­νωνικές διαφορές είναι εξίσου έντο­νες. Δίπλα στις συμβατικές (και... προ­νομιούχες, μην ξεχνάμε) οικογένειες των 700 ευρώ, στα υπερπολυτελή ξε­νοδοχεία του κέντρου ζει ένας άλλος κόσμος: supercars, μοντέλες, λαθρέ­μποροι, βίζιτες, τραγουδίστριες, κα­ζίνο και TV περσόνες συνθέτουν ένα σκηνικό που θυμίζει τις άλλοτε καλές βιτρίνες των χωρών του υπαρκτού σοσιαλισμού. Μόνο που τώρα είναι οι χώ­ρες τού (υπό πτώχευση) υπαρκτού κα­πιταλισμού...

Δείχνουν τον δρόμο

Ο Μιχάλης Χρυσοχο^ΐδης ήταν πολύ περήφανος πριν από μερικούς μήνες επειδή οι υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης, του οποίου προΐσταται, κατάφεραν να δημιουργήσουν την υπη­ρεσία που βάζει σε έναν μόνο τόπο τη «σφραγίδα» για την ίδρυση επιχείρη­σης στην Ελλάδα. Και στην περίπτωση αυτή, όμως, οι Βούλγαροι δείχνουν τον δρόμο, αφού στη χώρα αυτή η ίδρυση μιας προσωπικής εταιρείας πραγμα­τοποιείται σε μόλις 10 ημέρες, ενώ το ελάχιστο απαιτούμενο από τον νόμο εγκεκριμένο κεφάλαιο είναι μόλις 2 λέβα. Δηλαδή 1 ευρώ!

Τους τελευταίους μήνες αρκετές χι­λιάδες Βορειοελλαδίτες ίδρυσαν εταιρείες στη Βουλγαρία για να αποφύγουν να δηλώσουν στην Ελλάδα αυτοκίνητα υψηλού κυβισμού. Οι περισσότεροι που ιδρύουν εταιρεία στη γειτονική χώ­ρα το κάνουν για να ξεφύγουν από τη δαγκάνα των τεκμηρίων ή να διατηρή­σουν το Ι .Χ. τους με χαμηλό κόστος. Και βέβαια, υπάρχουν κάποιοι που απο­κτούν αυτοκίνητο με βουλγαρικές πι­νακίδες μετά τη σύσταση της εταιρείας τους. Γι' αυτό και το τελευταίο διάστη­μα βλέπετε πολλά βουλγαρικά αυτοκί­νητα στους δρόμους της Ελλάδας. Δεν είναι τουρίστες. Είναι απλώς... συμπα­τριώτες μας!

Το κόστος διατήρησης της εταιρείας είναι πολύ χαμηλό, ενώ το πρόβλημα με τα τελωνεία απλώς δεν υπάρχει, καθώς οι Έλληνες επιχειρηματίες πηγαινοέρχονται συνεχώς από τη Θεσσαλο­νίκη προς τη Βουλγαρία για «δουλει­ές», ψώνια ή προμήθεια καυσίμων...

Πέραν των αυτοκινήτων, οι επιχει­ρηματίες που δραστηριοποιούνται στη Βουλγαρία μπορούν να μεταβιβάσουν και τα ακίνητά τους στην εταιρεία τους έχοντας σημαντικές φορολογικές ελα­φρύνσεις.

Όσον αφορά τις διαδικασίες για τη σύσταση της εταιρείας, έχουν συστα­θεί πάρα πολλές εταιρείες που ανα­λαμβάνουν να τις διεκπεραιώσουν - με το ανάλογο αντίτιμο, το οποίο κυμαίνε­ται από 1.500 έως 3.000 ευρώ.

Ειδικότερα για τη σύσταση εταιρείας το νομικό κείμενο και η εγγραφή της χρεώνεται από 500 έως 850 ευρώ, ενώ το πιστοποιητικό για ενδοκοινοτικές συ­ναλλαγές υπολογίζεται σε 300 έως 450 ευρώ. Η ετήσια νομική ανανέωση της εταιρείας κοστίζει από 150 έως 200 ευ­ρώ, ενώ παρέχεται και λογιστική στήρι­ξη με μόλις 50 ευρώ. Το ετήσιο κόστος παροχής έδρας στοιχίζει από 50 έως 100 ευρώ. Αν η εταιρεία είναι θυγατρι­κή ξένης εταιρείας, το νομικό κείμενο και όλα τα νομιμοποιητικά έγγραφα κο­στίζουν από 1.000 έως 1.500 ευρώ.

Πώς στήνεται η εταιρεία...

Η ίδρυση - σύσταση νέας εταιρείας στη Βουλγαρία διαρκεί περίπου δύο εβδομάδες. Οι υπηρεσίες των εταιρει­ών που αναλαμβάνουν την ίδρυσή τους στη γειτονική χώρα περιλαμβάνουν όλες τις αναγκαίες καταχωρίσεις και τις εγγραφές, που επιτρέπουν στη νε­οσυσταθείσα εταιρεία να είναι έτοιμη να ξεκινήσει τη δραστηριότητά της. Στα παραπάνω περιλαμβάνεται και η καταχώριση στο Μητρώο BULSTAT και στον Εθνικό Οργανισμό Εσόδων.

Όπως προ ημερών περιέγραψε η «Ημερησία», το ελάχιστο απαιτούμενο από τον νόμο εγκεκριμένο κεφάλαιο εί­ναι 2 λέβα (ευρώ: 1). Οι ενδιαφερόμε­νοι μπορούν να επιλέξουν ένα αυθαί­ρετο όνομα για την επιχείρησή τους, εφόσον το όνομα αυτό είναι ελεύθερο. Πάντως με την επιλογή κάποιου εναλ­λακτικού ονόματος εξοικονομείται χρόνος. Η βουλγαρική Εταιρεία Περιο­ρισμένης Ευθύνης μπορεί να συσταθεί και με έναν μόνο μέτοχο, ο οποίος ταυ­τόχρονα είναι ο αποκλειστικός αντιπρό­σωπος της εταιρείας και ο διαχειριστής της. Η εταιρεία δύναται να βρίσκεται σε οποιαδήποτε θέση στη Βουλγαρία. Η διεύθυνση μπορεί να μη συμπίπτει με την έδρα της εταιρείας.

Πώς «βγάζουν» αυτοκίνητα και ακίνητα

Η απόκτηση αυτοκινήτου είναι ελεύθερη και δεν υπόκειται σε κανέναν περιορισμό η κυκλοφορία του μέσα στα όρια της Ε.Ε. Για Έλληνες υπηκόους υπάρχουν ειδικοί έλεγχοι στην Ελλάδα, γι' αυτό συνίσταται η απόκτηση κάρτας μόνιμης παραμονής στη χώρα (εκδίδεται σε τρεις εργάσιμες και απαιτεί την αυτοπρόσωπη παρουσία του αιτούντος) για τα άτομα που έχουν δραστηριότητα στη Βουλγαρία ή, εναλλακτικά, να έχουν έγγραφα που αποδεικνύ­ουν πραγματική παραμονή. Στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. δεν υφίσταται κανένας περιορισμός. Το αυτοκίνητο υπόκειται σε πενταετή απόσβεση στον ισολογισμό, ενώ για αυτοκίνητα SUV με 5+1 θέσεις επιστρέφεται στην εταιρεία ολόκληρος ο ΦΠΑ (20%) από την τιμή αγοράς. Ο ΦΠΑ θεωρείται έξοδο για την εταιρεία και δεν επιστρέφεται για πενταθέσια αυτοκίνητα.

Το αυτοκίνητο απαιτεί ετήσιο έλεγχο, ασφάλιση, ετήσιο φόρο κυκλοφορίας. Όλα αυτά τα αναλαμ­βάνουν οι εταιρείες που ειδικεύονται στην ίδρυση εταιρειών στη γειτονική χώρα. Αν επιθυμεί ο ιδιοκτήτης της εταιρείας να αποκτή­σει αυτοκίνητο από τη Βουλγαρία, μπορεί να κάνει εισαγωγή και καταχώριση νέου αυτοκινήτου κατα­βάλλοντας ΦΠΑ και τα έξοδα εγγραφής. Για μετα­χειρισμένα αυτοκίνητα που έχουν εξά­μηνη χρήση σε άλλη χώρα δεν καταβάλλεται ΦΠΑ. Δασμός δεν υπάρχει στη Βουλ­γαρία από 1.1.2010. Τα έξοδα κίνησης εκπίπτουν από τα έξοδα στον ισολογι­σμό της εταιρείας. Μόνο που υπάρχει παρακράτηση φόρου 10% επί των εξόδων, η οποία στο τέ­λος του έτους συμψηφίζεται. Πάντως οι περισσότεροι Έλληνες προτιμούν να εξάγουν τα Ι.Χ. τους στη Βουλγαρία και κατόπιν να αποκτηθούν από την εταιρεία τους, γλιτώνοντας έτσι τα τέλη ταξινόμησης, τα τεκμήρια διαβίω­σης, ενώ παράλληλα καταβάλλουν και χαμηλότε­ρα ασφάλιστρα. Ωστόσο υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι μετά την ίδρυση της εταιρείας αποκτούν κάποιο πολυτελές μεταχειρισμένο Ι.Χ. (κυρίως πετρε­λαιοκίνητο ή sport μοντέλο επιδόσεων) αντί λίγων χιλιάδων ευρώ, το οποίο κυκλοφορούν νομότυπα και στην Ελλάδα...

Το ίδιο γίνεται και με τα ακίνητα, στα οποία γλι­τώνουν το τεκμήριο αλλά και διάφορους άλλους φόρους. Η απόκτηση ακινήτου είναι ελεύθερη σε εταιρείες και υπό­κειται σε περιορισμούς στα φυσικά πρόσωπα. Μονοπρόσωπες ΕΠΕ μπο­ρούν να έχουν ακίνητα σε πλήρη ιδιο­κτησία.