Σάββατο 28 Αυγούστου 2010

Η «επανάσταση του αυτονόητου» και ο «τέταρτος δρόμος»


ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία

Τη θεωρία του Γερμανού κοινωνιολόγου Ούλριχ Μπεκ, περί «επινόησης του πολιτικού», φαίνεται να επιστρατεύει ο πρωθυπουργός για να ξεπεράσει το πολιτικό και ιδεολογικό αδιέξοδο της κυβέρνησής του.
«Να επαναφέρουμε την πολιτική, να επαναφέρουμε τον πολίτη στο κέντρο της πολιτικής μας», γράφει στο πρόσφατο άρθρο του, προσπερνώντας τις επιπτώσεις των σκληρών οικονομικών μέτρων που «αναγκάστηκε» να πάρει για λόγους «εθνικού συμφέροντος».
Το όλο εγχείρημα θα μπορούσε να αποτελεί μια ατελή μεταφορά των αρχών του Γερμανού επιστήμονα, ο οποίος υποστηρίζει ότι για να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι που γεννά εκ των πραγμάτων η εξέλιξη της νεωτερικότητας (ο ανακλαστικός εκσυγχρονισμός όπως τον αποκαλεί), απαιτείται να επινοήσουμε ξανά την πολιτική ως συμμετοχική δράση των πολιτών, ως εξελικτική πορεία ανάδειξης ενός νέου θεσμικού μοντέλου διαχείρισης των κοινών.
Η«επινόηση του πολιτικού» του Ο. Μπεκ αναφέρεται στις προηγμένες καπιταλιστικές κοινωνίες, όπου αποκτά και συγκεκριμένο νόημα. Στην Ελλάδα, όπου η βιομηχανική νεωτερικότητα εμφανίζεται περισσότερο ως εξαίρεση και όχι ως κανόνας, η «επανάσταση του αυτονόητου», την οποία επικαλείται ο πρωθυπουργός, έχει την εμβέλεια που του προσδίδει ο φορέας του. Είναι απολύτως χρήσιμη και αναγκαία για το σύστημα αρκεί να αποδεικνύεται και αποτελεσματική. Μέχρι τώρα, άλλωστε, στην Ελλάδα της στρεβλής οικονομικής ανάπτυξης, η «πολιτική» αποτελούσε το μέτρο του αυτονόητου (με ό,τι αυτό συνεπαγόταν) και όχι το «αυτονόητο», το μέτρο της πολιτικής.
Ο πρωθυπουργός έχει, πάντως, δίκιο στο εξής: ο θεσμικός εκσυγχρονισμός του ελληνικού κράτους δεν μπορεί να γίνει χωρίς παράλληλες δομικές αλλαγές του οικονομικού συστήματος. Ξεχνά, ωστόσο, ότι ένα κράτος δικαίου δεν μπορεί να στηρίζεται στην κοινωνική αδικία. Απαιτεί και προϋποθέτει την ύπαρξη κοινωνικού κράτους.
Οι άμεσοι στόχοι του κ. Παπανδρέου είναι όμως άλλοι. Να κερδηθεί πολιτικός χρόνος για την κυβέρνηση και να «νομιμοποιηθούν» (όσο είναι δυνατόν) οι οικονομικές επιλογές της, μέσα από ένα σχετικά καλό εκλογικό αποτέλεσμα στις περιφερειακές εκλογές.
Για να συμβεί αυτό είναι απαραίτητη η αλλαγή «παιγνιδιού»· από την οικονομία στο πολιτικό επίπεδο. Εκσυγχρονισμός της διοίκησης, ριζικές αλλαγές στο πολιτικό σύστημα, διαφάνεια παντού, είναι οι λέξεις-κλειδιά που χρησιμοποιούνται σαν «ιδεολογικές χάνδρες» στην ατελέσφορη αυτή απόπειρα απόδρασης της κυβέρνησης στα ήρεμα νερά της θεσμικής μεταρρύθμισης.
Δυστυχώς όμως για τους επικοινωνιακούς συμβούλους του ΠΑΣΟΚ, υπάρχουν και άλλα «αυτονόητα». Οι ανεξέλεγκτες δυνάμεις της αγοράς, ο ληστρικός καπιταλισμός, η ασυγκράτητη διαπλοκή, η απονομιμοποιημένη οικονομική εξουσία που επιβάλλει τις επιταγές της στους αδύναμους λαούς, αντιμετωπίζονται περίπου ως «αναγκαίο κακό». Ακόμη και η αόριστη φραστική καταδίκη αυτών των «νεοφιλεύθερων αυτονόητων» από τον πρόεδρο της σοσιαλιστικής διεθνούς, δεν δείχνει και τόσο πειστική.
Στην πράξη η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ εφαρμόζει τη σκληρότερη οικονομική πολιτική της μεταπολίτευσης για να εξυπηρετήσει ακριβώς όσα, θεωρητικά, καταδικάζει. Από τη μια μιλά για την αναγκαιότητα του κοινωνικού κράτους και από την άλλη το αποδομεί. Η πραγματικότητα αλλοιώνεται, γυρίζει κυριολεκτικά ανάποδα. Η αντίφαση εκδηλώνεται εδώ σε όλο το αυτονόητο μεγαλείο της.
Ετσι, οι «κλάψες» ότι τα σκληρά οικονομικά μέτρα είναι άδικα, αλλά αναγκαία για να βγούμε από την κρίση, αντικαταστάθηκαν το καλοκαίρι με επιθετικά επιχειρήματα. Η αντι-ασφαλιστική μεταρρύθμιση βαφτίστηκε κοινωνικά δίκαιη ενώ, όλως περιέργως, ο πρωθυπουργός ανακάλυψε ξαφνικά ότι τα ίδια περίπου προέβλεπε το προεκλογικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ!
Κάνοντας το μαύρο-άσπρο και αλλάζοντας διαρκώς θέσεις, η κυβέρνηση ελπίζει να εκμεταλλευτεί τη σύγχυση και την αγωνία που η ίδια προκάλεσε στον ελληνικό λαό. Η απουσία αξιόπιστης εναλλακτικής πολιτικής πρότασης, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά διεθνώς, δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. Ο τέταρτος δρόμος για τον... σοσιαλισμό που διανοίγουν ο κ. Παπανδρέου και οι εταίροι του (Στρος Καν και σία) θα εξακολουθεί να προβάλλεται ως η μοναδική, αυτονόητη λύση.

Η Αριστερά ως δεκανίκι;

«Τι σχέση έχει το Μνημόνιο με τις περιφερειακές εκλογές;», ρωτούν αφελώς στελέχη της Δημοκρατικής Αριστεράς αλλά και δημοσιογράφοι.
Το αντιστρέφουμε: σε ποια χώρα του κόσμου περιφερειακές εκλογές, που διεξάγονται κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες, δεν έχουν βαρύνουσα πολιτική σημασία; Είναι προφανές ότι το πολιτικά αυτονόητο καταντά εδώ πολιτική ανοησία. Η έκκληση υπερψήφισης υπερκομματικών προσώπων είναι υποκριτική. Ας μην αναρωτιέται όμως μετά η «Αριστερά» για την έλλειψη αξιοπιστίας της στον κόσμο. Οποιοι επιχειρούν να γίνουν (και μάλιστα αυτόκλητα) δεκανίκι ενός καταρρέοντος συστήματος εξουσίας, επιβεβαιώνουν απλά ότι παραμένουν αναπόστατο κομμάτι του.

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Η κυβέρνηση των ανδρεικέλων του Γιωργάκη Παπανδρέου διαπράττει ένα συνεχές έγκλημα για το οποίο θα μιλήσουν οι ιστορικοί του μέλλοντος και σίγουρα θα το καταγράψουν με μαύρα γράμματα. Η επίθεση κατά των Ελλήνων εργαζομένων και συνταξιούχων δεν έχει προηγούμενο και η έκτασή της και ποιότητά της φανερώνει το μίσος του Παπανδρέου για τους Έλληνες εργαζόμενους και συνταξιούχους, μίσος για κάθε τι Ελληνικό, την γλώσσα, την παιδεία, τον πολιτισμό. Οι βουλευτές της κυβέρνησης πειθήνια όργανα ψηφίζουν ότι τους επιβάλλει ο αρχηγός, κάθε ακρότητα και κάθε διαστροφή, αδιαφορώντας για την καταστροφή που προκαλούν και σκεπτόμενοι μόνο την καρέκλα τους. Πρόκειται για κυβέρνηση διεστραμμένων που δεν επιδέχεται πολιτική κριτική, για ανάλγητους ανθρώπους που μόνο με ψυχοπαθολογικά κριτήρια μπορεί κανείς να προσεγγίσει. Δυστυχώς οι εργαζόμενοι για διάφορους λόγους προβάλλουν ελάχιστη αντίσταση και αυτό ενθαρρύνει και αποθρασύνει τους εκτελεστές του. Όταν κάποια μέρα οι εργαζόμενοι ξυπνήσουν μέσα στην κόλαση, όταν το μέλλον των παιδιών τους θα έχει καταστραφεί ολοκληρωτικά θα είναι πού αργά!