Η αγωνία του νέου μπροστά στο αύριο

Της Τασουλας Kαραϊσκακη

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

6/2

Δεν υπάρχει κάτι πιο οδυνηρό, πιο αποθαρρυντικό από την αδυναμία μιας χώρας να κρατήσει και να αξιοποιήσει τους νέους της. Χωρίς αυτούς μια χώρα είναι μια χρεοκοπημένη χώρα. Πάνω από 48.000 Ελληνες νέοι έστειλαν το 2010 βιογραφικό στην ευρωπαϊκή υπηρεσία Europass, αναζητώντας μια θέση κατάρτισης ή εργασίας στο εξωτερικό.

Σε 100.000 εκτιμώνται οι άνεργοι πτυχιούχοι στην Ελλάδα. Τους 100.000 αγγίζουν εκείνοι που υπέβαλαν αίτηση για μεταπτυχιακές σπουδές σε ελληνικό πανεπιστήμιο (για μερικές δεκάδες θέσεις υποβάλλουν αίτηση χιλιάδες), αφού έχει πλέον εδραιωθεί η πεποίθηση ότι αν δεν έχεις μεταπτυχιακό, δεν έχεις εργασία. Περίπου 88.000 νέοι κάνουν αυτή τη στιγμή μεταπτυχιακές ή διδακτορικές σπουδές. Από αυτούς, 52.000 φοιτούν στα 459 προγράμματα των ελληνικών πανεπιστημίων, 11.000 στα 26 προγράμματα του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και 25.000 σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Αλλά δουλειά δεν θα βρουν όλοι

.

Αιτία της ανεργίας των μορφωμένων νέων, συνηθίζουμε να λέμε, είναι οι χαμηλού επιπέδου σπουδές, η απαξίωση των ελληνικών πτυχίων, η έλλειψη εκσυγχρονισμού του εκπαιδευτικού συστήματος. Ομως δεν ευθύνεται η ανεπάρκεια της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για την ανεργία των πτυχιούχων, που αγγίζει το 30% (ποσοστό διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο). Κυρίως φταίνε το παρωχημένο μοντέλο λειτουργίας και ο χαμηλός ρυθμός ανάπτυξης του παραγωγικού τομέα, μεγάλο τμήμα του οποίου δεν ζητεί εργασία υψηλού εκπαιδευτικού επιπέδου και συνεπώς δεν αξιοποιεί (με αντίστοιχη αμοιβή) τον εργαζόμενο υψηλών προσόντων.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, ο μέσος όρος αναζήτησης σταθερής εργασίας μετά τις σπουδές στην Ελλάδα ανέρχεται σε 4 χρόνια, ενώ π.χ. στην Πορτογαλία είναι δύο. Ακόμη, το 35% των μισθωτών, πέντε χρόνια μετά την αποφοίτηση, ετεροαπασχολείται. Επτά στους δέκα νέους, σύμφωνα με έρευνα, θα επιθυμούσαν μια θέση εργασίας στο εξωτερικό. Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, οι Ελληνες στο εξωτερικό απασχολούνται κυρίως στους τομείς της οικονομίας-διοίκησης, των νομικών, του προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, της φυσικο-χημείας κ.α. Οι νέοι Ελληνες που δοκιμάζουν την τύχη τους στο εξωτερικό είναι αυτοί με τα περισσότερα προσόντα (γλώσσες, μεταπτυχιακά). Το 73% αυτών έχει μεταπτυχιακό τίτλο, το 51,2% διδακτορικό, ενώ το 41% έχει σπουδάσει στα εκατό καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Σύμφωνα με την έρευνα, οι σημαντικότεροι λόγοι για την αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό είναι οι καλές προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης, η αξιοκρατία, οι οικονομικές απολαβές, η απόκτηση εξειδικευμένων γνώσεων.

Ποτέ άλλοτε τα τελευταία χρόνια, οι νέοι δεν έψαχναν με τέτοια ζέση και αγωνία ευκαιρίες να αποδράσουν στην Εσπερία. Μολονότι ποτέ δεν σταμάτησε η «διαρροή εγκεφάλων», στις μέρες μας γνωρίζει ιδιαίτερη ένταση. Και θα συνεχίσει αμείωτη όσο το ελληνικό κράτος δεν επενδύει στην πιο σίγουρη από όλες τις επενδύσεις, όπως συνήθιζε να λέει ο Ευ. Παπανούτσος, την παιδεία. Οσο δεν αντιμετωπίζονται σοβαρά ελαττώματα στη ραχοκοκαλιά του παραγωγικού συστήματος. Οσο δεν υπάρχει ανάπτυξη. Και, βεβαίως, όσο οι νέοι συνεχίζουν να πιστεύουν ότι στην Ελλάδα, την πατρίδα τους, δεν επιβεβαιώνεται η ρήση (Κ. Ι. Δεσποτόπουλος) ότι η μόρφωση, «η επιστήμη προστατεύει τη ζωή από την αντιδρομή της τύχης»...