Του Κώστα Μελά.
Μια σύντομη ανασκόπηση της ιστορίας του τρόπου λειτουργίας του καπιταλιστικού κράτους δείχνει με σαφήνεια το μοναδικό ίσως τρόπο να προσεγγιστεί το πώς ορίζονται οι δημόσιες ανάγκες και, συνεπώς, και τα δημόσια αγαθά.
Ας δούμε, όμως, συγκεκριμένα πώς τίθεται το ζήτημα. Σύμφωνα με την οικονομική θεωρία, τα δημόσια αγαθά και οι δημόσιες υπηρεσίες προκύπτουν από τον τεχνικό χαρακτήρα της παραγωγής. Πρόκειται για αγαθά και υπηρεσίες που δεν είναι διαιρετές, σύμφωνα με τις ατομικές προτιμήσεις, ή για αγαθά και υπηρεσίες που εμφανίζονται εκεί όπου μεγάλες εξωτερικές λειτουργίες απαιτούν δημόσια δραστηριότητα. Τα γνήσια δημόσια αγαθά έχουν δύο βασικές ιδιότητες: Η πρώτη, ότι δεν είναι εφικτό να περιοριστεί η χρήση τους. Η δεύτερη, ότι δεν είναι επιθυμητό να περιοριστεί η χρήση τους. Έτσι υπάρχουν αγαθά που μπορεί να έχουν και τα δύο παραπάνω χαρακτηριστικά ή αγαθά που, ενώ είναι εφικτό να περιοριστεί η χρήση τους, δεν είναι επιθυμητό (μη γνήσια δημόσια αγαθά). Στη δεύτερη περίπτωση, το κριτήριο είναι οικονομικό και αναφέρεται στο ότι στις περιπτώσεις αυτές το οριακό κόστος υπερβαίνει το οριακό έσοδο.