Πηγή : "Το Ποντίκι" , 8/4/2010
Δημήτρης Καζάκης
Τις τελευταίες ιδιαίτερα ημέρες βρίσκεται σε εξέλιξη μια μεγάλη αναδιανομή ομολόγων του ελληνικού χρέους. Το γεγονός αυτό είναι που κυρίως παρασύρει τα επιτόκια-spread στα ύψη. Μια σειρά επενδυτικές τράπεζες, θεσμικοί επενδυτές και Hedge Fund εκμεταλλεύονται την διαφαινόμενη πτώχευση της χώρας για να αγοράσουν στη δευτερογενή αγορά μεγάλες ποσότητες ελληνικών τίτλων. Είναι δε τέτοια η προσφορά ελληνικών τίτλων από τους αρχικούς κατόχους τους, που οι διεθνείς κερδοσκόποι αγοράζουν κοψοχρονιά. Με τον τρόπο αυτό, σημαντικό μέρος του ελληνικού χρέος τίθεται υπό των έλεγχο των πιο κερδοσκοπικών κεφαλαίων διεθνώς που ειδικεύονται στην εκμετάλλευση υπερχρεωμένων χωρών. Στη διεθνή ορολογία αποκαλούνται Vulture Funds, δηλαδή επενδυτικά κεφάλαια γύπες.
Τι είναι αυτά τα επενδυτικά κεφάλαια; Είναι διεθνείς θεσμικοί επενδυτές που αγοράζουν τίτλους χρέους που έχει εκδώσει μια επιχείρηση ή ένα κράτος το οποίο βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεωκοπίας. Στόχος τους είναι να αγοράσουν αυτούς τους τίτλους όσο πιο φθηνά γίνεται και κατόπιν να απαιτήσουν την αποζημίωσή τους από τον εκδότη αυτών των τίτλων, όταν αυτός θα έχει χρεωκοπήσει. Την απαίτησή τους αυτή την στοιχειοθετούν συνήθως με δυο τρόπους: (α) Προσφεύγοντας στα δικαστήρια των ανεπτυγμένων χωρών για να εκδώσουν εκτελεστές αποφάσεις σε βάρος της χώρας-οφειλέτη. (β) Εκβιάζοντας τη χώρα που βρίσκεται υπό καθεστώς πτώχευσης μην επιτρέποντας την αναπροσαρμογή ή την αναδιάρθρωση του χρέους της, αν δεν αμειφθούν πλουσιοπάροχα. Στην περίπτωση, π.χ., της Αργεντινής αυτά τα Vulture Funds κατόρθωσαν λίγους μήνες πριν την επίσημη πτώχευση της χώρας να αγοράσουν αρκετούς τίτλους χρέους μόλις στο 20% της ονομαστικής τους αξίας. Με την κήρυξη της επίσημης χρεωκοπίας και την εγκατάσταση του ΔΝΤ το 2002, αυτοί οι κερδοσκόποι απαίτησαν με δικαστικές αγωγές εναντίον της Αργεντινής να αποζημιωθούν στο ακέραιο της ονομαστικής αξίας των τίτλων που είχαν στα χέρια τους. Η Αργεντινή δεν έχει ξεμπλέξει ακόμη με δαύτους, ενώ πρόσφατα η κυβέρνηση της χώρας κατέφυγε ξανά στο διεθνή δανεισμό με υψηλό κόστος (με επιτόκιο άνω του 10%) προκειμένου να ξεπληρώσει μέρος των απαιτήσεών τους.
Ανάλογα παραδείγματα υπάρχουν πολλά. Για παράδειγμα ένα τέτοιο επενδυτικό κεφάλαιο, το Donegal International με έδρα στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους, προσέφυγε το 2007 στα Βρετανικά δικαστήρια εναντίον της Ζάμπια με το αίτημα να αποζημιωθεί για ένα δάνειο που η συγκεκριμένη χώρα είχε συνάψει με τη Ρουμανία το 1979 και είχε εξαγοράσει ο επενδυτικός οίκος από την Ρουμανική κυβέρνηση. Το δάνειο ήταν ονομαστικής αξίας 15 εκατ. δολ. και είχε συναφθεί με τη Ρουμανία προκειμένου η Ζάμπια να αγοράσει Ρουμάνικα τρακτέρ. Η Donegal το είχε πρόθυμα εξαγοράσει πληρώνοντας μόνο 3,2 εκατ. δολ. Από το δικαστήριο ζητούσε να της επιδικαστεί αποζημίωση συνολικής αξίας 55 εκατ. δολ. Μετά από θετική απόφαση του βρετανικού δικαστηρίου, η Ζάμπια συμφώνησε να συμβιβαστεί στα 15,5 εκατ. δολ.
