Aformi Blog
“Χωρίς δικαιοσύνη, τι είναι η (εθνική) κυριαρχία αν όχι
οργανωμένη ληστεία;“Άγιος Αυγουστίνος.
οργανωμένη ληστεία;“Άγιος Αυγουστίνος.
Η διεθνής οικονομική κρίση του 2008-09 έφτασε με κάποια καθυστέρηση στην Ελλάδα, έκανε όμως πολύ έντονη την παρουσία της επιταχύνοντας την εκδήλωση των αντιφάσεων του ελληνικού καπιταλισμού και φέρνοντας στην επιφάνεια τα αδιέξοδα που συσσωρεύτηκαν όλη την προηγούμενη περίοδο της δεκαπενταετούς ανάπτυξής του. Η κρίση του δημόσιου χρέους που ξεδιπλώνεται με δραματικούς ρυθμούς μπροστά στα μάτια μας τους τελευταίους μήνες έχει καταστήσει σαφές πως το μοντέλο ανάπτυξης που είχε στηριχθεί όλα τα προηγούμενα χρόνια η ελληνική οικονομία δεν είναι πλέον βιώσιμο. Η οικονομική μεγέθυνση που βασίστηκε στην ιδιωτική κατανάλωση που χρηματοδοτούνταν με δανεισμό τόσο των ιδιωτών όσο και του κράτους έχει εξαντλήσει τη δυναμική της, ενώ το τεράστιο χρέος που συσσώρευσε καθιστά το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας πολύ πιθανό. Οι συνέπειες για τους εργαζόμενους και τα φτωχά λαϊκά στρώματα είναι πολύ άσχημες, αλλά βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της κρίσης. Η κυβέρνηση αξιοποίησε τον πολύ ορατό κίνδυνο της χρεοκοπίας στα πλαίσια του shock doctrine για να περάσει μία σειρά αντεργατικών μέτρων που πλήττουν βάναυσα το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων. Ωστόσο τα μέτρα αυτά θα βυθίσουν τη χώρα σε μεγαλύτερη ύφεση αναπαράγοντας με χειρότερους όρους το πρόβλημα του χρέους, προδιαγράφοντας νέα μέτρα λιτότητας και δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο. Το πακέτο στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ που ανακοινώθηκε πρόσφατα, παρ’ όλες τις ασάφειες που το συνοδεύουν, δίνει παράταση χρόνου για δύο ίσως και τρία χρόνια αλλά δεν λύνει το πρόβλημα, ενώ οι όροι εφαρμογής του θα σημάνουν ένταση της επίθεσης στα λαϊκά δικαιώματα. Και αυτό γιατί η δυναμική του ελληνικού χρέους, στη δεδομένη διεθνή συγκυρία σε συνδυασμό με τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, καθιστά το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας κάτι παραπάνω από ορατό.
Στο πρώτο μέρος αυτής της ανάλυσης θα επικεντρώσουμε στα αίτια αύξησης του χρέους και τη δυναμική της εξέλιξής του. Στο δεύτερο μέρος θα ασχοληθούμε με τους όρους συγκρότησης της Ζώνης του Ευρώ και τις συνέπειες της στην ελληνική οικονομία διατυπώνοντας παράλληλα κάποιες σκέψεις αναφορικά με την τοποθέτηση μεγάλου μέρους της αριστεράς απέναντι στην κρίση και την αντιμετώπισή της.
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Η δυναμική του χρέους
και τα αίτια της επέκτασης του
Η κρίση του χρέους έτσι όπως εκδηλώθηκε του τελευταίους μήνες έχει δύο πτυχές. Η μία είναι η συγκυριακή και αφορά τις επιπτώσεις της διεθνούς κρίσης του 2008-09 στην ελληνική οικονομία. Η άλλη σχετίζεται με τα διαρθρωτικά προβλήματα του ελληνικού καπιταλισμού που οδήγησαν εξαρχής σε αυτό το πολύ υψηλό ποσοστό δανεισμού για το ελληνικό κράτος. Ποσοστό που ούτως ή άλλως, μεσομακροπρόθεσμα δεν ήταν διατηρήσιμο.
