Πηγή: k2 (Κουπέπκια)
Επί της ουσίας ο πρωθυπουργός μίλησε μόνο με όρους στρατηγικής και συμμαχιών, ενώ με το διάγγελμά του νομιμοποίησε την ύπαρξη και τη δράση των «αγορών». Αυτών των «αγορών» που δεν μας λέει ποιες (ποιοι) είναι, τι αντιπροσωπεύουν, τι θέλουν, γιατί πρέπει να υποκύψουμε στις επιθυμίες τους – και γιατί μέχρι τώρα η Ελλάδα τις έχει διευκολύνει σε σκανδαλώδη βαθμό. Μίλησε για «εθνική ανάγκη», αλλά χωρίς να λαμβάνει υπόψη του ποιοι απαρτίζουν αυτό το έθνος. Άφησε να διαφανεί ότι με τον δρόμο που επέλεξε για τη χώρα η κατάσταση θα βελτιωθεί, αλλά χωρίς να προτάσσει αρχές κι αξίες, ούτε να δίνει έναν πραγματικό στόχο – γιατί το να δίνει γην και ύδωρ μιλώντας μες στο θράσος για «απελευθέρωση» της χώρας δεν είναι στόχος.
Και κατά τα άλλα ο λόγος του ήταν γεμάτος σύμβολα. Απ’αυτά τα συμβόλα που ήδη από το σχολείο αυτό το παρωχημένο εκπαιδευτικό μας σύστημα μάς μαθαίνει όχι να κατανοούμε, ούτε να τους δίνουμε ένα ουσιαστικό νόημα, αλλά απλώς να τα παπαγαλίζουμε, ίσως ακόμα και να τα προσκυνάμε σαν «ιερά και όσια της φυλής»: ο «ελληνισμός», η «Οδύσσεια», η «Ιθάκη». Θεωρεί, προφανώς, ότι τα σύμβολα μπορούν να συσπειρώσουν τον λαό και να προσδώσουν στις αποφάσεις της κυβέρνησης την αίγλη ενός εθνικού αγώνα.
Όποιος όμως ξέρει καλά την Ιστορία, ξέρει ότι το έθνος δεν είναι σύμβολα, είναι άνθρωποι με σάρκα και οστά ∙ και οι εθνικοί αγώνες ποτέ δεν κερδήθηκαν με συμβόλα, κερδήθηκαν με ουσιαστική ενότητα και αλληλεγγύη, τα υλικά δηλαδή από τα οποία φτιάχνεται το πολιτικό έθνος. Την αξιοπρέπεια της Ελλάδας και του λαού της στον τελευταίο πόλεμο δεν την έσωσε ο «τρίτος ελληνικός πολιτισμός» του Μεταξά ∙ την έσωσε η Αντίσταση ενός λαού ταπεινωμένου, πεινασμένου και φοβισμένου αλλά αλληλέγγυου. Κι ο πατριωτισμός – αντίθετα απ’ό,τι δυστυχώς πιστεύουν και πάρα πολλοί αριστεροί – δεν έχει τίποτα το μεταφυσικό: όπως ακριβώς δεν είναι η πίστη στο ελληνοχριστιανικό ιδεολόγημα, έτσι δεν είναι ούτε και κάποια μεταφυσική προσήλωση του «προαιώνιου» ελληνικού έθνους στην ελευθερία ή το «διαχρονικά» αγωνιστικό του φρόνημα. Το έθνος είναι ο πολιτικός λαός, οι πολίτες, δηλαδή άνθρωποι πραγματικοί οι οποίοι – ανεξαρτήτως οποιασδήποτε άλλης «ταυτότητας» – αποφασίζουν ότι ανήκουν στην ίδια πολιτική κοινότητα, και η μοίρα του καθενός τους συνδέεται με τη μοίρα των υπολοίπων. Κι ο πατριωτισμός πηγάζει ακριβώς από την πεποίθηση του λαού ότι είναι δικαίωμά του να καθορίζει ο ίδιος τη μοίρα του.
Και κατά τα άλλα ο λόγος του ήταν γεμάτος σύμβολα. Απ’αυτά τα συμβόλα που ήδη από το σχολείο αυτό το παρωχημένο εκπαιδευτικό μας σύστημα μάς μαθαίνει όχι να κατανοούμε, ούτε να τους δίνουμε ένα ουσιαστικό νόημα, αλλά απλώς να τα παπαγαλίζουμε, ίσως ακόμα και να τα προσκυνάμε σαν «ιερά και όσια της φυλής»: ο «ελληνισμός», η «Οδύσσεια», η «Ιθάκη». Θεωρεί, προφανώς, ότι τα σύμβολα μπορούν να συσπειρώσουν τον λαό και να προσδώσουν στις αποφάσεις της κυβέρνησης την αίγλη ενός εθνικού αγώνα.
Όποιος όμως ξέρει καλά την Ιστορία, ξέρει ότι το έθνος δεν είναι σύμβολα, είναι άνθρωποι με σάρκα και οστά ∙ και οι εθνικοί αγώνες ποτέ δεν κερδήθηκαν με συμβόλα, κερδήθηκαν με ουσιαστική ενότητα και αλληλεγγύη, τα υλικά δηλαδή από τα οποία φτιάχνεται το πολιτικό έθνος. Την αξιοπρέπεια της Ελλάδας και του λαού της στον τελευταίο πόλεμο δεν την έσωσε ο «τρίτος ελληνικός πολιτισμός» του Μεταξά ∙ την έσωσε η Αντίσταση ενός λαού ταπεινωμένου, πεινασμένου και φοβισμένου αλλά αλληλέγγυου. Κι ο πατριωτισμός – αντίθετα απ’ό,τι δυστυχώς πιστεύουν και πάρα πολλοί αριστεροί – δεν έχει τίποτα το μεταφυσικό: όπως ακριβώς δεν είναι η πίστη στο ελληνοχριστιανικό ιδεολόγημα, έτσι δεν είναι ούτε και κάποια μεταφυσική προσήλωση του «προαιώνιου» ελληνικού έθνους στην ελευθερία ή το «διαχρονικά» αγωνιστικό του φρόνημα. Το έθνος είναι ο πολιτικός λαός, οι πολίτες, δηλαδή άνθρωποι πραγματικοί οι οποίοι – ανεξαρτήτως οποιασδήποτε άλλης «ταυτότητας» – αποφασίζουν ότι ανήκουν στην ίδια πολιτική κοινότητα, και η μοίρα του καθενός τους συνδέεται με τη μοίρα των υπολοίπων. Κι ο πατριωτισμός πηγάζει ακριβώς από την πεποίθηση του λαού ότι είναι δικαίωμά του να καθορίζει ο ίδιος τη μοίρα του.