Οι καπιταλιστές του ΣΕΒ ζητούν κρατικές ενισχύσεις για να επενδύσουν στα Βαλκάνια!

Του Γεράσιμου Λιόντου

ΚΟΝΤΡΑ / ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ 24/11/2012

Οι κυβερνήσεις χρύσωναν το χάπι για να δικαιολογήσουν το ξεπάτωμα της παραγωγικής βάσης του καπιταλισμού

Είχαμε δεσμευτεί ότι θα επανέλθουμε στα προγράμματα ειδικής επιδότησης ανεργίας του ΟΑΕΔ, τα οποία καταργούνται με την παράγραφο 1Α.1  του νόμου 4093/2012 (πολυνομοσχέδιο-εφιάλτης για το νέο Μεσοπρόθεσμο).

Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ –αλλά και της ΝΔ συμπληρωματικά– από τις αρχές της δεκαετίας του ‘90, μετά την κατάρρευση των χωρών του παλινορθωμένου καπιταλισμού, χάραξαν νέα στρατηγική «ανάπτυξης» του ντόπιου κεφαλαίου. Αναγόρευσαν τις χώρες των Βαλκανίων σε ελληνική ενδοχώρα και άρχισαν να βοηθούν βιομηχανικές επιχειρήσεις και τράπεζες είτε να κλείνουν τις επιχειρήσεις τους στην Ελλάδα και να μεταφέρονται στις βαλκανικές χώρες είτε να δημιουργούν θυγατρικές επιχειρήσεις τους σ’ αυτές. Τις βοηθούσαν με πολλούς τρόπους. Με τη μείωση του υποχρεωτικού χρόνου λειτουργίας των χρηματοδοτούμενων από τον κρατικό προϋπολογισμό καπιταλιστικών επιχειρήσεων (μέσω του λεγόμενου αναπτυξιακού νόμου). Κάνοντας τα στραβά μάτια στους καπιταλιστές που έκλειναν πρόωρα τις επιχειρήσεις τους στην Ελλάδα και στη συνέχεια τις μετέφεραν στις βαλκανικές χώρες. Οι καπιταλιστές δεν εκμεταλλεύονταν μόνο την ανυπαρξία στην ουσία εργατικών δικαιωμάτων σ’ αυτές τις χώρες, αλλά και την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ετσι, μπορούσαν να εισάγουν στις χώρες αυτές πρώτες ύλες ή ημιτελή προϊόντα, να ολοκληρώνουν την παραγωγή τους σ’ αυτές και στη συνέχεια να τα επανεισάγουν στην Ελλάδα αφορολόγητα.

Αρχικά, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, ενίσχυσε από τον κρατικό προϋπολογισμό καπιταλιστές που «επένδυαν» στην Αλβανία, με πρόσχημα τη μείωση της εισροής αλβανών εργατών στην Ελλάδα.  Μετά από μια δεκαετία, το Μάρτη του 2002, η κυβέρνηση Σημίτη ψήφισε το νόμο για το περιβόητο ΕΣΟΑΒ (Ελληνικό Σχέδιο Οικονομικής Ανασυγκρότησης Βαλκανίων). Αυτό το σχέδιο ήταν πενταετές και θα έβγαιναν από τον κρατικό κορβανά 550 εκατ. ευρώ.

Οι συνέπειες απ’ αυτή τη νέα στρατηγική του κεφαλαίου και των κυβερνήσεών του ήταν πολλές και δραματικές σε όλη την Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Βόρεια, η οποία θυμίζει βιομηχανικό και επιχειρηματικό μουσείο.

Σ’ αυτή την κατάσταση συνέβαλε και ο αγροτικός τομέας. Ο περιβόητος γαλλογερμανικός άξονας, που χαράσσει τη στρατηγική της ΕΕ, από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν ολοκληρώθηκε η χρεοκοπία των χωρών του παλινορθωμένου καπιταλισμού, έβαλε ως στόχο να μειώσει δραστικά την παραγωγή αγροτικών προϊόντων, με σκοπό την εισαγωγή από τις χώρες του λεγόμενου τρίτου κόσμου, χωρίς δασμούς. Αυτή η πολιτική, την οποία προσυπέγραφαν και όλοι οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας, εφαρμόστηκε και έτσι πλέον έχει μειωθεί δραστικά η αγροτική παραγωγή τόσο στην Ελλάδα όσο και στις άλλες χώρες της ΕΕ. Στο πλαίσιο της ΕΕ δεν υπάρχει δρόμος επιστροφής στην ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδα και όσοι το υποστηρίζουν είναι είτε βλάκες είτε απατεώνες.

Ταυτόχρονα μ’ αυτές τις δύο στρατηγικές αναπτύχθηκε και η στρατηγική κλεισίματος επιχειρήσεων και μαζικών απολύσεων εργατών, προκειμένου να αυξηθεί η εισαγωγή των εμπορευμάτων που παρήγαγαν, όπως συνέβη για παράδειγμα με τα λιπάσματα, ή για να διευκολυνθεί η αγορά καπιταλιστικών επιχειρήσεων, όπως για παράδειγμα η εξαγορά της TVXHellas ΑΕ από το συγκρότημα Μπόμπολα.

Τη στιγμή, λοιπόν, που αποσάρθρωναν την παραγωγική βάση της χώρας (βιομηχανική και αγροτική), οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ έβαλαν μπροστά  τον ΟΑΕΔ για να χρηματοδοτήσει (με λεφτά από τον κρατικό προϋπολογισμό) προγράμματα ειδικής επιδότησης ανεργίας, προκειμένου να κάμψουν την αντίσταση της εργατικής τάξης. Υποτίθεται ότι τα προγράμματα αυτά θα ίσχυαν μέχρι να βγουν στην σύνταξη οι εντασσόμενοι. Φυσικά, τα προγράμματα αυτά δεν κάλυπταν όλους τους εργάτες που πετιούνταν μαζικά στο δρόμο από τους καπιταλιστές. Εθεταν προϋποθέσεις, όπως να είναι ο εργαζόμενος 50 ετών και να έχει 7.500 ένσημα μέχρι το τέλος της χρονιάς που απολυόταν από την καπιταλιστική επιχείρηση ή να έχει 2.700 ένσημα αν εργαζόταν σε υπόγειες στοές.

Αναφέρουμε μερικά παραδείγματα.

Το 2004 μεθοδεύεται σχέδιο πώλησης της κακόφημης εταιρίας TVXHellasAE. Για να την αγοράσει ο Μπόμπολας απαιτεί να απολυθούν όλοι οι εργάτες. Ετσι, η κυβέρνηση της ΝΔ ενεργοποιεί το πρόγραμμα του ΟΑΕΔ για την ειδική επιδότηση ανεργίας. Αυτό το πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό δημοσιεύεται στο ΦΕΚ (τεύχος Α 272) στις 4 Νοέμβρη του 2005. Στο πρόγραμμα εντάχθηκαν οι εργάτες που δούλεψαν στις στοές και είχαν μέχρι το Γενάρη του 2004 τουλάχιστον 2.700 ένσημα. Εντάχθηκαν για 6 χρόνια, προκειμένου να συμπληρώσουν τις ισχύουσες το 2005 προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Η ειδική επιδότηση ανεργίας ανερχόταν σε 800 ευρώ το μήνα με πρόβλεψη να αυξάνεται κάθε χρόνο, από την 1/1/2006, κατά το ποσό της αύξησης του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Σύμφωνα με την απόφαση, το πρόγραμμα αυτό θα ολοκληρωνόταν το Δεκέμβρη του 2011 και προφανώς πήρε παράταση μεταγενέστερα, δεδομένου ότι καταργείται τώρα. Με την κατάργηση, οι εργάτες που δεν κατόρθωσαν να συμπληρώσουν όλες τις προϋποθέσεις για να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα θα αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα, γιατί δε θα μπορέσουν να πάρουν σύνταξη, ενώ θα ενταχθούν μέχρι το τέλος του 2013 (στην καλύτερη των περιπτώσεων) στη λεγόμενη κοινή ανεργία και θα παίρνουν 360 ευρώ το μήνα!

Οπως είναι γνωστό, το συγκρότημα επιχειρήσεων του περιβόητου Λαναρά άντλησε επανειλημμένα από το χρηματιστήριο και τον κρατικό κορβανά σημαντικά ποσά. Εκλεισε τις επιχειρήσεις του στη Νάουσα, που έχει μετατραπεί σε κρανίου τόπο. Προκειμένου να καλμάρει τους εργαζόμενους της Νάουσας, η κυβέρνηση της ΝΔ ενέταξε ένα τμήμα των κλωστοϋφαντουργών του Λαναρά σε πρόγραμμα ειδικής επιδότησης ανεργίας, βάζοντας τις γνωστές προϋποθέσεις (7.500 ένσημα και ηλικία 50 ετών μέχρι 31.12.2008). Η σχετική απόφαση δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (τεύχος Α 105 του 2006), ενώ στη συνέχεια τροποποιήθηκε  με άλλη απόφαση. Στις αποφάσεις αυτές δεν είχε αναγραφεί ούτε το ύψος της ειδικής επιδότησης ανεργίας ούτε ο χρόνος καταβολής της, γιατί προβλεπόταν η έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης με την οποία θα ρυθμίζονταν αυτά και άλλα ζητήματα. Το σίγουρο είναι ότι και στο πρόγραμμα της Νάουσας η χρονική διάρκεια της ειδικής επιδότησης ανεργίας θα ήταν τουλάχιστον 6 χρόνια, με προοπτική να γίνει και άλλη ανανέωση, μιας και δεν θεμελιώνεται δικαίωμα σύνταξης με όριο ηλικίας τα 56 χρόνια. Με το νόμο 4093/2012 (παράγραφος1Α.1) πλήττονται και οι εργάτες της Νάουσας. Οχι μόνο αναβάλλεται για το μέλλον η θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης, αλλά και υποχρεώνονται να ενταχθούν στο πρόγραμμα της κοινής ανεργίας του ΟΑΕΔ, στο οποίο η επιδότηση ανεργίας ανέρχεται στο εξευτελιστικό ποσό των 360 ευρώ το μήνα.

Το κλείσιμο, στην ουσία,  της Βιομηχανίας Φωσφορικών Λιπασμάτων Θεσσαλονίκης επιβλήθηκε από το τραπεζικό κεφάλαιο (που ήλεγχε την εταιρία) προς όφελος του κεφαλαίου που κάνει εισαγωγές. Η απόφαση για το ειδικό πρόγραμμα ανεργίας των εργατών της ΒΦΛ δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (τεύχος 24 Α) το Φλεβάρη του 2007. Στην περίπτωση αυτή η ειδική επιδότηση ανεργίας ανερχόταν στο 80% του καταβαλλόμενου μισθού και δεν μπορούσε να ξεπεράσει τα 1.500 ευρώ το μήνα. Με την κατάργηση και αυτού του προγράμματος διαγράφεται ζοφερό το μέλλον για τους πρώην εργάτες της ΒΦΛ, που δε θα προλάβουν μέχρι το 2012 να θεμελιώσουν δικαίωμα σύνταξης. Από τα 1.500 ευρώ μάξιμουμ θα πέσουν στα 360 ευρώ το μήνα, το πολύ μέχρι το τέλος του 2013.

Τα παραδείγματα προγραμμάτων Ειδικής Επιδότησης Ανεργίας του ΟΑΕΔείναι πολλά και σημαντικά και δεν υπήρξαν αποτέλεσμα «πελατειακών σχέσεων», όπως λένε σήμερα τα παπαγαλάκια της παραπληροφόρησης, αλλά υπαγορεύτηκαν από τις νέες στρατηγικές του ελληνικού κεφαλαίου και του γαλλογερμανικού άξονα. Δεν τα αναφέρουμε όλα για να μην κουράσουμε με επαναλήψεις δεδομένου ότι οι προϋποθέσεις είναι κοινές και δε θα προσθέταμε τίποτα σημαντικό εάν τα αναφέραμε όλα.

Παρά το γεγονός ότι οι μεγάλες καπιταλιστικές επιχειρήσεις έχουν μειώσει δραστικά την παραγωγική και εμπορική τους δραστηριότητα, η τρικομματική κυβέρνηση συνεχίζει την πολιτική των προκατόχων της, δηλαδήτο ξεπάτωμα των εργασιακών σχέσεων και την ενίσχυση της κερδοφορίας τους. Επιβεβαιώνεται έτσι για μια ακόμη η μαρξιστικολενινιστική  θέση, ότι και στις περιόδους βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης η αστική τάξη, ως τάξη, αποκομίζει τεράστια κέρδη.

Αποθρασυμμένοι οι καπιταλιστές, αδιάφοροι για την ανεργία που με την επίσημη καταγραφή (η οποία, ως γνωστόν, υποεκτιμά το μέγεθος της πραγματικής ανεργίας) έχει ξεπεράσει το 25% και μέσα στο 2013 θα ξεπεράσει και το 30%, ταυτίζουν την ανάπτυξη με την αύξηση της κερδοφορίας τους και ζητούν κρατικές ενισχύσεις για να ξαναεκστρατεύσουν στη βαλκανική ενδοχώρα. Δεν πρόκειται για δική μας αυθαιρεσία. Το είπε ευθέως, θρασύτατα και προκλητικά ο πρόεδρος του ΣΕΒ, μιλώντας την περασμένη Τρίτη σε κοινή εκδήλωση του ΣΕΒ και της EBRD (Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης & Επενδύσεων). Ιδού το σχετικό απόσπασμα της ομιλίας του:

«Οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί και τραπεζικοί οργανισμοί έχουν να παίξουν ένα σημαντικό ρόλο. Σε αυτή την λογική εντάσσονται και τα προγράμματα της EBRD. Στη δεκαετία του 1990 στήριξαν την εθνικής σημασίας εξάπλωση των ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια, όταν οι ελληνικές επιχειρήσεις, εκμεταλλευόμενες την πρώτη ευκαιρία οικονομικής επέκτασης που τους δόθηκε τον εικοστό αιώνα, επένδυσαν με όραμα και αποφασιστικότητα και κατέκτησαν ισχυρή θέση στις Βαλκανικές αγορές. Η κρίση υποχρέωσε πολλές από αυτές να υποχωρήσουν, πουλώντας ουσιαστικά τα ασημικά τους στο εξωτερικό για να αντιμετωπίσουν τη κρίση της δραστηριότητας τους στην Ελλάδα.

Το μικρό αυτό θαύμα, απόδειξη του δυναμισμού της Ελληνικής επιχειρηματικότητας, μπορεί να επαναληφθεί. Σήμερα, με τη μελέτη του πλέγματος των αναγκών που έχουν προκύψει, με τη διάθεση της για στοχευμένες ενέργειες και με την προτεραιότητα που αποδίδει, η EBRD μπορεί και πάλι να αποτελέσει πολύτιμο σύμμαχο στην προσπάθεια των ελληνικών επιχειρήσεων να ανακτήσουν χαμένο έδαφος – και να συνεισφέρουν έτσι στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας».

Βαφτίζουν «εθνικής σημασίας» τις μπίζνες τους στα Βαλκάνια, οι οποίες βέβαια δεν έχουν καμιά σχέση ούτε με την εγχώρια καπιταλιστική ανάπτυξη ούτε με τη μείωση της ανεργίας. Μόνο με το φούσκωμα των λογαριασμών τους έχουν σχέση. Την ώρα που η συγκυβέρνηση κόβει τα επιδόματα ανεργίας από τους εργάτες που απέλυσαν οι καπιταλιστές, για να εκστρατεύσουν επιχειρηματικά στα Βαλκάνια, οι τελευταίοι ζητούν κρατική ενίσχυση για να επανακάμψουν εκεί και όχι για να κάνουν επενδύσεις στην Ελλάδα.