Financial Times Deutschland: Ελλάδα – Προοπτική λαϊκής εξέγερσης

Δημοσιεύουμε σε μετάφραση το πολυσυζητημένο άρθρο που δημοσιεύτηκε στη γερμανική εφημερίδα «Financial Times Deutschland» στις 8.11.2012.

ΠΗΓΗ: αριστερό blog

Markus Bernath

Μετάφραση: Έφη Παπαπαύλου

Τα πνεύματα είναι οξυμένα, κάθε πακέτο μέτρων λιτότητας οδηγεί τους Έλληνες σε μεγαλύτερη απελπισία. Και ακόμα υπάρχουν σκηνές ερημωμένου κοινοβουλίου. Όμως, από τις αρχές του επόμενου έτους, όταν οι νέες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις εφαρμοστούν πλήρως, βλέπουν ακόμα και οι ανεξάρτητοι παρατηρητές τον κίνδυνο της επανάστασης. 
Στη γωνιά του δρόμου βγάζει τα σκουλαρίκια της και τραβάει ένα προσεκτικά διπλωμένο μαύρο μαντίλι από την τσάντα της.

«Λόγω της αστυνομίας, αν μας επιτεθούν», λέει η Στέλλα. Η 48χρονη ανθοπώλης κατέβηκε πάλι να διαδηλώσει. Δεν έχει δουλειά, δύο από τα τρία παιδιά έχουν μεγαλώσει, λέει. Αλλά η ζωή είναι αρκετά δύσκολη. «Δεν έχουμε άλλο τρόπο να αντισταθούμε», λέει η Στέλλα και χάνεται μέσα στο πλήθος που κατευθυνόταν προς την πλατεία Συντάγματος.

Η Ελλάδα είναι σε ελεύθερη πτώση και το νέο πακέτο λιτότητας ένα ακόμα βαρίδι στα πόδια των Ελλήνων. Τα πνεύματα είναι οξυμένα στο κέντρο της Αθήνας. Τα συνδικάτα οργάνωσαν δύο ημέρες απεργίας. Ώρες πριν ψηφιστεί το νέο πακέτο λιτότητας με οριακή πλειοψηφία στη βουλή, η πλατεία Συντάγματος είναι πλημμυρισμένη από κόσμο. Χιλιάδες συνωστίζονται από τους παράπλευρους δρόμους προς το κέντρο.

Ο κυβερνητικός συνασπισμός του συντηρητικού πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά πρέπει να καταλάβει ότι οι αντίπαλοι της λιτότητας δεν τα παρατάνε. Το αντίθετο μάλιστα: πολλοί είναι που βγαίνουν στους δρόμους για πρώτη φορά. Και οι διαθέσεις γίνονται ολοένα και πιο ριζοσπαστικές.

«Το να διαδηλώνουμε είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε. Το προσπαθούμε έτσι τώρα», λέει ένας 58χρονος αυτοαπασχολούμενος τεχνίτης. Παρακολουθεί με τη σύζυγό του την πορεία των διαδηλωτών. Και μετά από αυτό; «Κατάληψη» λέει και προφανώς έχει ήδη σκεφτεί πάνω σ’ αυτό: καταλήψεις δημόσιων κτιρίων. Αλλά όχι μόνο για λίγες ώρες, όπως στο παρελθόν, αλλά για εβδομάδες και μήνες.

Η συζήτηση στην Αθήνα περιστρέφεται γύρω από την εξέγερση και την ανατροπή. Ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς μπόρεσε να παραμερίσει προσωρινά τις ανακοινώσεις Γερμανών πολιτικών γύρω από την «Grexit», την πιθανή έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Τουλάχιστον έτσι φαίνεται. Γι’ αυτό πλανιέται το φάντασμα της επανάστασης. Η σκληροπυρηνική Αριστερά δεν είναι πλέον η μόνη που την ονειρεύεται- οι νέοι άνδρες και γυναίκες της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, του μετώπου των αντικαπιταλιστών, οι οποίοι βαδίζουν σε αλυσίδες στις πορείες και με την κόκκινη σημαία στους ώμους, τα κοντά κοντάρια των οποίων μπορούν να χρησιμοποιηθούν εξαιρετικά και ως ρόπαλα.

Ακόμα και ανεξάρτητοι παρατηρητές δεν αποκλείουν την προοπτική μιας εξέγερσης του λαού, κάτι που θεωρούν πιθανό στις αρχές του επόμενου έτους, όταν θα εφαρμοστούν πλήρως οι νέες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις και η ύφεση βαθύνει ακόμα περισσότερο. «Ο λόγος δεν έχει αποσαφηνιστεί», λέει ο ειδικός τραπέζης Νικόλαος Γεωργικόπουλος.

Επιμένουν όμως οι σκηνές της ερημωμένης αίθουσας της βουλής. Ο Χρήστος Παππάς, ο βουλευτής του φασιστικού κόμματος Χρυσή Αυγή, κλείνει το βράδυ της Τετάρτης την ομιλία του στην Ολομέλεια της βουλής με μια προειδοποίηση: Τα μέτρα λιτότητας θα χρησιμοποιηθούν αργότερα σε ένα στρατοδικείο ως αποδεικτικό στοιχείο εναντίον του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα.

Οι υπάλληλοι στη βουλή μπορεί να πάνε σύντομα σε απεργία, καθώς πλήττονται και αυτοί από τα νέα μέτρα λιτότητας. Ο Στουρνάρας διαγράφει αστραπιαία προς έκπληξη όλων το επίμαχο χωρίο από τον -580 σελίδων- νόμο του.

Εδώ και τέσσερις μήνες, ο συνασπισμός της Νέας Δημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ και της Δημοκρατικής Αριστεράς διαπραγματευόταν με την τρόικα της ΕΕ και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για τα μέτρα λιτότητας αρχικά των 11,5 δισ. ευρώ, μετά των 13,5  δισ. ευρώ και τελικά των 17 δισ. ευρώ. Τώρα πρέπει να γίνουν όλα γρήγορα: συζήτηση και ψηφοφορία σε μόλις δέκα ώρες. Στην ολομέλεια, εκτός από τον υπουργό οικονομικών, δεν φαίνεται κανείς άλλος να έχει διαβάσει όλο το πακέτο των μέτρων λιτότητας.

Σε πολιτικό επίπεδο, το πιο αμφιλεγόμενο ζήτημα είναι οι μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά, κάτι που απαιτούν  οι πιστωτές σε αντάλλαγμα για την επόμενη δόση του δανείου. Αυτό όμως δεν σχετίζεται με την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών, καθώς αφορά την από δω και πέρα ατομική διαπραγμάτευση των εργασιακών σχέσεων μεταξύ των εργαζομένων και του εργοδότη. Ακόμα, ο χρόνος ανακοίνωσης απολύσεων μειώνεται στο μισό, από 12 μήνες σε 6, όπως επίσης και οι αποζημιώσεις. Τέλος, η κυβέρνηση, χωρίς πλέον τους κοινωνικούς εταίρους, θα καθορίζει τον κατώτατο μισθό, ο οποίος έχει ήδη μειωθεί στα 586 ευρώ το μήνα μικτά.

Μετά την ψηφοφορία τα μεσάνυχτα, η κυβέρνηση έχει αποδυναμωθεί αισθητά. 176 ψήφους θα είχε ο κυβερνητικός συνασπισμός των τριών κομμάτων, αλλά μόνο 153 βουλευτές ψηφίζουν «υπέρ» του πακέτου λιτότητας. Η Δημοκρατική Αριστερά απέχει, ενώ βουλευτές του ΠΑΣΟΚ είναι δύσκολο να εντοπιστούν κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, θέτει έξι βουλευτές εκτός της κοινοβουλευτικής του ομάδας και αργότερα χάνει έναν ακόμα.

Οι αστυνομικές δυνάμεις που βρίσκονται μπροστά στη Βουλή δέχονται επίθεση με βόμβες μολότοφ και τα σύννεφα από δακρυγόνα παραμένουν στους δρόμους γύρω από το Σύνταγμα για αρκετή ώρα. Την Κυριακή θα γίνει πάλι ψηφοφορία, αυτή τη φορά επί του προϋπολογισμού για το 2013.