FT: Η Ελλάδα να αποφασίσει το μέλλον της

ΠΗΓΗ: (FT (via euro2day)

Editorial

Ο ελληνικός λαός τελικά έβγαλε την ετυμηγορία του ως προς το ευρωπαϊκό σχέδιο διάσωσης που συμφωνήθηκε τον Φεβρουάριο. Στις εκλογές της Κυριακής, σχεδόν το 70% των ψήφων στήριξε κόμματα που αντιτίθενται στη δίαιτα της λιτότητας που καθορίζει η συμφωνία. 

Η στήριξη στα μεγάλα κόμματα -Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ- κατέρρευσε και για πρώτη φορά ένα νεοφασιστικό κόμμα μπήκε στη βουλή. Η ψήφος δείχνει το βάθος της οργής ενάντια στο πολιτικό κατεστημένο που συνέβαλε στην κρίση. Τα κύρια κόμματα θεωρούνται πυλώνες ενός παρασιτικού συστήματος πολιτικής ευνοιοκρατίας και ρουσφετολογίας. 

Με δεδομένη τη δυσκολία που υπάρχει για τον σχηματισμό οποιασδήποτε κυβέρνησης από τη νέα βουλή είναι πιθανό να διεξαχθούν νέες εκλογές. Ενώ όμως η κοινή γνώμη έχει πάρει φωτιά, δεν είναι καθόλου σαφές τι απάντηση θα δώσει η δεύτερη εκλογική αναμέτρηση.

Εγείρονται σημαντικά ερωτήματα για την ικανότητα της Ελλάδας να προχωρήσει με τους όρους του προγράμματος που συμφώνησε με την Ε.Ε. και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Για το ελληνικό κοινοβούλιο, η προθεσμία να επικυρωθούν οι μεταρρυθμίσεις του πακέτου έχει οριστεί για το τέλος του επόμενου μήνα. 

Είναι σημαντικό να καταλάβει τώρα ο ελληνικός λαός τις επιλογές που έχει. Αν και είναι δημοκρατικό δικαίωμα των Ελλήνων να σκίσουν όποια συμφωνία έχει συναφθεί στο όνομά τους, θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις. Χωρίς την ανεκτικότητα των πιστωτών, μία τέτοια κίνηση θα θέσει τη χώρα σε χρεοκοπία και θα δημιουργήσει κίνδυνο εξόδου από την ευρωζώνη.

Η Ελλάδα έχει προχωρήσει σε μεγάλη μείωση του ελλείμματος. Την περίοδο 2010 και 2011 το έλλειμμα του προϋπολογισμού μειώθηκε κατά περίπου 6 ποσοστιαίες μονάδες μέσω αύξησης της φορολογίας και επώδυνων περικοπών στις δαπάνες. Το κόστος ήταν ιλιγγιώδες. Μέχρι το τέλος του 2012, το ΑΕΠ της Ελλάδας θα είναι κατά 20% χαμηλότερο από τα επίπεδα προ της κρίσης. Η ανεργία έχει εκτοξευθεί στο 21%. 

Δε υπήρξε καμία εγγύηση ότι με το πακέτο διάσωσης που συμφωνήθηκε τον Φεβρουάριο -το δεύτερο μέσα σε διάστημα δύο ετών- θα λύνονταν τα προβλήματα της Ελλάδας. Πριν καν στεγνώσει το μελάνι στη συμφωνία, οι αναλυτές εκτιμούσαν ότι η χώρα θα χρειαστεί νέα στήριξη ύψους 50 δισ. ευρώ. Είναι, όμως, η μόνη συμφωνία στο τραπέζι και έτσι θα πρέπει να μείνει. 

Τα προβλήματα της Ελλάδας προέρχονται από τις δικές της σπατάλες και από την άρνηση πολλών διαδοχικών κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν ένα στενόμυαλο σύστημα με ισχυρούς προνομιούχους εις βάρος της πλειονότητας του λαού. Με τις ενστάσεις των κυρίαρχων κομμάτων, οι ζωτικές μεταρρυθμίσεις δεν έγιναν ποτέ. Ο Γιώργος Παπανδρέου, ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας, που παραιτήθηκε τον προηγούμενο χρόνο, κατά την πρώτη του συμμετοχή σε σύνοδο της Ε.Ε., χαρακτήρισε την πατρίδα του «διεφθαρμένη ως το κόκαλο».

Τα σχόλια αυτά μπορεί να σόκαραν τους Ευρωπαίους εταίρους του, αλλά ήταν σαφές ότι η νομιμότητα της ένταξης της χώρας στην ευρωζώνη τέθηκε εξαρχής υπό αμφισβήτηση. Λίγο μετά την ένταξή της στο ευρώ, οι ισχυρισμοί της για ικανοποίηση των οικονομικών στόχων του Μάαστριχτ αμφισβητήθηκαν από τη λογιστική απογραφή. Το 2006, το ΑΕΠ της χώρας εκτινάχθηκε εν μια νυκτί κατά 25% συμπεριλαμβάνοντας στον υπολογισμό την πορνεία και το ξέπλυμα χρήματος. Παράλληλα, η Ελλάδα έχει παρελθόν στην κακοδιαχείριση των κοινοτικών επιδοτήσεων και στο μαγείρεμα των στοιχείων. 

Η Ε.Ε. έχει κάνει όσα μπορούσε για να τη στηρίξει. Εάν δεν υπάρχει στην Αθήνα η πολιτική βούληση να γίνουν όσα χρειάζονται για να παραμείνει η χώρα στο ευρώ, τότε είναι άσκοπο να συνεχιστεί η προσπάθεια. Η Ευρώπη θα πρέπει να προετοιμάζεται για μία έξοδο από την ευρωζώνη, που πλέον δεν θεωρείται μόνο εφικτή επιλογή, αλλά και πιθανή.

Αδιαμφισβήτητα θα υπάρξουν επιπτώσεις. Υπάρχουν όμως λόγοι να ελπίζουμε ότι ο αντίκτυπος θα είναι πιο περιορισμένος από ό,τι θα ήταν πριν από δύο χρόνια. Ο ιδιωτικός τομέας έχει μειώσει την έκθεσή του στην Ελλάδα. Οι διεθνείς τράπεζες υπέστησαν κούρεμα μεγαλύτερο του 50% στα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν. Η ευρωζώνη, παρά τα προβλήματά της, βρίσκεται τώρα σε καλύτερη θέση να αντιμετωπίσει την έξοδο. Το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα υποστούν μεγάλες ζημίες. Το πλήγμα, αν και βαρύ, είναι διαχειρίσιμο. 

Εάν υπάρξει νέα εκλογική αναμέτρηση, μπορεί να διαψευσθούν οι προβλέψεις και να σχηματιστεί μία κυβέρνηση αποφασισμένη να πράξει ό,τι χρειάζεται. Εάν όχι, η Ευρώπη θα πρέπει να προετοιμαστεί για το αναπόφευκτο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εξασφαλίσει ότι το τείχος προστασίας είναι αρκετά ισχυρό ώστε να προστατεύσει τα πιο αδύναμα μέλη της από τις αγορές, που μπορεί να θέσουν στο στόχαστρο τους πιο αδύναμους. 

Πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες να προστατευτούν εκείνοι που εξακολουθούν να σέβονται τα προγράμματα εν μέσω καταιγίδας. Η Ελλάδα, όμως, θα πρέπει να αποφασίσει η ίδια για το μέλλον της.