Η «νεκρανάσταση» της Ισλανδίας

ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία

Τρία χρόνια μετά την οικονομική κατάρρευση, η χώρα απέκτησε ξανά τον έλεγχο της οικονομίας της. Η κυβέρνηση ενδιαφέρεται για κοινοτική ένταξη και είσοδο στη νομισματική ένωση, ωστόσο πολλοί Ισλανδοί είναι υπερχρεωμένοι σε βαθμό απελπιστικό.

ΟΓκέιρ Χάαρντε ήταν πρωθυπουργός όταν η Ισλανδία είχε ένα είδος «επιθανάτιας εμπειρίας» πριν από τρία χρόνια -μέσα σε λίγες ημέρες κατέρρευσαν οι τρεις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας, η αξία της κορόνας έπεσε κατακόρυφα, η πτώχευση βρισκόταν προ των πυλών. Ο Γκ. Χάαρντε κάθεται στο εδώλιο για τις τότε ευθύνες του, μια πρωτιά σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Το ισλανδικό Σύνταγμα του 1905 επιτρέπει την καταδίκη πολιτικών εκπροσώπων, σε περίπτωση που αυτοί δεν ενήργησαν καταλλήλως ή καθυστέρησαν ν' αντιδράσουν σε καταστάσεις καθ' οιονδήποτε τρόπο επικίνδυνες για τη χώρα. Ο Χάαρντε αντιμετωπίζει έως και δύο χρόνων φυλάκιση. Ο ίδιος παραδέχεται πως «σήμερα θα έκανε διαφορετικές κινήσεις», αλλά θεωρεί εαυτόν και «αποδιοπομπαίο τράγο».

Επιστροφή-ρεκόρ

Ωστόσο, σε χρόνο-ρεκόρ η Ισλανδία επέστρεψε στη διεθνή χρηματαγορά. Από το καλοκαίρι η κυβέρνηση εξέδωσε πάλι κρατικά ομόλογα, για πρώτη φορά μετά την κρίση, το έλλειμμα του προϋπολογισμού βρίσκεται στο 2,7% του ΑΕΠ, το ποσοστό ανεργίας περίπου στο 6%, φέτος μάλιστα σημειώθηκε και ανάπτυξη 2,7% σχετικώς σταθερή.

Παρ' όλα αυτά χιλιάδες Ισλανδοί είναι ακόμη υπερχρεωμένοι και υπολογίζεται ότι θα περάσουν δεκαετίες για να ξεπληρωθούν δάνεια, οικονομικές υποχρεώσεις -και ατασθαλίες- των περασμένων χρόνων. Κυρίως η μεσαία τάξη με τις απώλειές της έχει χάσει κίνητρα και διάθεση για εργασία, ενώ επιστήμονες και ειδικευμένο εργατικό δυναμικό αναζητούν ευκαιρίες σε Νορβηγία, Δανία και Ολλανδία.

Η ένταξη στην Ε.Ε.

Η κυβέρνηση του Ρέικιαβικ, Σοσιαλιστών και Οικολόγων, προσπαθεί να ξεπεράσει το τραύμα της κατάρρευσης. Αγωνίζεται να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση και, παρά την κρίση του ευρώ, να γίνει δεκτή και στη νομισματική ένωση. Για τον ΥΠΕΞ Εσουρ Σκαρφέντινσον, το μεταναστευτικό ρεύμα των «μεγάλων μυαλών» είναι ακόμη ένας λόγος να εντείνει τις συνομιλίες περί ένταξης στις δομές των Βρυξελλών.

Η αντι-ευρωπαϊκή θέση της πλειοψηφίας των συμπολιτών του δεν τον πτοεί. Αισιόδοξος ο ίδιος, είναι υπέρμαχος της βιολογίας, πρεσβεύοντας ότι «η συμμετοχή σε μια ομάδα είναι πάντοτε πλεονέκτημα» και δεν φοβάται -ακόμη «και αν η Ισλανδία είναι ένα μικρό ψάρι στο ευρωπαϊκό κοπάδι».

Η «μηχανή πήρε μπρος...». Σε χρόνο-ρεκόρ επέστρεψε στις διεθνείς χρηματαγορές και από το περασμένο καλοκαίρι η κυβέρνηση της Ισλανδίας εξέδωσε και πάλι κρατικά ομόλογα (φωτ. Ass. Press)

Επιμέλεια: ΟΛΓΑ ΚΟΛΙΑΤΣΟΥ