Κύκλος αβεβαιότητας για τη σούπερ δόση των €89 δισ.

Η πολιτική αστάθεια προβληματίζει την Ευρώπη

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  05:45

Πηγή: Το Βήμα 18/12/2011

Γ. Παπαιωάννου

Παρατείνεται η αβεβαιότητα για τη χρηµατοδότηση της ελληνικής οικονοµίας καθώς αµφισβητείται η δυνατότητα υλοποίησης της συµφωνίας της 26ης Οκτωβρίου. Τη στιγµή που οι διαπραγµατεύσεις για το «κούρεµα» των ελληνικών οµολόγων (PSI) βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, η αδυναµία του πολιτικού συστήµατος να εφαρµόσει τα συµφωνηθέντα προβληµατίζει τους πιστωτές µας όσον αφορά την εκταµίευση των 89 δισ. ευρώ στην αρχή του επόµενου έτους. Πρόκειται για την πρώτη δόση του νέου πακέτου βοήθειας, η οποία αφορά τη χρηµατοδότηση του PSI, τη στήριξη των τραπεζών και την κάλυψη των δανειακών αναγκών του ∆ηµοσίου. 

Σύµφωνα µε καλά πληροφορηµένες πηγές στις Βρυξέλλες, οι ευρωπαίοι ηγέτες και κυρίως η γερµανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ και ο γάλλος πρόεδρος Νικολά Σακοζίθέλουν να διασφαλίζουν ότι τα χρήµατα των ευρωπαίων φορολογουµένων θα πιάσουν τόπο. «Οι Ευρωπαίοι καλούνται να δώσουν ένα µεγάλο ποσό σε µια κυβέρνηση η οποία όχι µόνο έχει περιορισµένο χρονικό ορίζοντα αλλά το έργο της υπονοµεύεται από τα κόµµατα που την απαρτίζουν» αναφέρουν οι ίδιες πηγές. 

Οι προβληµατισµοί τους ενισχύονται από την αναξιοπιστία του εγχώριου πολιτικού συστήµατος. Με δεδοµένες τις δυσκολίες που αντιµετωπίζει στη λειτουργία της η κυβέρνηση συνεργασίας του κ. Λουκά Παπαδήµου, ανησυχούν για το αν και κατά πόσο µια πολυκοµµατική κυβέρνηση που θα µπορούσε να προκύψει από τις εκλογές θα είναι σε θέση να εφαρµόσει τα συµφωνηθέντα. «Λάδι στη φωτιά», σύµφωνα πάντα µε τις ίδιες πηγές, ρίχνει και η στάση του κ. Αντώνη Σαµαρά, ο οποίος δεν θέλει να δεσµευθεί µε τις αποφάσεις της παρούσας κυβέρνησης, ενώ είναι γνωστή η ευκολία µε την οποία η προηγούµενη κυβέρνηση του κ. Γιώργου Παπανδρέου συµφωνούσε και υπέγραφε αυτά που της ζητούσε η τρόικα και στη συνέχεια αδυνατούσε να εφαρµόσει όσα είχε υποσχεθεί. Μπροστά λοιπόν στην αδυναµία της Ελλάδας να εφαρµόσει τα συµφωνηθέντα, ορισµένοι υποστηρίζουν ότι τα χρήµατα είναι καλύτερα να δοθούν στις ευρωπαϊκές τράπεζες για να καλύψουν τα ανοίγµατά τους στην Ελλάδα παρά στο αναξιόπιστο ελληνικό πολιτικό σύστηµα. 

«Εµείς λέµε ότι σκοπός της κυβέρνησης είναι να υλοποιήσει τη συµφωνία της 26ης Οκτωβρίου, δηλαδή να “τρέξει” το PSI και να υπογράψει τη δανειακή σύµβαση. Το ερώτηµα όµως που απασχολεί τους Ευρωπαίους είναι ποιος θα την εφαρµόσει» αναφέρουν τραπεζικές πηγές, οι οποίες επισηµαίνουν ότι «οι αγορές εκτιµούν πλέον πως η συµφωνία της 26ης Οκτωβρίου βρίσκεται στον αέρα». Με άλλα λόγια, αµφισβητούν το αν και κατά πόσο η συµφωνία επαρκεί για να λύσει το πρόβληµα της ελληνικής οικονοµίας. Αυτό αποτυπώνεται στα spreads των ελληνικών οµολόγων, τα οποία συνεχίζουν να διευρύνονται. 

Αλλωστε, το ίδιο συνέβη µε τη συµφωνία της 21ης Ιουλίου, η οποία ποτέ δεν εφαρµόστηκε επειδή τα δεδοµένα άλλαξαν άρδην µετά τη σύνοδο κορυφής που έλαβε τη σχετική απόφαση. Ετσι και τώρα υποστηρίζουν ότι το PSI+ δεν αρκεί. Μάλιστα, στη διαπραγµάτευση των ελληνικών Αρχών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής µε τους εκπροσώπους των τραπεζών που έγινε την περασµένη Παρασκευή στο Παρίσι για το PSI συµφωνήθηκε η εκπόνηση µιας νέας µελέτης από το ∆ΝΤ για τη βιωσιµότητα του ελληνικού χρέους, στην οποία θα ληφθεί υπόψη η µεγαλύτερη ύφεση για την Ελλάδα και την ευρωζώνη το 2012. Στόχος βεβαίως εξακολουθεί να είναι η µείωση του χρέους στο 120% του ΑΕΠ ως το 2020. Από τη µελέτη όµως µπορεί να προκύψει η ανάγκη για µεγαλύτερο «κούρεµα» ή χαµηλότερα επιτόκια για τα νέα οµόλογα µε τα οποία θα ανταλλαγούν τα «κουρεµένα», ενδεχόµενα που αν επαληθευτούν θα αλλάξουν τα δεδοµένα στο PSI. 

Σηµαντική πρόοδος σηµειώθηκε την περασµένη εβδοµάδα στις διαπραγµατεύσεις για το πρόγραµµα ανταλλαγής οµολόγων µε τη συµµετοχή των ιδιωτών, γνωστό ως PSI. Στις επαφές που έγιναν στη διάρκεια της προηγούµενης εβδοµάδας µεταξύ των ελληνικών και ευρωπαϊκών αρχών και των εκπροσώπων των τραπεζιτών σε Αθήνα και Παρίσι οι εµπλεκόµενες πλευρές συµφώνησαν στη δοµή των νέων οµολόγων. 

Οι οµολογιούχοι για κάθε 100 ευρώ χρέος που κατέχουν θα χάσουν τα 50 ευρώ ως αποτέλεσµα του «κουρέµατος» και για τα υπόλοιπα 50 ευρώ θα πάρουν 15 ευρώ σε µετρητά και 35 ευρώ σε νέα οµόλογα. Σύµφωνα µε τη συµφωνία της Παρασκευής, τα νέα οµόλογα θα έχουν το ίδιο νοµικό καθεστώς µε το δάνειο των 30 δισ. ευρώ που θα χορηγήσει στην Ελλάδα το Ευρωπαϊκό Ταµείο Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) για να πληρώσει η χώρα µας τα µετρητά στους πιστωτές της. Αυτό σηµαίνει ότι τα νέα οµόλογα θα θεωρούνται ασφαλέστερα επειδή σε περίπτωση αδυναµίας της Ελλάδας να αντεπεξέλθει και πάλι στις υποχρεώσεις της δεν θα αποζηµιώνεται πρώτα το EFSF και στη συνέχεια (αν έχει άλλα χρήµατα η Ελλάδα) οι οµολογιούχοι αλλά θα παίρνουν όλοι από κάτι. Αυτό καθιστά τα οµόλογα ασφαλέστερα και ως εκ τούτου περιορίζονται οι απώλειες των τραπεζών. 

Επιπλέον συµφωνήθηκε ότι στα νέα οµόλογα θα υπάρξουν GDP warrants, που σηµαίνει ότι οι πιστωτές θα πάρουν υψηλότερη απόδοση αν το ΑΕΠ της χώρας αυξηθεί πάνω από ένα ποσοστό. Επίσης οι νέοι τίτλοι θα εκδοθούν µε βάση το αγγλικό δίκαιο και όχι το ελληνικό, που σηµαίνει ότι η Ελλάδα δεν θα έχει την ευχέρεια να αλλάζει το νοµικό τους πλαίσιο κατά το δοκούν. 

Οι διαπραγµατεύσεις µε τους πιστωτές θα συνεχιστούν καθώς αποµένει να καθοριστούν το επιτόκιο και η διάρκεια των νέων οµολόγων, καθώς και ο νοµικός τρόπος µε τον οποίο θα εξασφαλιστεί η συµµετοχή του 100% των πιστωτών ώστε να έχει αξία το PSI