«Συνταξιοδοτικό γεγονός»

Πηγή: Καθημερινή (25-10-2011)
Tης Χριστινας Κοψινη

Την ώρα που η ειδησεογραφική προσοχή είναι στραμμένη στο ενδεχόμενο «πιστωτικού γεγονότος», η αγωνία εκατομμυρίων πολιτών, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως (αν θεωρηθεί ότι και ξένα συνταξιοδοτικά Ταμεία έχουν τοποθετήσει κεφάλαια σε ελληνικά ομόλογα), αφορά το ενδεχόμενο «συνταξιοδοτικού γεγονότος». Δηλαδή στο ενδεχόμενο να θεωρηθεί δεδομένη η καταστροφή των αποθεματικών που προορίζονται για την κάλυψη μελλοντικών συνταξιοδοτικών αναγκών. Με αυτόν τον τρόπο, ο κίνδυνος ένα «κούρεμα», της τάξεως από 40% έως 60%, να οδηγήσει σε απομείωση της περιουσίας των ελληνικών Ταμείων κατά 11 δισ. ευρώ και άρα σε αναγκαστικό haircut των ήδη ψαλιδισμένων συντάξεων είναι κάτι περισσότερο από ορατός.

Εδώ, βεβαίως, υπάρχει ένας μύθος, μια υπερβολή και ένα ζήτημα ηθικής τάξης. Κατ’ αρχήν ο κίνδυνος από το haircut των ομολόγων δεν είναι το ίδιο σημαντικός για όλα τα Ταμεία. Διότι είτε κάποια έχουν ρευστοποιήσει τα ομόλογα που είχαν, όπως ο ΟΑΕΕ, είτε οι λήξεις των ομολόγων σε άλλα είναι για μετά το 2020. Κι άλλα, όπως το ΙΚΑ, χρησιμοποιούν τα ελάχιστα ομόλογα που τους απέμειναν ως ενέχυρο για να παίρνουν δάνεια (ρέπος) μέσω των τραπεζών και να πληρώνουν συντάξεις. Ομως, τουλάχιστον δύο μεγάλα Ταμεία, των επιστημόνων και των ασφαλισμένων στα ΜΜΕ, κατέχουν ομόλογα ύψους 10 δισ. ευρώ (8 δισ. το πρώτο και 2 δισ. το δεύτερο). Ταυτοχρόνως, έως και 14 δισ. από τα διαθέσιμα των Ταμείων είναι δεσμευμένα σε κοινό λογαριασμό της Τραπέζης της Ελλάδος, η οποία έχει επενδύσει το μεγαλύτερο μέρος σε ομόλογα του Δημοσίου, αλλά ουδένα από τα ταμεία φέρεται να γνωρίζει ποιες είναι οι λήξεις τους.

Για όλους αυτούς τους λόγους, εάν τα ασφαλιστικά Ταμεία δεν εξαιρεθούν από το «κούρεμα» και χρεωθούν μεγάλες απώλειες πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθούν κατά τον ίδιο τρόπο που θα γίνει με τις τράπεζες. Σύμφωνα με διαβεβαιώσεις, ήδη στο υπουργείο Εργασίας μελετάται το θέμα με όλες τις εναλλακτικές παραμέτρους. Δεν είναι δυνατό, επί παραδείγματι, να ανακεφαλαιοποιηθούν οι γαλλικές τράπεζες για απώλειες 8 δισ. ευρώ και τα ασφαλιστικά Ταμεία να μείνουν με απώλειες 10 δισ. ευρώ. Αλλωστε, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι υποχρεώθηκαν και διά νόμων να δανείσουν το Δημόσιο. Χωρίς επενδυτικούς μηχανισμούς και με αναξιόπιστους διοικητές -όπως απέδειξε η ιστορία των δομημένων- ποιος μπορούσε να αρνηθεί την επένδυση σε ομόλογα του Δημοσίου; Βέβαια, ουδείς νοήμων σε αυτήν τη χώρα πιστεύει ότι η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να διαπραγματευτεί σε μια διαδικασία που εξελίσσεται, τυπικά και ουσιαστικά, ερήμην αυτής. Παρ’ όλα αυτά, η στήριξη των Ταμείων και η απαραίτητη ανακεφαλαιοποίησή τους -όχι με ποσοστό έναντι του ΑΕΠ που θα δοθεί του αγίου ποτέ, αλλά με κεφάλαια- όπως τα 107 δισ. ευρώ που θα δοθούν στις τράπεζες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο είναι το το τελευταίο ηθικό σύνορο...