Το ευρώ χάνει τη λάμψη του και στη Γηραιά Ηπειρο

ΠΗΓΗ: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΤου ΜΩΥΣΗ ΛΙΤΣΗ litsis@enet.gr

ΠΡΩΤΑ ένταξη στην Ε.Ε. και ύστερα στο ευρώ. Αυτός ήταν λίγο ή πολύ ο δρόμος που ακολουθούσαν μέχρι προ τινος οι χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ οι οποίες άρχισαν από το 2004 να εντάσσονται στην Ε.Ε. και να σχεδιάζουν να ενταχθούν στο ευρώ προς το τέλος της δεκαετίας ή στην αρχή της επόμενης.

Τρεις, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Εσθονία, είναι ήδη μέλη του ευρώ. Η τελευταία εντάχθηκε μάλιστα φέτος το 2011. Με το ξέσπασμα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2008 και κυρίως μετά τις εξελίξεις στην Ελλάδα, οι χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ έχουν αρχίσει να το ξανασκέφτονται...

Η Πολωνία, για παράδειγμα, έχει εγκαταλείψει τον αρχικό στόχο για ένταξη στο ευρωπαϊκό νόμισμα το 2012, με τον υπουργό Οικονομικών Γιάζεκ Ροστόβσκι να δηλώνει ότι η χώρα του ενδεχομένως να μην ενταχθεί πριν από το 2019. Η Πολωνία έχει γενικά χαλαρώσει τους δεσμούς με το ευρώ, αφήνοντας το νόμισμά της, το ζλότι, να υποτιμηθεί κατά 20%, καταφέρνοντας έτσι την κρίσιμη διετία 2008-2009 να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της.

Οι χώρες της Βαλτικής

Πορεία εντελώς διαφορετική από τη Λετονία, μια από τις πρώτες χώρες της Ε.Ε. που επλήγησαν από τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση. Η χώρα διατήρησε την πρόσδεση του νομίσματός της με το ευρώ, με αποτέλεσμα, αντί για νομισματική υποτίμηση, να περάσει από την επώδυνη «εσωτερική υποτίμηση», με μειώσεις μισθών έως και 20% και αντίστοιχη ύφεση.

Η πικρή εμπειρία από τη στενή σχέση με το ευρώ έχει αρχίσει να κάνει επιφυλακτικότερες τις χώρες της Βαλτικής. Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Λετονίας Ιλμαρς Ριμσέβιτς δηλώνει τώρα ότι το ευρώ δεν πρέπει να εισαχθεί «με κάθε κόστος».

Ακόμη και η Εσθονία που μπήκε μόλις φέτος στο ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, κατέβαλε υψηλό τίμημα με μείωση της ανάπτυξης κατά 20%, εξαιτίας της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και την κατάρρευση της τοπικής αγοράς ακινήτων. Η κτηματαγορά της χώρας είχε εκτιναχθεί μετά την ένταξη της Εσθονίας στην Ε.Ε. το 2004 και την εισροή σουηδικών κυρίως κεφαλαίων.

Ο Βίκτορ Ούρμπαν, πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, της πρώτης χώρας της Ε.Ε. που επλήγη από τη διεθνή κρίση του 2008, δηλώνει επίσης ότι «δεν είναι εφικτή» η ένταξη στο ευρώ πριν από το 2020. Ανάλογο κλίμα και από τον τσέχο πρωθυπουργό Πετρ Νέκας που επεσήμανε πρόσφατα στους «Financial Times»: «Οταν δεν υπάρχει ακόμη μία 100% ενοποιημένη ευρωπαϊκή αγορά (...), όταν τα ασθενέστερα κράτη-μέλη πρέπει να επιδοτούν τα πλουσιότερα και όταν δεν είναι ακόμη καθαρό το τι θα γίνει με το ευρώ, δεν είναι όντως η κατάλληλη εποχή για να ενταχθούμε».

Η κρίση στην Ελλάδα και η μέχρι τώρα ανεπαρκής αντιμετώπισή της από τους εταίρους ενισχύουν το κλίμα τού ευρωσκεπτικισμού και σε παραδοσιακές χώρες της Ε.Ε., που δεν έβλεπαν ευθύς εξαρχής με πολύ καλό μάτι την ένταξη στο ευρώ. Ο δανός πρωθυπουργός Λαρς Λόκε Ράσμουσεν, του οποίου το Φιλελεύθερο Κόμμα τάσσεται υπέρ του ευρώ, θεωρεί ότι δεν είναι κατάλληλη εποχή για δημοψήφισμα υπέρ ή κατά της ένταξης, καθώς το αντι-ευρώ συναίσθημα των Δανών παραμένει σε υψηλά επίπεδα.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση που έκανε η τράπεζα Danske, το 56,7% των Δανών αντιτίθεται στην υιοθέτηση του ευρώ έναντι 40,2% που είναι υπέρ. Τα ποσοστά κατά του ευρώ είναι μάλιστα αυξημένα σε σχέση με ανάλογη δημοσκόπηση που είχε γίνει τον Μάρτιο και στην οποία το 53,7% ήταν κατά του ευρώ, έναντι 43,8% που ήταν υπέρ.

Αλλά και στη Γερμανία, ηγέτιδα δύναμη της ευρωζώνης, σε δημοσκόπηση που έκανε το Ινστιτούτο Αλενσμπαχ, το 71% των Γερμανών δηλώνει επιφυλακτικό απέναντι στο ευρώ, ποσοστό που είναι κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες αυξημένο σε σχέση με τον Απρίλιο. Πριν από την κρίση του 2008, λιγότερο από το 50% των Γερμανών εξέφραζε επιφυλακτικότητα απέναντι στο κοινό νόμισμα.