Μην ελπίζετε βοήθεια από τη Γερμανία

Συνέντευξη του Γερμανού συγγραφέα και δημοσιογράφου, Λέο Μίλερ

Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Μπερσή, από την "Καθημερινή" Ο Γερμανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Λέο Μίλερ είναι για την Ευρώπη ό,τι ο τιμηθείς με βραβείο Οσκαρ 2011 σκηνοθέτης Τσαρλς Φέργκιουσον για την Αμερική. Είναι εκείνος που συνεχίζει να υπενθυμίζει ότι η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 δεν ήταν φυσική καταστροφή αλλά ένα έγκλημα με θύτες και θύματα. Θύτες, τα υψηλόβαθμα στελέχη του τραπεζικού τομέα και οι πολιτικοί που έδωσαν το «πράσινο φως» για ριψοκίνδυνα παιχνίδια με τη φωτιά. Και θύματα τους φορολογουμένους που συνεχίζουν να πληρώνουν τον υπέρογκο λογαριασμό. Ο Μίλερ, συγγραφέας του μπεστ σέλερ «Bankrauber» («Ληστές τραπεζών») υπογραμμίζει τη δεινή θέση πολλών γερμανικών τραπεζών, που αν και μικρές, συσσώρευσαν κολοσσιαίες ζημιές, τις οποίες επιπροσθέτως καθυστέρησαν υπερβολικά να αναγνωρίσουν. «Το γερμανικό κράτος συνεχίζει και τώρα τα λογιστικά κόλπα. Οι Bad Banks συνεχίζουν να μη δημοσιεύουν ακόμη προϋπολογισμό ή προσχέδιο προϋπολογισμού. Υπάρχει πλήρης αδιαφάνεια», επισημαίνει ο Μίλερ. Ο Μίλερ αμφισβητεί την εικόνα της υγιούς και καλπάζουσας γερμανικής οικονομίας, δηλώνοντας ότι «η Γερμανία είναι ένα κράτος χρεωμένο, όχι ένα κράτος σωτήρας» και συμβουλεύει τους Ελληνες «να μην ελπίζουν σε σωτηρία από τη Γερμανία». – Στο βιβλίο σας κάνετε λόγο για δημιουργική λογιστική, που έκρυβε επί σειρά ετών μια πολύ δυσάρεστη πραγματικότητα. Δεν αναφέρεστε στην Ελλάδα αλλά στις γερμανικές τράπεζες. Εξηγήστε. – Οταν ξέσπασε η κρίση, ασχολήθηκα με τις καταστροφικές επενδύσεις των μεγάλων τραπεζών, όπως της ελβετικής UBS, στην αγορά αμερικανικών ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού ρίσκου. Εν συνεχεία όμως ανακάλυψα ότι πολλές μικρές γερμανικές τράπεζες παρίσταναν τη Citibank. Παραδείγματος χάριν, η χρεοκοπημένη τράπεζα του κρατιδίου της Σαξονίας, με ίδια κεφάλαια μόλις ένα δισ., πραγματοποίησε επενδύσεις σε subprime τόσο μεγάλες όσο και οι επενδύσεις των μεγάλων τραπεζών της Wall Street. Το μόνο κομμάτι αυτής της επένδυσης που φαινόταν στα βιβλία της τράπεζας ήταν τα κέρδη από τους τόκους. – Κλασική περίπτωση απάτης; – Ναι. Φανταστείτε μια μάντρα γεμάτη λιμουζίνες με ελαττωματικό κινητήρα, τις οποίες κανείς δεν θέλει να αγοράσει. Η αντιπροσωπεία αυτοκινήτων στα βιβλία δεν αναφέρει την τωρινή τους αξία αλλά την αξία τους όταν τις πρωτοαγόρασε. Επρόκειτο προφανώς για τεράστια απάτη και παραβίαση όλων των διεθνών λογιστικών κανόνων. Τα αξιόγραφα πρέπει να αναφέρονται με την τωρινή αξία τους. Ομως, αυτό το παιχνίδι παίχτηκε πολύ, ιδιαίτερα στη Γερμανία και ιδιαίτερα από κρατικές τράπεζες. Μεταξύ αυτών, οι WestLB, BayernLB, SachsenLB, LBBW, HSH Nordbank (οι τράπεζες των κρατιδίων της Βόρειας Ρηνανίας - Βεστφαλίας, Βαυαρίας, Σαξονίας, Βάδης - Βυρτεμβέργης και Αμβούργου / Σλέσβιχ Χόλσταϊν) καθώς και η μερικώς κρατική τράπεζα ΙΚΒ. Αλλά το έπαιξαν και η ιδιωτική Commerzbank που διασώθηκε και βρίσκεται υπό κρατικό έλεγχο από το 2009 και η Hypo Real Estate που επίσης διασώθηκε με χρήματα των φορολογουμένων. Υποψίες προδοσίας – Κατηγορείτε τους Γερμανούς πολιτικούς και τις ρυθμιστικές αρχές για προδοσία. Δεν είναι βαρύς ο χαρακτηρισμός; – Η υποψία είναι προφανής. Οταν ένας τραπεζίτης χειρίζεται με τέτοιο τρόπο την περιουσία που του έχουν εμπιστευθεί, τότε πρέπει να επέμβει ο εισαγγελέας. Η πικάντικη λεπτομέρεια είναι ότι οι υπεύθυνοι για τον έλεγχο των δραστηριοτήτων των τραπεζών, τα μέλη των ελεγκτικών συμβουλίων, ήταν ταυτόχρονα υπουργοί Οικονομικών των κρατιδίων και της χώρας. Παρ’ όλ’ αυτά, κάποιοι εισαγγελείς ερευνούν. – Πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση σήμερα; – Το πρόβλημα απλώς μετατέθηκε από τις τράπεζες στον προϋπολογισμό των κρατιδίων και του ομοσπονδιακού κράτους. Οι περιφερειακές τράπεζες που βρίσκονται σε κρίση μετέφεραν τα προβληματικά χαρτιά στις λεγόμενες Bad Banks. Θεσπίστηκαν νόμοι που μετέτρεψαν αυτές τις Bad Banks σε κρατικές. Ετσι, το γερμανικό κράτος φροντίζει για τη ρευστότητα των Bad Banks, καλύπτοντας τις ζημιές. – Οι οποίες είναι πόσες; – Πρόκειται για αστρονομικά ποσά. Μόνο δύο από τις Bad Banks, αυτές της WestLB και της HRE αύξησαν τα χρέη του γερμανικού Δημοσίου κατά 232 δισ. ευρώ. Πρόκειται για σοβαρό ποσό, ακόμη και για τη Γερμανία. Το γερμανικό κράτος συνεχίζει τώρα τα λογιστικά κόλπα. Οι Bad Banks δεν έχουν εκδώσει ακόμη προϋπολογισμό ή προσχέδιο προϋπολογισμού, υπάρχει πλήρης αδιαφάνεια. Η διαφορά τώρα είναι ότι τώρα οι φορολογούμενοι αιμορραγούν άμεσα. Γι’ αυτό ήταν σωστό να απαιτήσει ο Ευρωπαίος επίτροπος Ανταγωνισμού να επαναξιολογηθούν τα αξιόγραφα πριν από τη μεταφορά τους στις Bad Banks. Η Κεντρική Τράπεζα – Γιατί κατά τη γνώμη σας δεν δέχθηκε ο Αξελ Βέμπερ να γίνει πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας; – Αυτό πρέπει να ρωτήσετε τον ίδιο. Υπάρχουν πολλοί καλοί υποψήφιοι που δεν λέγονται Βέμπερ. Μέχρι τώρα, η Γερμανία απέφυγε να ερευνήσει την προδοσία του Βέμπερ και της γερμανικής κεντρικής τράπεζας στη διάρκεια της τραπεζικής κρίσης. Δεν υπήρξε ποτέ στη Γερμανία επιτροπή ελέγχου (financial inquiry commission) όπως στις ΗΠΑ. – Η ευαίσθητη κατάσταση των γερμανικών τραπεζών έχει επηρεάσει το πώς η καγκελάριος Μέρκελ αντιμετωπίζει την γερμανική τραπεζική κρίση; – Προσέξτε ότι η καγκελάριος, σε κάποια συζήτηση για τις γερμανικές πληρωμές στο ταμείο διάσωσης, επεσήμανε ότι δεν είναι όλα άσπρα ή μαύρα. Από τη μία οι φτωχοί Ελληνες και από την άλλη οι πλούσιοι Γερμανοί. Οι Ελληνες δεν πρέπει να ελπίζουν σε σωτηρία από τη Γερμανία. Η Γερμανία είναι και η ίδια, ως υπερχρεωμένο κράτος, σε κρίσιμη κατάσταση. Μόνον οι οίκοι αξιολόγησης δεν αξιολογούν την κατάσταση σωστά, όπως και στην αρχή της κρίσης. Η Γερμανία είναι ένα κράτος χρεωμένο, όχι ένα κράτος–σωτήρας. – Πόσο σημαντικό είναι για τις γερμανικές τράπεζες το γεγονός ότι είναι ακόμη εκτεθειμένες σε ελληνικό χρέος; – Οι γερμανικές τράπεζες ήταν αναμφίβολα μεταξύ των μεγαλύτερων πιστωτών όταν δημιουργήθηκαν οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί διάσωσης. Τώρα αγόρασαν χρόνο ώς το 2013 για να μειώσουν την έκθεση. Σε δύο χρόνια, θα διαπιστώσετε ότι η έκθεση των τραπεζών έχει μειωθεί, ενώ οι Γερμανοί φορολογούμενοι θα κληθούν ξανά να πληρώσουν τον λογαριασμό. Ευθύνες στις κυβερνήσεις των κρατιδίων –Εχετε υποστηρίξει ότι η χρηματοπιστωτική κρίση πρέπει να αντιμετωπιστεί ως έγκλημα. Ποια η αντίδρασή σας στην πρόσφατη σύλληψη διευθυντικού στελέχους της BayernLB; —Οταν έρχεται η άμπωτις, αποκαλύπτεται ποιοι κολυμπούν γυμνοί. Ετσι κι εδώ. Κάνοντας τους λογαριασμούς, βλέπουμε ξαφνικά τις βρώμικες δουλειές που έγιναν στις τράπεζες των κρατιδίων, ενώ υπεύθυνα ήταν τα υπουργεία Οικονομικών. Αυτή η τραπεζική κρίση προκλήθηκε πράγματι από εγκληματικές δραστηριότητες, όπως λογιστικές απάτες, έκδοση ψευδών οικονομικών αποτελεσμάτων, απόσπαση πιστώσεων με πλαστά στοιχεία, insider trading, τοκογλυφία, απάτες τύπου Ponzi (πυραμίδες), όπως εξάλλου και η κρίση του 1929. Αν ζούσε ακόμη ο διάσημος ιστορικός της οικονομικής επιστήμης, Τσαρλς Κίντλμπεργκερ, στον οποίο χρωστάμε την αναγνώριση της σχέσης ανάμεσα στο οικονομικό έγκλημα και την κρίση, θα έβλεπε την κατάσταση ακριβώς έτσι.