Μείωση της συμμετοχής των νοικοκυριών στο ΑΕΠ την τετραετία 2004-2008

ΠΗΓΗ: ΑΥΓΗ

Ημερομηνία δημοσίευσης: 09/01/2011

ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*

Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της έρευνας οικογενειακών προϋπολογισμών (ΕΟΠ) της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής είναι του έτους 2008. Στα ερωτηματολόγια της ΕΟΠ, εκτός από τα ερωτήματα για τις δαπάνες των νοικοκυριών, περιέχονται και ερωτήματα σχετικά με το ύψος του οικογενειακού εισοδήματος καθώς και για τον αριθμό των μελών τους. Τα στοιχεία αυτά μπορεί να χρησιμοποιηθούν, ανάμεσα στα άλλα, και για μια εκτίμηση τόσο του συνολικού εισοδήματος όσο και του κατά κεφαλήν εισοδήματος του πληθυσμού, καθώς και εκτίμηση του ποσοστού συμμετοχής του στο συνολικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας. Με βάση τα αποτελέσματα των ΕΟΠ των ετών 2004 και 2008 γίνεται μια προσπάθεια στο άρθρο αυτό να εκτιμηθούν οι μεταβολές που σημειώθηκαν την τετραετία 2004-2008 στα καίριας σημασίας αυτά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας.

Στην 1η στήλη του Πίνακα που ακολουθεί δίνεται για το έτος 2008 ο αριθμός των νοικοκυριών της ΕΟΠ του έτους αυτού καθώς και ο μέσος αριθμός των μελών τους. Με βάση τα δύο αυτά στοιχεία υπολογίζουμε το συνολικό αριθμό των μελών των νοικοκυριών που αφορά η έρευνα αυτή. Με βάση τα στοιχεία της ίδιας έρευνας για την κατανομή σε οκτώ κλιμάκια των νοικοκυριών κατά ύψος οικογενειακού εισοδήματος δίνεται μια εκτίμηση για το συνολικό μηνιαίο εισόδημα των νοικοκυριών σε εκατ. ευρώ καθώς και για το κατά νοικοκυριό και κατά κεφαλήν μηνιαίο εισόδημα σε ευρώ.

Με βάση το κατά κεφαλήν εισόδημα της ΕΟΠ και τον πληθυσμό της χώρας, από τη βάση δεδομένων της ΕΛΣΤΑΤ δίνεται μια εκτίμηση το συνολικό ετήσιο εισόδημα του πληθυσμού της χώρας σε εκατ. ευρώ. Από τη βάση δεδομένων της Επετηρίδας της ΕΛΣΤΑΤ δίνεται και το ΑΕΠ της χώρας σε εκατ. ευρώ (όλα τα στοιχεία ευρώ είναι σε τρέχουσες τιμές) καθώς και το ποσοστό που αντιπροσωπεύει το συνολικό εισόδημα των νοικοκυριών στο ΑΕΠ της χώρας. Στη 2η στήλη του Πίνακα δίνονται τα ίδια στοιχεία για το έτος 2004 και στην 3η η ποσοστιαία μεταβολή τους.

Από την 3η στήλη του Πίνακα φαίνεται ότι το 2008 σε σχέση με το 2004 σημειώθηκε:

Μικρή αύξηση στον αριθμό των νοικοκυριών, αύξηση που αντανακλά την αύξηση του πληθυσμού της χώρας.

Μικρή μείωση του μέσου αριθμού μελών του νοικοκυριού. Η μείωση αυτή οφείλεται στην αύξηση των μονομελών και τη μείωση των πολυμελών νοικοκυριών εξαιτίας της μείωσης των γεννήσεων.

Αύξηση κατά 22,6% του συνολικού εισοδήματος των νοικοκυριών, κατά 20,2% του κατά νοικοκυριό εισοδήματος και κατά 22,9% του κατά κεφαλήν εισοδήματος.

Μικρή αύξηση του πληθυσμού της χώρας, η οποία οφείλεται αποκλειστικά στην είσοδο μεταναστών και στις γεννήσεις από αλλοδαπές μητέρες.

Αύξηση κατά 24,8% του εισοδήματος του πληθυσμού της χώρας. Η διαφορά της αύξησης αυτής από εκείνη της αύξησης του συνολικού εισοδήματος των μελών των νοικοκυριών των ΕΟΠ οφείλεται στο γεγονός ότι ο αριθμός των μελών των ΕΟΠ είναι μικρότερος από τον πληθυσμό της χώρας, δεδομένου ότι οι ΕΟΠ δεν καλύπτουν τη συλλογική κατοικία (στρατόπεδα, γηροκομεία κ.λπ).

Αύξηση του ΑΕΠ σε τρέχουσες της χώρας κατά 29,1%. Η αύξηση αυτή οφείλεται στον πληθωρισμό, δεδομένου ότι η αύξηση του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές ήταν μόνο 13,0%.

Το ποσοστό συμμετοχής του συνολικού εισοδήματος των νοικοκυριών στο ΑΕΠ της χώρας από 54,1% το 2004 μειώθηκε στο 52,3% το 2008 (απώλεια 1,8 εκατοστιαίων μονάδων). Η μείωση αυτή οφείλεται στη διαφορά του ρυθμού αύξησης του συνολικού εισοδήματος των νοικοκυριών από εκείνη του ΑΕΠ (πάντοτε σε τρέχουσες τιμές).

Η μείωση αυτή της συμμετοχής του συνολικού εισοδήματος των νοικοκυριών στο ΑΕΠ οφείλεται στη οικονομική πολιτική που ακολούθησε η κυβέρνηση της περιόδου αυτής, πολιτική που ευνόησε τα κέρδη και τις προσόδους σε βάρος των εισοδημάτων των εργαζομένων και των συνταξιούχων. Προκάλεσε, δηλαδή, διεύρυνση της ανισότητας στην κατανομή του ΑΕΠ ανάμεσά τους που υπήρχε και προηγουμένως.

Μια άλλη πλευρά της αύξησης της ανισότητας αυτής είναι το γεγονός ότι το συνολικό εισόδημα των νοικοκυριών σε σταθερές τιμές την τετραετία 2004-2008 αυξήθηκε μόνο κατά 10,3% δεδομένου ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή στο διάστημα 2004-2008 αυξήθηκε κατά 14,5%. Η αύξηση αυτή είναι κατά 2,7% χαμηλότερη από την αύξηση του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές.

Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας το 2009 και η ακόμα μεγαλύτερη επιδείνωσή της το 2010, ιδιαίτερα μετά και τα σκληρά και αντιλαϊκά μέτρα που έχουν ληφθεί εις βάρος των εργαζομένων και των συνταξιούχων είναι βέβαιο ότι θα μειώσει ακόμα περισσότερο το ποσοστό συμμετοχής των νοικοκυριών στο ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές και, επομένως, και την ανισότητα που αποτυπώθηκε στα εισοδήματα του 2008. Το ίδιο, δυστυχώς, θα συμβεί και το 2011, δεδομένου ότι και το έτος αυτό, όπως και τα δύο προηγούμενα, προβλέπεται μείωση του ΑΕΠ όχι μόνο σε σταθερές αλλά και σε τρέχουσες τιμές.

* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως: Αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ.