«Χρησιμοποιήστε παράλληλο ή διπλό νόμισμα»

ΠΗΓΗ: Έντυπη Έκδοση Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 

Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2013

ΜΑΡΚ ΒΑΪΣΜΠΡΟΤ (διευθυντής του Κέντρου Πολιτικών και Οικονομικών Μελετών-CEPR των ΗΠΑ)

Στην ΙΩΑΝΝΑ ΝΙΑΩΤΗ i.niaoti@eletherotypia.net

Ο Αμερικανός οικονομολόγος προτείνει ένα ολοκληρωμένο και βιώσιμο Plan Β, ως προϋπόθεση για την άμεση ανάκαμψη της οικονομίας, με τη χρήση του «διπλού» ή του «παράλληλου» νομίσματος.

«Εξοδο από το ευρώ» αλλά μόνο «με ολοκληρωμένο και βιώσιμο Plan Β» προτείνει για την ανάκαμψη της οικονομίας στην Ελλάδα ο αιρετικός Αμερικανός οικονομολόγος και διευθυντής του Κέντρου Πολιτικών και Οικονομικών Μελετών (CEPR), Μαρκ Βάισμπροτ, που σε πρόσφατη έκθεσή του κατηγορεί εκ νέου το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για εφαρμογή επιζήμιων «κοινωνικά και οικονομικά» συστάσεων σε όλη την Ευρώπη αλλά και για την εμμονή του σε «συνταγή» που δεν φέρνει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Μιλώντας αποκλειστά στην «Κ.Ε.» υποστηρίζει ότι στην πολιτική ατζέντα του ΔΝΤ κρύβεται το σχέδιο μετατροπής των ευρωπαϊκών χωρών στις «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης» σύμφωνα με τα πρότυπα λειτουργίας των ΗΠΑ.

Το «ευρύτερο σχήμα»

* Στην έκθεσή του CEPR υποστηρίζετε ότι η πολιτική και οικονομική ατζέντα του ΔΝΤ, για συρρίκνωση του κράτους και περικοπές των δαπανών, πυροδότησε τη δεύτερη ύφεση της Ευρωζώνης τα τελευταία τρία χρόνια και εκτόξευσε την ανεργία σε επίπεδα ρεκόρ. Γιατί το ΔΝΤ δεν «αντιλαμβάνεται» τους κινδύνους της λιτότητας και της φιλοκυκλικής πολιτικής στην Ελλάδα και σε όλη τη νότια Ευρώπη και ζητά από τις χώρες να συνεχίσουν στην ίδια πορεία;

- Το ΔΝΤ θέλει να μετατρέψει τις χώρες της Ευρώπης σε ένα «ευρύτερο σχήμα» που θα μοιάζει με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στις ΗΠΑ έχουμε υποστεί μία σημαντική διαρθρωτική μεταμόρφωση. Από το 1973 ώς το 2007, περίπου τα 2/3 του πλούτου και των κερδών μοιράζονται στους λίγους, δηλαδή περίπου στο 1% των νοικοκυριών. Αυτό είναι κάτι απίστευτο τόσο πολιτικά όσο και κοινωνικά, μία δραστική μεταβολή σε σχέση με το παρελθόν όταν υπήρχε περισσότερο ισότιμη κατανομή του πλούτου. Αυτό είναι το αποτέλεσμα των πιέσεων και των αλλαγών στα εργασιακά. Οι ευρωπαϊκές αρχές και φυσικά το ΔΝΤ προωθούν πολιτικές αλλαγές τις οποίες ποτέ δεν θα ψήφιζαν οι λαοί τους. Και δεν εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση του χρέους. Στην Ελλάδα για παράδειγμα τα πράγματα θα μπορούσαν να έχουν ρυθμιστεί από το 2010, με ελάχιστες συνέπειες και κόστος. Αντίθετα έριξαν τη χώρα στην ύφεση. Οι άλλες αδύναμες οικονομίες, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, δεν είχαν καν πρόβλημα χρέους, μέχρι τη στιγμή που η κρίση και οι ευρωπαϊκές αρχές έσπρωξαν την Ευρωζώνη και την Ευρώπη ολόκληρη σε δεύτερη ύφεση. Κι αυτό το έκαναν για να αλλάξουν αυτές τις χώρες. Πρέπει να ξέρετε ότι αν μπορούσαν θα εφάρμοζαν αντίστοιχη πολιτική και στη Γερμανία, όμως εκεί δεν μπορούν, γι' αυτό και επιβάλλουν τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις στις πιο αδύναμες χώρες.

Η λιτότητα φέρνει ύφεση

* Ποιος είναι ο ρόλος της Γερμανίας στην πολιτική του ΔΝΤ;

- Η Γερμανία είναι προφανώς η κυρίαρχη δύναμη στους δύο θεσμούς που συνιστούν την τρόικα - την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Μπορεί στο ΔΝΤ, η κυρίαρχη δύναμη να είναι οι ΗΠΑ, όμως για τα ευρωπαϊκά θέματα το αμερικανικό υπουργείο Οικονομίας απευθύνεται στους Ευρωπαίους επικεφαλής του Ταμείου. Και έτσι η (γερμανική) κυβέρνηση έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη για την κρίση (που θα μπορούσε να αποφευχθεί) στην Ευρώπη και την ύφεση στην Ελλάδα. Δεν νομίζω να υπάρχει κάποιος που να διαφωνεί με αυτό. Ο ρόλος των ΗΠΑ είναι μικρός, αν και θεωρώ ότι πριν από την εκλογή του ο Ομπάμα «ζητούσε» από τις ευρωπαϊκές αρχές να μην προκαλέσουν «μεγάλη» κρίση στις αγορές της Ισπανίας και της Ιταλίας, και παρά το γεγονός ότι η τρόικα μοιάζει να έχει φέρει ισορροπία σε αυτές τις αγορές, πιέζει ακόμη με περισσότερα μέτρα λιτότητας και η ύφεση συνεχίζεται.

Ο γρήγορος δρόμος...

* Τι πρέπει να γίνει άμεσα για να αντιστραφεί το κλίμα στην Ελλάδα;

- Για την Ελλάδα ο πιο γρήγορος δρόμος... από την κρίση, είναι να φύγει από το ευρώ. Το ίδιο πιστεύει και ο οικονομολόγος Αρβιντ Σουμραμανιάν, που είχε συνεργαστεί με το ΔΝΤ - έλεγε ότι εάν η Ελλάδα είχε εγκαταλείψει το ευρώ η οικονομική της ανάκαμψη θα ήταν τέτοια, που και άλλες χώρες θα ήθελαν να βγουν από την Ευρωζώνη. Αυτό πιστεύω και εγώ. Ναι, το σοκ θα ήταν μεγάλο, αλλά η ανάκαμψη θα ήταν γρήγορη. Και τώρα είναι καλή στιγμή για την Ελλάδα να πάρει αυτή την απόφαση, γιατί έτσι θα μπορεί να ελέγχει τη μακροοικονομική της πολιτική, που τώρα ελέγχεται από τις ευρωπαϊκές αρχές, οι οποίες δεν ενδιαφέρονται εάν οι Ελληνες υποφέρουν. Με υποτιμημένο το νόμισμα της Ελλάδας, οι ελληνικές εξαγωγές θα γίνονταν φθηνότερες, αλλά δισ. ευρώ θα εισέρρεαν πίσω στη χώρα μόλις υπήρχε σταθεροποίηση του συστήματος. Αυτό συνέβει και στην Αργεντινή. Μετά τη χρεοκοπία και την υποτίμηση του νομίσματός της, χρειάστηκε τρία χρόνια για να ξαναφθάσει το ΑΕΠ που είχε πριν από την ύφεση και πλέον είναι η πλέον αναπτυσσόμενη οικονομία του δυτικού ημισφαιρίου.Και πρέπει να ξέρετε ότι η Ελλάδα είναι σε καλύτερη θέση από την Αργεντινή, για να πει "αντίο" στους βασανιστές της. Οι εξαγωγές της είναι σχεδόν διπλάσιες από αυτές της Αργεντινής όταν έκανε το βήμα. Η Ελλάδα έχει επίσης πιο αναπτυγμένο οικονομικό σύστημα από αυτό της Αργεντινής και ακόμη και εάν χρειάζεται να δανειστεί σκληρό νόμισμα για να πληρώσει για τις εισαγωγές της, υπάρχουν σήμερα περισσότερες πηγές χρηματοδότησης από ό,τι υπήρχαν για την Αργεντινή 11 χρόνια πριν. Ακόμη και εάν δεν φύγει η Ελλάδα από το ευρώ, μπορείτε να αρνηθείτε να εφαρμόσετε τα μέτρα λιτότητας που απαιτούν οι ευρωπαϊκές αρχές, ενώ θα μπορούσε η ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει την πολιτική του «διπλού ή παράλληλου νομίσματος». Ομως και με αυτές τις αλλαγές, η ύφεση θα διαρκέσει χρόνια εάν συνεχίσετε να εφαρμόζετε τις ευρωπαϊκές επιταγές.

Δύσκολη απόφαση η «έξοδος»

* Πιστεύετε ότι είναι εφικτό για πολιτικό κόμμα ή ηγέτη να πάρει την απόφαση να εγκαταλείψει το ευρώ;

- Πιστεύω ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο για έναν πολιτικό ηγέτη να το αποφασίσει, ακόμη και εάν πιστεύει ότι είναι ο πιο γρήγορος δρόμος για την οικονομική ανάπτυξη. Το κόμμα ή ο ηγέτης που θα έπαιρνε μια τέτοια απόφαση θα «στιγματιζόταν» και θα επωμιζόταν την ολοκληρωτική ευθύνη για το αρχικό σοκ στην κοινωνία και την οικονομία - και για όλες τις συνέπειες, που δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να προβλεφθούν. Με την επιλογή της διατήρησης του ευρώ, οι κυβερνήσεις και οι πολιτικοί ηγέτες μπορούν να είναι «ασφαλείς», συνεχίζοντας να κατηγορούν τις ευρωπαϊκές αρχές για την ύφεση. Πάντως πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό για την Ελλάδα να δημιουργήσει ένα «δεύτερο σχέδιο», να συνεχίζει να απειλεί την τρόικα με έξοδο από το ευρώ και τελικά να το κάνει, εάν η τρόικα δεν αλλάξει τακτική και δεν επιτρέψει την ανάκαμψη της οικονομίας.