ΤΕΛΟΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΜΕΣΩ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΠΗΓΗ: ΙΣΚΡΑ

του ΝΙΚΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ

Η Βουλή καλείται να κυρώσει αυτές τις μέρες μια ΠΝΠ (Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου) που επιταχύνει το πωλητήριο σημαντικότατων επιχειρήσεων όπως ηΔΕΗ, τα ΕΛΠΕ, ο ΟΠΑΠ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, Οργανισμοί Λιμένων κλπ, στις οποίες, ως σήμερα, τον έλεγχο ασκούσε, στον ένα ή άλλο βαθμό, το Δημόσιο.

Η κύρωση αυτή στοχεύει στην παράκαμψη κάθε εμποδίου που τυχόν μπορεί να βρεθεί, στην επιτάχυνση της πλήρους παράδοσης τους στους ιδιώτες και σηματοδοτεί εκ νέου την υποταγή στην Τρόϊκα,

Όπως είναι κατανοητό σε όλες αυτές τις επιχειρήσεις που περιλαμβάνονται στην ΠΝΠ, δεν θα υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης μέσω κοινοβουλίου στη έγκριση των διοικήσεων, γενικά σε κοινοβουλευτικό έλεγχο, σε ασκούμενες πολιτικές(πχ τιμολόγια)στην αξιοποίηση της περιουσίας τους που είναι δημόσια κλπ.

Η ακολουθούμενη διαδικασία της θέσπισης και κύρωσης ΠΝΠ είναι ουσιαστικά πραξικοπηματική και κινείται στη λογική «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» δηλαδή στην υλοποίηση των κατευθύνσεων της Τρόϊκας. Γι αυτό, επείγει να γίνει αντιληπτή σήμερα η ουσία   που είναι η παράδοση των πάντων στους ιδιώτες, η εγκατάλειψη κάθε εργαλείου παρέμβασης και άσκησης κοινωνικής και αναπτυξιακής πολιτικής. Πρέπει να συμβάλλουμε ώστε να κατανοηθεί από το λαό το μέγεθος του εγκλήματος που συντελείται ώστε να αντιδράσει με όποιο τρόπο μπορεί, καθώς κοινοβουλευτικά η «Τρόϊκα εσωτερικού» υλοποιεί σήμερα απαρέγκλιτα τις εντολές της Τρόϊκας εξωτερικού, παρά τις περί του αντιθέτου προεκλογικές εξαγγελίες.

Τι θα προκαλέσει αυτή η εξέλιξη; H αυριανή κυβέρνηση της Αριστεράς θα απωλέσει σημαντικούς φορείς και εργαλεία άσκησης πολιτικής για βασικά δημόσια αγαθά και υπηρεσίες (π.χ. ηλεκτρικό ρεύμα, καύσιμα, νερό) και θα έχει μεγάλες δυσκολίες ωσότου επανακτήσει τον έλεγχό τους.

Με το διαμορφωνόμενο πλέον status, αν στο παρελθόν υπήρχαν παρεμβατικές πολιτικές που συγκρατούσαν τα τιμολόγια των κοινωφελών φορέων για αναπτυξιακούς λόγους, για κοινωνικούς λόγους ή για συγκράτηση του πληθωρισμού, αυτή η δυνατότητα εγκαταλείπεται ολοκληρωτικά. Το προβλέπει αυτό το Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα (πχ για τις μεταφορές, την ηλεκτρική ενέργεια κλπ) αλλά είναι σαφές αυτό και από τα κυβερνητικά σχέδια που έρχονται στο φως της δημοσιότητας.

Όπως αναφέρει η Καθημερινή(5/10/2012): η ΔΕΗ προτείνει αυξήσεις 25%-30% για τα τιμολόγια του ρεύματος, καθώς και την πλήρη απορρύθμισή τους με εξαίρεση μια μικρή ομάδα καταναλωτών ακραίας φτώχειας. Είναι για γέλια, να διαβάζει κανείς στην ίδια εφημερίδα πως η ΔΕΗ προτάσσει σήμερα το θέμα της απελευθέρωσης των τιμολογίων (που σήμερα πια ταυτίζεται από όλες τις πλευρές με ανατιμήσεις) επειδή θεωρείται ως η βασικότερη διαρθρωτική αλλαγή για την ενίσχυση του ανταγωνισμού.

Αν ως σήμερα το σχήμα που προβαλλόταν ήταν «να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός για να πέσουν οι τιμές», σήμερα το σχήμα έχει μεταβληθεί στο στόχο «να αυξηθούν οι τιμές για να ανάβει ο ανταγωνισμός και στη συνέχεια του «ΑΓΙΟΥ ΠΟΤΕ» να πέσουν οι τιμές».

ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΜΑΡΤΥΡΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ ΑΥΡΙΟ.

Οι συνέπειες από την προώθηση αυτής της ΠΝΠ είναι σχεδόν αυτονόητες, καθώς σήμερα, διαθέτουμε ήδη μια εμπειρία σχεδόν 15ετίας ακόμη και 20ετίας (λόγω ΟΤΕ) στο τι σημαίνει για τον τόπο μας η εφαρμογή του νεοφιλελευθερισμού μέσω του ξεπουλήματος σημαντικών δημόσιων φορέων και περιουσίας του Δημοσίου.

Σήμερα γράφεται μία ακόμη πράξη ενός 20χρονου δράματος που ξεκίνησε με τις νομοθετικές ρυθμίσεις διακυβέρνησης Μητσοτάκη(αρχές 90), εντάθηκε ιδιαίτερα τις περιόδους διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ και σήμερα πλέον μπαίνει η ταφόπλακα.

Τι επέφερε στον τόπο η εφαρμογή του Νεοφιλελευθερισμού;

Ποιος είναι όμως ο απολογισμός από την εφαρμογή του Νεοφιλελευθερισμού στις Δημόσιες μας επιχειρήσεις τις τελευταίες δύο δεκαετίες:

• Την περίοδο αυτή είδαμε να παραδίδονται δημόσιες επιχειρήσεις σε αρκετά χαμηλές τιμές (πχΕλληνικά Ναυπηγεία), και τότε οι περιβόητες αγορές δεν ήταν στα σημερινά χάλια, είδαμε την μεθοδευμένη εγκατάλειψη όλων των δημόσιων φορέων που δεν ιδιωτικοποιήθηκαν (πχ ΙΓΜΕ, ΕΟΜΜΕΧ) και άλλων ερευνητικών και αναπτυξιακών φορέων, είδαμε την κατεδάφιση των εργασιακών σχέσεων χωρίς από την άλλη οφέλη για την κοινωνία.
• Οι ιδιωτικοποιήσεις της τελευταίας εικοσαετίας, ούτε νέες επενδύσεις έφεραν ούτε νέες θέσεις εργασίας δημιούργησαν. Κανείς δεν ξεχνάει τα προγράμματα μείωσης του προσωπικού των ιδιωτικοποιηθέντων στον ένα ή άλλο βαθμό επιχειρήσεων. Σημαντικότατο αποτέλεσμα των ιδιωτικοποιήσεων και γενικότερα της «νεοφιλελεύθερης» πολιτικής, είναι η χειροτέρευση των προσφερόμενων υπηρεσιών, (πχ συχνότητα δρομολογίων και προορισμοί, βλάβες ΕΥΔΑΠ κλπ), η δυσβάστακτη για τα λαϊκά στρώματα εκτίναξη των τιμών των προσφερόμενων υπηρεσιών και αγαθών.
• Στον μεγάλο ξεπούλημα του ενεργειακού τομέα θεσπίστηκαν όλες εκείνες οι σκανδαλώδεις ρυθμίσεις και αποφάσεις που επέτρεψαν την είσοδο και κερδοφορία ισχυρών ομίλων αλλά και αεριτζήδων.

Η πολιτική στόχευση των ιδιωτικοποιήσεων είναι η αφαίρεση των οικονομικών εργαλείων από τα χέρια του κράτους, που μια αριστερή προοδευτική κυβέρνηση θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για την ανόρθωση της οικονομίας της χώρας μας.

Δυστυχώς για τα κόμματα της συγκυβέρνησης και τους ηγέτες τους, η πραγματικότητα είναι αμείλικτη και διαψεύδει τους ισχυρισμούς τους ότι με παρεμβάσεις τους θα άμβλυναν τις ασκούμενες πολιτικές. Είναι τουλάχιστον ΝΤΡΟΠΗ για κόμματα που αυτοχαρακτηριζόταν ΑΡΙΣΤΕΡΑ να συνδέουν την πολιτική ξεπουλήματος με πολιτική τάχα Μεταρρυθμίσεων.

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΟΤΕ

Λόγω της σημαντικής διάστασης που έχει η ιδεολογική αντιπαράθεση, αξίζει τον κόπο να γίνει μία αναφορά στην περίπτωση του ΟΤΕ που διάφοροι υπουργοί και κονδυλοφόροι σε διατεταγμένη υπηρεσία τον αναφέρουν σαν το πιο πετυχημένο παράδειγμα ιδιωτικοποιήσεων. Αν και ο ΟΤΕ εντάσσεται σε μια δραστηριότητα όπου είχαμε σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις και δεν μπορεί να συγκριθεί με άλλους δημόσιους φορείς, η πραγματικότητα αποδεικνύει πως ακόμη και το παράδειγμα του ΟΤΕ «μπάζει»όπως θα λέγαμε κοινώς, και δεν προσφέρεται για θριαμβολογίες

Ας κάνουμε πιο συγκεκριμένο τον απολογισμό για τον ΟΤΕ

• Ο ΟΤΕ υπήρξε το πρώτο πειραματόζωο εφαρμογής του νεοφιλελεύθερου δόγματος στις Δημόσιες Επιχειρήσεις της χώρας. Την περίοδο 1990-1993 έγινε η πρώτη αποτυχημένη απόπειρα ιδιωτικοποίησης του. Όμως σήμερα, 20 χρόνια μετά, με διαδοχικές μετοχοποιήσεις, με τη μέθοδο του «σαλαμιού», έχουμε φθάσει στο σημείο όπου το δημόσιο κατέχει μόνο το 10% πλέον, άμεσα ή έμμεσα(μέσω ΙΚΑ- ΕΤΑΜ), 40% η DEUTSCHE TELECOM που έχει και το management του οργανισμού, ενώ 50% είναι στο χρηματιστήριο.

Ο χρόνος που μεσολάβησε μας δίνει το δικαίωμα να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα. Αναφέρουμε συνοπτικά:

Ποια θέματα άνοιξε η ιδιωτικοποίηση αυτή:

-       Είχε γίνει λόγος για οφέλη της οικονομίας που όμως δεν τα είδαμε. Γινόταν για παράδειγμα λόγος για οφέλη που θα προέκυπταν αφού πόροι από τα έσοδα θα πήγαιναν για επενδύσεις και τεχνολογική ανάπτυξη. Τα έσοδα πήγαν για την κάλυψη ελλειμμάτων του δημοσίου

-       Με τις ριζικές αναδιαρθρώσεις που προέκυψαν μέσω της ίδρυσης και λειτουργίας αρκετών θυγατρικών εταιρειών αυτό που προέκυψε ήταν η επίθεση στα μισθολογικά και εργασιακά δικαιώματα των νεοπροσλαμβανόμενων εργαζομένων,

-       Όσον αφορά τις παρεχόμενες υπηρεσίες είχαμε φαινόμενα δύο ταχυτήτων εξ’ αιτίας της επικράτησης του ανταγωνισμού και της επιδίωξης του κέρδους σαν καθοριστικού προσανατολισμού της επιχείρησης,   Οι υπηρεσίες στην ύπαιθρο σαφώς υποδεέστερες των μεγάλων αστικών κέντρων.

-       Στα τιμολόγια, ειδικά στις πρώτες φάσεις, η αύξηση τους ήταν ραγδαία καθώς υπήρξε ο σαφής προσανατολισμός για την αύξηση των κερδών για να γίνει πιο ελκυστική η μετοχή, ενώ και για τις σημερινές συνθήκες της απελευθέρωσης και του ανταγωνισμού το κράτος έχει χάσει ένα βασικό εργαλείο παρέμβασης στην τηλεπικοινωνιακή τιμολογιακή πολιτική.

Σχετικά με τις θέσεις εργασίας και στις εργασιακές σχέσεις:

-       Ενώ το 1986 στον ΟΤΕ εργάζονταν 30.000 και πλέον εργαζόμενοι με μόνιμη και πλήρη εργασία, το 1996 26.000 και το 2011 συμπεριλαμβανομένων και των θυγατρικών περί τις 14.000. Η μείωση των θέσεων εργασίας προκάλεσε σοβαρές επιπτώσεις στα ασφαλιστικά ταμεία ενώ παράλληλα υπήρξαν σημαντικές αλλαγές γενικότερα στις εργασιακές σχέσεις καθώς και στις κατακτήσεις της εργατικής συμμετοχής στα όργανα του ΟΤΕ. (Καταργήθηκε η ΑΣΚΕ, καταργήθηκε σταδιακά η εκπροσώπηση των εργαζομένων στο Διοικητικό Συμβούλιο της επιχείρησης, υποβαθμίστηκε και συρρικνώθηκε το Κεντρικό Εργασιακό Συμβούλιο.κλπ)

-       Ενώ πριν την ιδιωτικοποίηση ο κανόνας στις εργασιακές σχέσεις ήταν το καθεστώς αορίστου χρόνου με κανονισμό προσωπικού που εξασφάλιζε σημαντικά δικαιώματα, στη συνέχεια επικράτησε πανσπερμία ελαστικών εργασιακών σχέσεων (εργαζόμενους ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, ορισμένου χρόνου και μειωμένου ωραρίου, συμβάσεις έργου, ενοικιαζόμενους και προσωπικό εργολάβων) και νέους εργαζόμενους με μισά δικαιώματα.

-       Περί τα τέλη του 2006 είχαμε μια καθοριστική παρέμβαση στα εργασιακά δικαιώματα όλων. Η κυβέρνηση καταστρατηγώντας συλλογικές συμβάσεις εργασίας άλλαξε σε μία νύχτα τον κανονισμό εργασίας του προσωπικού. Η παρέμβαση αυτή έγινε με την επίκληση του ότι ο ΟΤΕ για δύο συνεχείς χρονιές 2005 και 2006 ήταν ζημιογόνος πράγμα το οποίο όχι μόνο δεν οφείλεται στους εργαζόμενους και στον κανονισμό εργασίας τους αλλά ήταν και τεχνητά διαμορφωμένο

-       Σε όλες τις θυγατρικές του ομίλου έχουμε διαφορετικά εργασιακά και μισθολογικά καθεστώτα και δεν ισχύουν εκεί οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας του προσωπικού του ΟΤΕ.

-       Τα τελευταία χρόνια υπήρξε μια ακόμη νέα επίθεση. Για πρώτη φορά είχαμε μαζικές απολύσεις στον όμιλο ΟΤΕ (120 απολύσεις στην COSMOTE και άλλες τόσες περίπου στις συνδεδεμένες με την COSMOTE επιχειρήσεις «ΓΕΡΜΑΝΟΣ» και «e-value». Παράλληλα έχουμε και την επίθεση σε εργασιακά και μισθολογικά δικαιώματα στη μητρική εταιρεία ΟΤΕ όπου η διοίκηση προχωρά με μονομερείς αποφάσεις της στην κατάργηση δικαιωμάτων και όρων συλλογικών συμβάσεων εργασίας και στην αλλαγή του ισχύοντος για 30 και πλέον χρόνια ωραρίου εργασίας.

Συμπερασματικά λοιπόν για τον ΟΤΕ, μπορούμε να πούμε, ότι, παρεχόμενες υπηρεσίες, τιμολόγια και εργασιακά και μισθολογικά δικαιώματα υποτάχθηκαν στην πολιτική της απελευθέρωσης, της ιδιωτικοποίησης και της αύξησης των κερδών.

Νεοφιλελεύθεροι λοιπόν υπουργοί και κονδυλοφόροι έχουν κάθε λόγο να επικαλούνται τον ΟΤΕ, όχι όμως σαν παράδειγμα για τους εργαζόμενους και την κοινωνία αλλά για τους ιδιώτες που καραδοκούν να αρπάξουν όποιο φιλέτο, όποιο σημαντικό περιουσιακό στοιχείο του δημοσίου ξεπουλά η κυβέρνηση.

ΟΛΟΤΑΧΩΣ ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΑΝΑΤΙΜΗΣΕΙΣ!

Πρέπει, οπωσδήποτε, να επισημανθεί εδώ, πως η εκτίναξη της ακρίβειας που ζούμε σε μόνιμη βάση στη χώρα μας δεν είναι άσχετη με τις σημαντικές ανατιμήσεις που επιβάλλονται στα δημόσια αγαθά, όπως και με την αύξηση των σχετικών φόρων σε αυτά.

Με ευθύνη των κυβερνήσεων έχουν εκτιναχθεί τα τελευταία χρόνια τα τιμολόγια των δημόσιων επιχειρήσεων, γενικά σε δημόσια αγαθά. Είχαμε π.χ. σημαντικές επιβαρύνσεις σε λογαριασμούς ΔΕΗ και ΕΥΔΑΠ., ενώ όπως είναι γνωστό με βάση και τις μνημονικές δεσμεύσεις αναμένονται σημαντικές νέες ανατιμήσεις σε ΔΕΗ, ΟΣΕ, ΕΥΔΑΠ, ΕΠΑ Αττικής (οικιακό φυσικό αέριο), στα διόδια, και μάλιστα για ορισμένες από αυτές της τάξης του 25%.

Οι ανατιμήσεις αυτές θα λειτουργήσουν σαν ντόμινο προκαλώντας γενικευμένες ανατιμήσεις. Είναι εξωφρενικό να αναλογιστεί κάποιος ότι τα πάγια στους λογαριασμούς ρεύματος την τελευταία δεκαετία έχουν εκτοξευτεί κατά 500% !!!.
Αλλά και για τις ανατιμήσεις στα καύσιμα τα τελευταία χρόνια σημαντικό ρόλο έχουν παίξει οι κυβερνήσεις που έχουν επιβάλλει βαρύτατους φόρους, καθώς επίσης και η ασύδοτη δράση των καρτέλ στο χώρο.

Όπως ανέφερα σε παλιότερο άρθρο μου και με βάση επίσημα στοιχεία της ΕΣΥΕ (προκατόχου της ΕΛΣΤΑΤ) ενώ ως το 1990 αλλά και ως το 2000 υπήρχε συγκράτηση στα τιμολόγια των δημόσιων φορέων, για λόγους κοινωνικούς, αντιπληθωριστικούς, αναπτυξιακούς (πχ για ύδρευση, ΕΛΤΑ, αστικά τηλέφωνα, σιδηρόδρομοι, ηλεκτρική ενέργεια) μετά το 2000 η προώθηση του νεοφιλελευθερισμού επέδρασε στα τιμολόγια αυτά.

Την δεκαετία 2000- 2010 όλοι οι δείκτες που αποτυπώνουν τις αυξήσεις εισιτηρίων και τιμολογίων δημόσιων φορέων (ύδρευση, ηλεκτρισμός, αστικές συγκοινωνίες, ταχυδρομικά τέλη, ΕΡΤ) εκτινάχτηκαν πάνω από τον τιμάριθμο. Είμαστε λοιπόν βέβαιοι πως την επόμενη περίοδο του πιο ακραίου νεοφιλελευθερισμού και με οδηγό το μνημονιακό πρόγραμμα τα τιμολόγια θα εκτιναχθούν παραπέρα.

Το μνημόνιο προβλέπει ούτως ή άλλως «απελευθέρωση των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας»,  επομένως οι   ανατιμήσεις είναι σίγουρες και το θέμα μόνο είναι το ύψος τους. Η Καθημερινή στις 5/10 μας προϊδεάζει για αυξήσεις 25-30% που αν συνδυαστούν με τις μεγάλες ανατιμήσεις των τελευταίων χρόνων και τις πολύπλευρες φορολογικές και άλλες επιβαρύνσεις, τα νοικοκυριά δεν θα αντέξουν όπως άλλωστε δεν αντέχουν ούτε σήμερα.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

 Με βάση λοιπόν την εμπειρία αλλά και με το δεδομένο θεσμικό πλαίσιο που έχει ψηφιστεί και εδραιώνεται με την κύρωση της ΠΝΠ αυτό που αναμένεται είναι η παραπέρα καταστροφή της χώρας αν δεν αντιδράσουμε.

Όσα συνέβησαν τα τελευταία 15 χρόνια, αλλά ιδιαίτερα κατά τα πρόσφατα μνημονιακά χρόνια, θα επαναληφθούν επί το χειρότερο. Τις επιπτώσεις που είδαμε την περίοδο εφαρμογής του Νεοφιλελευθερισμού στη χώρα μας θα τις ζήσουμε πιο έντονα, σήμερα την εποχή του πιο ακραίου νεοφιλελευθερισμού. Δεν κάνουμε τις Κασσάνδρες αλλά απλούς λογικούς συλλογισμούς.

 Αυτή η εξέλιξη, όμως, δεν είναι νομοτελειακή αλλά αφορά τις ασκούμενες πολιτικές. Οι Δημόσιες επιχειρήσεις θα μπορούσα πράγματι να βοηθήσουν στην έξοδο της χώρας από την κρίση και στην ανάπτυξη της, όμως απαιτείται άλλη πολιτική, αναπτυξιακή, που δεν θα ξεπουλά τα πάντα, που θα αξιοποιεί τους ανθρώπινους πόρους και την περιουσία των δημόσιων επιχειρήσεων, όπου σκοπός δεν θα είναι η κερδοφορία ορισμένων επιχειρηματικών ομίλων αλλά συνολικά η ευημερία της ελληνικής κοινωνίας.

Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2012