Η ευρωζώνη αγοράζει λίγο χρόνο ακόμη

Πηγή: FT (via euro2day)

Editorial

Αν η κατάσταση των ισπανικών τραπεζών είναι πολύ χειρότερη απ’ όσο εκτιμάται, η Μαδρίτη είναι σαν να δανείστηκε το σκοινί για να κρεμαστεί. Και η Ευρώπη, γράφει το Editorial, απλώς θα επαναλάβει το ιρλανδικό λάθος. Ο ρόλος της Μαδρίτης στην κρίση έχει την αλλοπρόσαλλη προσωπικότητα των Jekyll και Hyde. 

Έχει αλλάξει ξαφνικά από το να ενσαρκώνει τη μεγαλύτερη απειλή της ευρωζώνης στο να προωθεί τις μεταρρυθμίσεις που η νομισματική ένωση χρειάζεται απελπισμένα. Είναι ζωτικής σημασίας η συμφωνία για τη χρηματοοικονομική βοήθεια από την ευρωζώνη στις τράπεζες της Ισπανίας να είναι ένα βήμα προς μια μόνιμη λύση και όχι η επανάληψη παλαιών σφαλμάτων. 

Είναι θετικό ότι η συμφωνία ενεργοποιεί μια νέα δύναμη που δόθηκε στα ταμεία διασώσεων της Ευρώπης πέρσι. Η Μαδρίτη θα δανειστεί χρήματα όχι για τον βασικό προϋπολογισμό της, αλλά για το Frob, το ταμείο τραπεζικών διασώσεων. 

Η βοήθεια θα περιοριστεί στο τραπεζικό σύστημα, χωρίς να μπει η χώρα σε πρόγραμμα όπου θα λογοδοτεί στην τρόικα. Αυτή η ανταμοιβή για την ουσιαστική αφοσίωση στη λιτότητα και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα αποτρέψει, αν όλα πάνε καλά, το να γίνουν οι σχέσεις με την Ευρώπη τόσο δηλητηριώδεις όσο άλλων κρατών.

Όμως η μεγάλη δυσλειτουργία του ευρώ δεν αντιμετωπίζεται. Αντί να διαλύσει τον θανάσιμο εναγκαλισμό ανάμεσα στα κρατικά χρέη και στα αδύναμα τραπεζικά συστήματα, προκαταβολή ρευστού για τη διάσωση τραπεζών με τα λεφτά των φορολογουμένων, προσθέτει βάρη στον προϋπολογισμό της Μαδρίτης. Αν η κατάσταση των ισπανικών τραπεζών είναι πολύ χειρότερη απ’ όσο αναμένεται, αυτή η κίνηση θα είναι σαν να δανείζουν στη χώρα το σκοινί για να κρεμαστεί, επαναλαμβάνοντας το ιρλανδικό λάθος. 

Μέχρι να πάψει να υφίσταται αυτό, οι αγορές δεν θα επανακτήσουν την εμπιστοσύνη στην Ισπανία, παρά την ισχύ του επιχειρηματικού της κλάδου, τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και την ταχεία μακροοικονομική προσαρμογή. Αυτό που χρειάζεται είναι κανόνες για εκκαθάριση τραπεζών, ώστε να περιοριστεί η έκθεση των φορολογουμένων. Αυτό σημαίνει να απομειωθούν οι μέτοχοι και να μετατραπούν τα μη ασφαλισμένα χρεόγραφα σε μετοχικό κεφάλαιο, όταν πρόκειται για τράπεζες οι οποίες δεν μπορούν να αντλήσουν τα κεφάλαια που χρειάζονται. 

Αν έχει την τόλμη, η Μαδρίτη μπορεί να κάνει βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Θα πρέπει να περιοριστεί στον φάκελο των 99 δισ. ευρώ για τις επενδύσεις του Frob, που σημαίνει να περιορίσει την ευρωπαϊκή πιστωτική γραμμή στα 80 δισ. ευρώ περίπου. Θα πρέπει επίσης να δώσει οδηγίες στο Frob να μη δώσει κεφάλαια αν δεν υποστούν «κούρεμα» οι μέτοχοι και οι επενδυτές. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα επαρκέσουν τα 80 δισ. ευρώ. 

Τα πολιτικά εμπόδια είναι πανίσχυρα. Θα αποκαλύψουν τους πολιτικούς μηχανισμούς πίσω από τις τράπεζες που εκμεταλλεύονται τη δημόσια εμπιστοσύνη. Οι ιδιώτες επενδυτές - αποταμιευτές της Bankia, για παράδειγμα, θα χάσουν σε ενδεχόμενη απομείωση. Επίσης, το Βερολίνο είναι αντίθετο σε ζημίες για τους πιστωτές, καθώς μεταξύ αυτών βρίσκονται και Γερμανοί αποταμιευτές και συνταξιούχοι. Οι κυβερνήσεις αντιλαμβάνονται τον φόβο της οργής των θυμάτων των παράτολμων τραπεζών. 

Όμως, η προστασία των ίδιων των τραπεζών το μόνο που κάνει είναι να παρατείνει το πρόβλημα.